«Մինաս Աւետիսեան (գեղանկարիչ)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 37.
1975 [[16 Փետրուար|Փետրուար 16]]-ին Մինաս Երեւանի մէջ կ՛ենթարկուի ինքնքշարժի արկածի։ Կը վախճանվի մէկ շաբաթ ետք՝ Փետրուար 23-ին։
== Կենսագրութիւն ==
=== Ծնողները ===
Մինասի հայրը՝ Կարապետը, [[Մուշ (արեւմտահայերէն)|մշեցի]] դարբին էր։ Մինասի մայրը՝ Սոֆոն, [[Կարս (արեւմտահայերէն)|կարս]]եցի քահանայի դուստր էր։ <ref>Մինաս Աւետիսեան, Կենսամատենագիտութիւն</ref>
=== Մանկութիւն եւ Պատանեկութիւն։ Առաջին ծանօթութիւնը Արուեստի Հետ ===
* 1928 Ջաջուռի մէջ կը ծնի ապագայ նկարիչ Մինաս Կարապետ Աւետիսեան։
Պատերազմի տարիներուն պատանի Մինաս պատահականօրէն կը հանդիպի նկարիչ [[Յակոբ Անանիկեան]]ի հետ, որ բախտորոշ կը դառնայ Մինասի համար։
=== Ուսում։ Լենինկրատ։ Վերադարձ (մինչեւ 1960) ===
[[Պատկեր:Minas Arman.jpg|մինի|Մինաս՝ աւագ որդիի՝ Արմանին հետ]]
Գեղագիտական կրթութիւնը նկարիչը ստացած է [[Փանոս Թերլեմեզեանի Անուան Գեղարուեստի Ուսումնարան]]էն ներս, այնուհետեւ ուսանած է «Երեւանի Պետական Գեղարուեստաթատերական Հիմնարկ»էն ներս, ապա տեղափոխուած է Լենինկրատի Ռեպինի անուան Գեղարուեստի ակադեմիա, զոր աւարտած է [[1960]] թուականին։
*1947-52 կ՛ուսանի եւ կ՛աւարտէ [[Փանոս Թերլեմեզեան]]ի անուան գեղարուեստի ուսումնարանը (ԵԳՈԻ)։
*1952 կ՛ընդունուի Երեւանի Գեղարուեստաթատերական հիմնարկ։
*1953-60 կը տեղափոխուի եւ կը սորվի Լենինկրատի Ի. Ռեպինի անուան Գեղանկարչութեան, քանդակագործութեան եւ ճարտարապետութեան հիմնարկին մէջ Ա. Զայցեւի եւ Լ. Խուտեաքովի արուեստանոցին մէջ։ Տիպլոմային աշխատանքի ղեկավարը եղած է [[Պորիս Եոհանսըն]]ը։
*1960 կը վերադառնայ [[Երեւան]]։
=== 1960-1970 ===
[[Պատկեր:Minas Saryan.jpg|մինի|ձախից|200px|[[Մարտիրոս Սարեան]] եւ Մինաս Աւետիսեան]]
* 1962 կը մասնակցի «Հինգի Ցուցահանդէսին» ([[Լաւինիա Բաժբէուկ-Մելիքեան]], [[Ալեքսանդր Գրիգորեան]], [[Արփենիկ Ղափանցեան]] եւ [[Հենրիկ Սիրաւեան]])։ <ref>[http://www.tsovinarrostomyan.4t.com/revisor/no1/National%20Formalism%202.html Ռեւիզոր, արուեստի պատմութեան հանդես]</ref> Դառնում է ՍՍՀՄ նկարիչներու միութեան անդամ։
* 1968 առաջին անգամ շարժանկար։ի մէջ կը նկարահանուի. [[Միքայէլ Վարդանով]]ի «Հայկական Հողի Գոյնը» ֆիլմին մէջ
<ref>[http://www.parajanov.com/colorofarmeniansoil.html Parajanov.com | Minas Avetisian in the Color of Armenian Land]</ref>:
* 1968 կ՛արժանանայ ՀՍՍՀ վաստակաւոր նկարչի կոչման։
* 1970 [[Մոսկուա]]յի «Սովետսկի խուդոժնիկ» հրատարակչութիւնը լոյս կ՛ընծայէ [[Հենրիկ Իգիթեան]]ի «Մինաս Աւետիսեան» մենագրութիւնը։
* 1972 Յունուար 1-ի լոյս 2-ի գիշերը հրդեհ կը բռնկուի նկարչին արուեստանոցէն ներս, եւ կ՛այրին այնտեղ հաւաքուած բոլոր գործերը, անոնց կարգին նաեւ [[Փարիզ (արեւմտահայերէն)|Փարիզ]]ի մէջ կազմակերպուելիք անհատական ցուցահանդէսի համար հաւաքած աշխատանքները (Մօտ 300 աշխատանք, որոնցմէ 120–ը՝ գեղանկարներ), անձնական արխիւը (նամակներ եւ այլն)։
=== Արուեստանոցի Հրդեհը։ Մինասը եւ ԿԳԲ-ն ===
* 1972–ի [[1 Յունուար|Յունուար 1]]-ին, աղետալի հրդեհի պատճառով կ՛այրին Մինասի արհեստանոցէն ներս գտնուող բոլոր կտաւները՝ թիւով մօտ 300 աշխատանք։ Անոնց կարգին նաեւ հարիւրէ աւելի աւարտած նկարներ, որոնք նախատեսուած էին անհատական ցուցահանդէսի համար, զոհ դարձան կրակին։
=== Ընտանիքը===
1964 թ. Մինասը ամուսնանում է նկարչուհի [[Գայանէ Մամաջանեան]]ի հետ։ 1966 թուականին կը ծնի առաջնեկը՝ Արմանը։ 1969 թուականին ծնած է կրտսեր որդին՝ [[Նարեկ Աւետիսեան]]ը, որ նոյնպէս նկարիչ է։
=== Մահը ===
[[Պատկեր:Minas Avetisyan Nalbandyan str..JPG|մինի|200px|աջից|Մինաս Աւետիսեանի յուշատախտակը Երեւանի Նալբանդեան փողոցին մէջ]]
* 1975 կը վախճանի ինքնաշարժի արկածէ։
Հայ նկարիչը 1975 թուականի Փետրուար 16-ին [[Երեւան]]ի մէւ ենթարկուած է ինքնաշարժի արկածի՝ ոմն թաքսիի վարորդ Ժորա Յովսէփեանի կողմէ, եւ չգալով գիտակցութեան՝ Փետրուարի 23-ին կնքած է իր մահկանացուն։
Մինաս Աւետիսեանի մահուան հանգամանքները մինչ օրս կը մնան չպարզուած։
== Ծանօթագրութիւններ ==
| |||