Գէորգ Արծրունի

Իմ մկրտութեան անունովը Մարտիրոս ծանծ է Երզնկա, 1789 թուականին եւ զաւակն է Տ. Գէորգ քահանայի, որ վանահայրն էր Ս. Գէորգ մենաստանին եւ որ յետոյ Պոլիս գալով Գարթալի մէջ վախճանուախ է:

Մարտիրոսմանկութեանը վանքին ուլերը կ՛արածէ եղեր, իսկ ձմեռները Պնակ ու Քերական կը կարդայ եղեր: 15 տարեկանին Պոլիս կու գայ եւ Օրթա գիւղի վարժարանին մէջ կրստանայ իր դաստիարակութիւնը՝ Փէշտիմալճեան Գրիգոր եւ ձայնաւոր սրակւադ Պետորս վարժապետներէն/լ Ուսումը աւարտելէն ետքը՝ դպրոցին Միւթքվքլլի Մանանեան Յակոբ Ամիրայի տղոցը դաս կու տայ եւ ուրշներու տուներն ալ ուսուցչութիւն կ՛ընէ 9 տարիի չափ: Յետոյ Մուլշայաճեան Աբրահամի քով գրագիր եւ վերջապէս Խասգիւղի վարժարանին վարժապետ կը կարգուի մանաւոր կոնդալով՝ մը որ զրկուած էր Միւթէվէլլի Միսաքեան ամբրաի:

Մարտիրոս 3 տարի Խասգիւղի վարժարանին ուսուցչութիւն կ՛ընէ, այս միջոցներուն, 1831 թուականին Եկեղեցին կը նորոգուի, կը մեծցուի ու կ՛ըդարձակուի եւ Օծումը կը կատարէ Կարապետ Պատրիարք:

Եկեղեցիին շինութեան աւարտումէն ետքը դպրոցին շինութեան կը ձեռնարկուի, ինչ որ տարիէ աւելի կը տեւէ: Այդ պատճառով դպրոցը Ճաֆճաֆեան Մինասի տունը կը փոխադրուի: Արծրունի այդ միջոցին ամուսնացած եւ 1832 թուականին քահանուայ օծուած է Ալաւնի Ստեփան Պտրիարքեն՝ Մայր Եկեղեցիի մէջ: Այն ատենները Գաղէղ Յարութիւն ամրբան Պատրիալքէն կը պահանջէր որ վարժագետի ցուցակ մը կը պատրաստուի որուն մէջ կը գտնուէր նաեւ Արծրունին, որ կ՛օծուի իբր Խասգիւղի Եկեղեցւոյ քահանայ:

1835 թուականին Պատրիարքարանէ, ընտրուած Դաստաստանական եւ Սրբաքննութեան Ժողովներու անդամ, իրեն ընկեր ունենալով Բաշէոս վարդապետ, Տէր Գալուստ Օրթալիւի եւ Տ. Զաքարիա Բերայի:

Քահանայութենէն վերջը շարունակած է վարժապետութիւնը եւ օգտուելով Ճէզայիրլեանի իր վրայ ունեցած համադրութենէն, Կար Ժաբանը նորոգել եւ բարեկարգել տուած է քանի մը հազրա անձերու գործ գտնել եւ կարգ մըն ալ պատանիներ Եւրոպա ղրկել տալու խորհուրդը տուած է բարեսիրտ Ամիրային:

Արդէն Ճէղայիրլեանի կենսագրութեան մէջ պատմած ենք թե՝ ինչպես