«Լեարդ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Լեարդը''' մարմնի կարեւոր օրկաններէն մէկն է: Ան ամենամեծ գեղձն է մարմնին մէջ եւ ունի մօտաւորապէս 1500-1750 կրամ ծանրութիւն: Չափահասներու մօտ անիկա մարմնի ծանրութեան 2.5 տոկոսը կը կազմէ: Տղամարդոց լեարդը աւելի մեծ է քան կիներունը, իսկ մանուկներու մօտ լեարդը աւելի մեծ կ'ըլլայ՝ անոնց մարմնի չափին համեմատ<ref name="cancer.ca">{{cite web|url=http://www.cancer.ca/en/cancer-information/cancer-type/liver/anatomy-and-physiology/?region=on |title=Anatomy and physiology of the liver - Canadian Cancer Society |publisher=Cancer.ca |accessdate=2015-06-26}}</ref>:

Լեարդը ունի սրճագոյն-կարմիր գունաւորում: Անիկա կակուղ է եւ առաձգական: Կը գտնուի որովայնին վերի աջ կողմը, ստոծանիին (diaphragm) յատակը եւ կրծոսկրի (sternum) վարի բաժինին ետեւը ու պաշտպանուած է կրծքավանդակի կողոսկրներով<ref>{{cite book | last = Maton | first = Anthea |author2=Jean Hopkins |author3=Charles William McLaughlin |author4=Susan Johnson |author5=Maryanna Quon Warner |author6=David LaHart |author7=Jill D. Wright | title = Human Biology and Health | publisher = Prentice Hall | year = 1993 | location = Englewood Cliffs, New Jersey, USA | isbn = 0-13-981176-1 | oclc = 32308337}}</ref>: Կը նմանի 4 երեսներով բուրգի մը, որուն գագաթը ուղղուած է դէպի ձախ կողմ եւ յատակը դէպի աջ կողմ: Գագաթը կը գտնուի ստոծանիին եւ ստամոքսին միջեւ: Յառաջամասի, վերին, եւ յետսամասի մակերեսները կը դպչին ստոծանիին:

Տեսնուած է, որ լեարդի 70 տոկոսի հատումով, մնացեալ լեարդի բաժինը բաւարար է բնական աշխատանքի համար<ref name=EMedicine1900159>{{EMedicine|article|1900159|Liver Anatomy}}</ref>:

#Կ'արտադրէ օրական 500-600 մլ. մաղձ (bile), որ կանաչ-դեղին հեղուկ մըն է, որ կը պարունակէ ջուր, մաղձային աղեր (bile salts), մաղձային ներկեր (bile pigments), քոլեսթերոլ, bilirubin եւ բնասպիտներ (proteins): Մաղձը հասնելով տասներկումատնեայ աղիք՝ կ'օժանդակէ' մարսողութեան, մասնաւորապէս՝ կազմալուծելու համար ճարպերը<ref name="radiologyassistant.nl">{{cite web|url=http://www.radiologyassistant.nl/en/p4375bb8dc241d/anatomy-of-the-liver-segments.html |title=The Radiology Assistant : Anatomy of the liver segments |publisher=Radiologyassistant.nl |date=2006-05-07 |accessdate=2015-06-26}}</ref><ref>{{cite web|author= |url=https://www.imaios.com/en/e-Cases/Channels/Radiology/Radiological-classifications-commonly-used-on-medical-imaging/Hepatic-segments-Couinaud-classification |title=Hepatic segments (Couinaud classification) / Radiological classifications commonly used on medical imaging / Radiology / Channels / e-Cases / |publisher=IMAIOS.com |accessdate=2015-06-26}}</ref>:

#Մարսողութեան ընթացքին ածխաջրատներու (carbohydrates) եւ բնասպիտներու մարսողութեան արտադրութիւնները (end products) կը հասնին լեարդ: Ածխաջրատ glucose-ը կը փոխուի glycogen-ի, որ կ'ամբարուի' լեարդին մէջ՝ յետագային գործածուելու համար ըստ պահանջի{{sfn|Marieb|Hoehn|2012|p=939}}:

#Կ'արտադրէ' զանազան տեսակի խմորիչներ (enzymes) եւ բնասպիտներ, որոնք մեծ դերակատարութիւն ունին մարմնի ընդհանուր նիւթափոխանակումի գործընթացին մէջ եւ արեան մակարդումին (clotting) համար<ref>{{cite journal |last1=Jelkmann |first1=Wolfgang |title=The role of the liver in the production of thrombopoietin compared with erythropoietin |journal=European Journal of Gastroenterology & Hepatology |volume=13 |issue=7 |pages=791–801 |year=2001 |pmid=11474308 |url=http://meta.wkhealth.com/pt/pt-core/template-journal/lwwgateway/media/landingpage.htm?issn=0954-691X&volume=13&issue=7&spage=791 |doi=10.1097/00042737-200107000-00006}}</ref>:

#Կ'ամբարէ կենսանիւթեր եւ մետաղներ, օրինակ՝ A, D, K, B12 կենսանիւթերը եւ երկաթը<ref>[http://www.ccfa.org/info/about/complications/liver Extraintestinal Complications: Liver Disease] Crohn's & Colitis Foundation of America. Retrieved 2010-01-22</ref>:

#Մարմնին մէջ արտադրուած կարգ մը թափօններ (waist products), որոնք երիկամներէ չեն արտաթորուին, կը հասնին լեարդ եւ մաղձի միջոցաւ կը հասնին տասներկումատնեայ աղիք, ուրկէ կ'ուղղուի'ն դէպի հաստ աղիք{{sfn|Marieb|Hoehn|2012|}}:

#Կ'արտադրէ կարգ մը ներազդակներ եւ կը կ'անոնաւորէ անոնց աշխատանքը, օրինակ՝ առական ներազդակը (hormone)<ref name="GuoZhang2009">{{cite journal|last1=Guo|first1=Bin|last2=Zhang|first2=Shicui|last3=Wang|first3=Shaohui|last4=Liang|first4=Yujun|title=Expression, mitogenic activity and regulation by growth hormone of growth hormone/insulin-like growth factor in Branchiostoma belcheri|journal=Cell and Tissue Research|volume=338|issue=1|year=2009|pages=67–77|url=https://www.researchgate.net/profile/Shaohui_Wang/publication/26719830_Expression_mitogenic_activity_and_regulation_by_growth_hormone_of_growth_hormoneinsulin-like_growth_factor_in_Branchiostoma_belcheri/links/54ad86b70cf2213c5fe410a3.pdf|issn=0302-766X|doi=10.1007/s00441-009-0824-8}}</ref>:

=== Ժահրային Սուր Լեարդաբորբ (acute viral hepatitis)<ref>http://www.webmd.com/hepatitis/</ref> ===

==== Լեարդային պզտիկ բուշտ-տոպրակ (cyst){{sfn|Marieb|Hoehn|2012|p=881}} ====