«Արածանի» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

|Վիքիպահեստ = River Murat River

'''Արածանի''', գետ Հայկական լեռնաշխարհին մէջ։ Հին յունա-հռոմէական աղբուրներուն մէջ՝ կոչուած է «''Արսանիաս''» ({{Լեզու la|Arsanias}}), ներկայիս թուրքերը կը կոչեն՝ '''Մուրաթ գետ''' ({{Լեզու tr|Murat Nehri}}): Կոչուած է նաեւ՝ '''Արեւելեան Եւփրատ''', Արզանիա(ս), Արսինէս եւ այլն<ref>{{Գիրք:ՏԲ|385}}</ref>։ Միանալով Արեւմտեան Եւփրատին՝ կ'առաջացնէ [[Եփրատ գետ (արեւմտահայերէն)|Եւփրատ գետը]]։ Երկարութիւնը 722 քմ. է, աւազանը՝ 40000 քմ²։ Հին ժամանակներուն՝ գետը ամբողջութեամբ հոսած է [[Մեծ Հայք (արեւմտահայերէն)|Մեծ ՀայքՀայքի]] թագաւորութեան տարածքով։ Ներկայիս՝ կը հոսի [[Թուրքիա (արեւմտահայերէն)|Թուրքիոյ]] տարածքով։

[[Պատկեր:Սուլուխ կամուրջ-1.JPG|մինի|ձախից|240px|[[Սուլուխ (արեւմտահայերէն)|Սուլուխի]] կամուրջը]]

Արածանիի աւազանին մէջ կը գտնուին [[Վաղարշակերտ]], [[Մուշ (աեւմտահայերէն)|Մուշ]], [[Բալու (արեւմտահայերէն)|Բալու]], [[Խարբերդ (արեւմտահայերէն)|Խարբերդ]] քաղաքները։ Արածանին, որուն հովիտը հայ ժողովուրդի բնօրրաններէն է՝ Հայաստանի սրբազան պաշտամունքի գետը։գետն է։ Անոր ակունքներու մօտ կը գտնուէր Հայոց զորքիզօրքի գլխաւոր բանակատեղին՝ Շահապիւանը, ուր կը գումարուէին աշխարհաժողովներ եւ կը կատարուէին նաւասարդի[[Նաւասարդ]]ի տօները։ Ք.Ա. 68-ին, Արածանիի ափին տեղի ունեցաւ [[Արածանիի ճակատամարտ (արեւմտահայերէն)|Արածանիի ճակատամարտը]]՝ հայոց եւ հռոմէականհռովմէական զօրքերու միջեւ։ Հայաստանի մէջ, քրիստոնէութիւնը պաշտօնական կրօն հռչակելէն՝ Արածանիի մէջ մկրտուեցան՝ Հայոց թագաւոր՝ [[Տիգրան Գ. (արեւմտահայերէն)|Տիգրան Գ.]] , զօրքը եւ ժողովուրդը։ <br />
Արածանիի աւազանի բնակչութիւնը մինչեւ [[Հայոց Ցեղասպանութիւն|Մեծ եղեռնը]]՝ հիմնականին մէջ կը կազմէին հայերը։ Ըստ անոնց մեջ տարածուած աւանդութեան, Արածանիի հովիտին մէջ Է եղած դրախտը։