«Բժշկութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ արեւմտահայերէն յօդուածներուն բարելաւման նպատակով oգտվելով ԱՎԲ |
Չ փոխարինվեց: ` → ՝ (4) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 8.
Կլինիկական պրակտիկայի մէջ, բժիշկները կը զննեն պացիենտներուն,անոնք կլինիկական մտածելակերպի միջոցով ախտորոշի մէջ, կը բուժեն եւ կը կանխարգելեն հիւանդութիւնը։Բժիշկ-պացիենտ փոխհարաբերութիւնը սովորաբար կը սկսի պացիենտի անամնեզի (լատ. anamnesis` վերհուշ) հաւաքմամբ եւ անոր ֆիզիկալ զննմամբ։ Նշաններու զննման եւ ախտանիշներու վերաբերեալ հարցումներէն հետո բժիշկը կը նշանակէ անհրաժեշտ լրացուցիչ հետազոտութիւնները։ Ստացուած տուեալներու ամբողջութիւնը բժշկին թոյլ կու տայ ձեւակերպած ախտորոշումը եւ սկսած է համապատասխան բուժումը։
Անամնէզի մէջ կը
*Գլխաւոր գանգատ(ներ) ը, որ պատճառ հանդիսած է բժշկին դիմելու համար։ Ատոնք ախտանիշներն (սիմպտոմներ) են։ Անոնք հենց պացիենտի սեփական բառերով կը ներկայացուին։
*Ներկայիս հիւանդութեան պատմութիւն։ Ախտանիշներու ժամանակագրական նկարագրութիւնը եւ իւրաքանչիւր ախտանիշի մանրակրկիտ պարզաբանումը։
Տող 20.
{{main|Բժշկության պատմություն}}
=== Բժշկութիւնը Հին Աշխարհին Մէջ ===
Նախապատմական ժամանակաշրջանին, մարդիկ կը հաւատային, որ առողջութեան փոփոխութիւններ կամ հիւանդութիւններ կ'առաջանան զայրացած աստուածներու կամ չար ոգիներու պատճառով։ Հիվանդութիւնը բուժելու համար անհրաժեշտ էր խաղաղեցնել աստուածներուն կամ դուրս հանել չար ոգիներուն։ Այդ աշխատանքը իրենց վրայ կը վերցնէին բուժակները եւ ցեղային քրմերը։ Անոնք այդ կ'ընէիմ հմայիլներու, դիւթաբառերու օգնութեամբ։ Կան ապացոյցներ նաեւ վիրաբուժական բուժման գոյութեան մասին։ Տրեպանացիան (գանգատուփահատում) կը կատարուէր քարէ գործիքներու
Ողջ պատմութեան ընթացքին, ժողովուրդներն ու մշակոյթները մշակած են իրենց առողջապահական գործունէութիւնը՝ հիմնուած հաւատքի եւ համոզմունքներու վրայ։ Շատ աւանդոյթներ առողջութիւնը եւ հիւանդութիւնը առաջին հերթին կը դիտէին մարդ արարածի եւ մոլորակներու, աստղերու, լեռներու, գետերու, ոգիներու ու նախնիներու փոխկապակցուածութիւնը հասկանալու համատեքստին մէջ։
Տող 36.
Եւրոպական լաւագոյն համալսարաններու բժշկութեան դպրոցները վաղ 1500-ականներուն կը կատարեն արմատական բարեփոխումներ անատոմիայի` որպէս ինտեգրացուած բժշկագիտական ուսումնառութեան անբաժանելի մաս, ուսուցման ոլորտին մէջ։ Ի յայտ կու գայ, որ գալենեան անատոմիայի մէջ առկայ են բազմաթիւ կոպիտ սխալներ, որովհետեւ Գալենի անատոմիական գիտելիքները հիմնուած էին շներու, խոզերու ու կապիկներու դիահերձումներու վրայ։ Անդրեաս Վեզալիուսի(1514-1564) աշխատանքներու շնորհիւ Գալենի սխալները սկսան երեւան գալ։ Վեզալիուսը Իտալիոյ Պադուայի համալսարանի անատոմիայի եւ վիրաբուժութեան պրոֆեսոր էր։ Իտալացի բժիշկը իր ամբողջ կեանքը կը նուիրէ մարդու անատոմիայի ուսումնասիրութիւններուն։ Վեզալիուսը կ'իրականացնէ շարք մը աննախադէպ մանրակրկիտ դիահերձումներ եւ իր աշխատանքները կ'անմահացնէ De Humani Corporis Fabrica (‹‹Մարդու մարմնի կառուցուածքի մասին››) աշխատութեան մէջ։[[Պատկեր:Vesalius Fabrica p163.jpg|thumb|left|Նկար ԱՆդրեաս Վեզալիուսի De Humani Corporis Fabrica աշխատութենէն, էջ 163.]] Անոր աշխատութեան մէջ բացի օրգաններու արտաքին նկարագրութիւններէն առկայ են նաեւ անոնց գործառոյթներիու վերաբերեալ տեղեկութիւններ։Գիրքը,որ հրատարակուած է 1543-ին, կը դառնայ մարդու անատոմիայի ուսուցանման նոր չափանիշ։
Պատմականօրէն նշանակալի յայտնագործութիւններէն մէկը կատարած է Ուիլյամ Հարվեյը (1578-1657),անգլիացի բժիշկ եւ ֆիզիոլոգ։ Ան կը հաստատոէ, որ արիւնը կը շրջանառէ փակ համակարգին մէջ եւ մեխանիկօրէն կը մղուի «պոմպանման» սրտի միջոցով։ Ան նաեւ չափին մէջ, կը շրջի արեան ծաւալը ժամանակի ցանկացած միաւորին մէջ։ Հարվեյը իր ուսումնասիրութիւնները կը հրատարակուի «Կենդանինեուի սրտի եւ արեան շարժման մասին»(On the motion of the Heart and Blood in Animals) (1628)։
Անտոն վան Լևենհուկը(1632-1723), որ ոսպնեակներ պատրաստող էր, կը կատարելագործէ մանրադիտակը։ Ատորմով հիմք կը դրուի բջջային կենսաբանութեան դարաշրջանին։ Իսկ անգիացի գիտնական Ռոբերտ Հուկը (1635-1703), կը գրէ «Micrographia» աշխատութիւնը 1655 թ-ին, ուր ան մանրամասն կը նկարագրէ բուսական բջիջը եւ միջատներու անատոմիայի մասին իր ուսումնասիրութիւնները։ Անոր գիրքը կը ներկայացնէ
== Խորհրդանշաններ ==
| |||