«Բուսաբանութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
Չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (- , +,, -, +, , - + ) |
||
Տող 12.
*[[բրիոլոգիա]] - գիտութիւն [[մամուռներ]]ու մասին եւ այլն։
Բուսական աշխարհի [[միաբջիջ օրգանիզմ]]ներու ուսումնասիրութիւնը կը կատարէ [[միկրոբիոլոգիա]] գիտութիւնը։ Բոյսերու հիւանդութիւններով կը զբաղուի [[բուսախտաբանութիւնը]] ([[ֆիտոպաթոլոգիան]])։
Բուսաբանական հիմնական սկզբունքը այդ [[բոյսերու սիստեմատիկա]]ն է, որմով բուսական աշխարհի բազմաթիւ [[տեսակ]]ները միմյանց հետ համեմատելով կը բաժնեն ըստ [[տաքսոն]]ներու (դասակարգին մէջ), առաջ կը քաշուի անոնց [[անուանակարգում]]ը ([[նոմենկլատուրա]]), կը
Որոշակի տարածքի ուսումնասիրուած բուսատեսակներու ամբողջութիւնը կ'անուանուի [[ֆլորա]], իսկ ատորմով զբաղուող գիտութիւնը՝ [[ֆլորիստիկա]]։ Առանձին տեսակներու, ցեղերու եւ ընտանիքներու [[արեալ]]ները որոշող գիտութիւնը՝ [[ֆիտոխորոլոգիա]]։ [[Ծառ]]երը եւ [[թփեր]]ը ուսումնասիրող գիտութիւնը կ'անուանուի [[ծառագիտութիւն]] ([[դենդրոլոգիա]])։<br />
Սիստեմատիկայի հետ սերտօրէն կապուած է նաեւ [[բոյսերու մորֆոլոգիա]]ն, որ կ'ուսումնասիրէ բոյսերու [[ձեւաբանութիւն]]ը, անոնց անհատական ([[օնտոգենեզ]]) եւ պատմական զարգացումը ([[ֆիլոգենեզ]])։ Նեղ իմաստով՝ մորֆոլոգիան կ'ուսումնասիրէ բոյսերու արտաքին ձեւը եւ անոր մասերը, իսկ լայն իմաստով այն կ'ընգրկէ [[բոյսերու անատոմիա]]ն, որ կ'ուսումնասիրէ բոյսերու ներքին կազմութիւնը, [[սաղմնաբանութիւն]]ը ([[էմբրիոլոգիան]]) եւ [[բջջաբանութիւն]]ը ([[ցիտոլոգիա]]ն), որ կ'ուսումնասիրէ [[բուսական բջիջ]]ը։ Մորֆոլոգիայի մէջ եւս կ'առանձնացուին շարք մը բաժիններ, ինչպիսին են օրինակ՝ [[օրգանոգաֆիա]]` բոյսերու օրգաններու նկարագրութիւն, [[պալինոլոգիա]]` բոյսերու [[փոշեհատիկ]]ներու եւ [[մարզանքներ]]ներու ուսումնասիրութիւն, [[կարպոլոգիա]]` [[պտուղ]]ներու տեսակներու նկարագրում եւ դասակարգում, [[տերատոլոգիա]]`բոյսերու կառուցուածքային շեղումները եւ անոմալիաները։ Կ'առանձնացնան բոյսերու համեմատական, էվոլյուցիոն, էկոլոգիական մորֆոլոգիաներ։ <br />
Տող 33.
=== Վաղ Բուսաբանութիւն ===
[[Բուսաբանութեան պատմութիւն]]ը կը սկսի հնագոյն աղբիւրներուն մէջ, առկայ բոյսերու նկարագրութեամբ եւ դասակարգմամբ։ Բուսաբանական աշխատութիւններու օրինակներ գտնուած են [[Հին Հնդկաստան]]ի մէջ, [[Միջագետք]]ի մէջ, [[զրադաշտութիւն|Զրադաշտական]] եւ [[Հին Չինաստան|Հին Չինական]] ձեռագրերուն մէջ։<br />
Առաջին աշխատութիւնները
*[[Արիստոտել]]ի աշխատութիւնները,
*Արիստոտելի աշակերտ [[Թեոֆրաստ]]ի «[[Բոյսերու պատմութիւն]]»-ը ( {{lang-grc|Περὶ φυτῶν ἱστορίας}}, {{lang-la|Historia plantarum}} ), ուր նկարագրուած է շուրջ 500 բոյսերու տեսակներ, տրուած է դասակարգման հիմքերը եւ բոյսերը բաժնուած են ըստ [[կենսական ձեւ]]երու, տրուած է ֆիզիոլոգիայի հիմքերը, [[ծաղիկ]]ի կառուցուածքը,
*[[Պլինիուս Աւագ]]ի «[[Naturalis Historia]]»-ն ուր ան նկարագրած է շուրջ 1000 տեսակի բոյսեր։
*[[Այուրվեդա]]ն հնդկական աշխատութիւն, որ կը դասուի մ.թ.ա առաջին հազարամյակին
| |||