«Ծառ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Ծառ''' ([[լատ]]. arbor), երկարակեաց բույս (սովորաբար 2 մ. ոչ ցածր)՝ բազմաթիւ փայտի [[ցողուններով]] եւ [[արմատներով]]:։

Տնկարների ծառերը բունը բարձր է, գրեթէ գլանաձն, իսկ՝ սաղարթը՝ փոքր, բարձր դիրքով:դիրքով։ Բաց տարածութիւններուն աճող ծառերը բունը կարճ է, հաստ, հիմքը լայն, սաղարթը կ'սկսի ցածր:ցածր։ [[Միաշաքիլ]] ծառերն կ'ունենան բարակ, սնամէջ (բամբուկներ), թոյլ ճիւղաւորուած (վիշապածառ) կամ չճիւղաւորուած, բայց խոշոր տերեւներով (արմաւենի) բներ:բներ։ Առավել բարձրաբուն ծառերն են [[սեքւոյաները]], [[դուգլասեան սոճ]] (եղննին) եւ [[էվկալիպտները]] (100-110 մ), առավել հաստաբուն են բաոբաբները (տրամագիծը՝ մինչեւ 9 մ.), ամենաերկարակեացները՝ սեկւոեան, բաոբաբը՝ 3000-5000 տարի:տարի։

Ըստ իրենց տերեւները ձնի՝ ծառերը կը լինին տերնաւոր եւ փշատերն:փշատերն։

Փշատերն ծառերն սովորաբար կ'ունենան մշտականաչ փուշեր:փուշեր։ Այդպիսի են, օրինակ, եղննին, սոճին, կիպարիսը եւ այլն:այլն։

[[Վարդազգիների]] ընտանիքին պատկանող թուփ է կամ ոչ մեծ ծառ, փշոտ ճիւղերով:ճիւղերով։ Ալոճենու (լատիներէնի անունը՝ Crataegus L.) տերեւները պարզ են հերթադիր:հերթադիր։ Ծաղիկները սպիտակ են, երբեմն կարմիր:կարմիր։ Պտուղները մանր են, կարմրաբոսոր, 3-4 սերմերով:սերմերով։ Ցեղի անունը ծագած է յունարէն «Կռատաիոս» բառ, որ կը նշանակէ ուժեղ:ուժեղ։

Բոյսի ծաղիկները յայտնաբերուած է եթերայուղ, տրիմեթիլամին, կուերցետին, կոֆեինային եւ քլորագենային թթուներ, հիպերոզիդ, խոլին, ացետիլխոլին եւ այլն:այլն։ Պտուղները կը պարունակեն գինեթթու, կիտրոնաթթու, կլատեգուսաթթու, ուրսոլաթթու, օլեանոլաթթու, ֆլաւոնիդդներ, սորբիդ, ճարպային յուղեր, կարօտին, վիդամին C, դաբաղանիւթեր, քիմիական տարրերից՝ կոբալտ, պղինձ, երկաթ, մանգան, ցինկ, մոլիբդեն եւ այլն: այլն։

Ալոճի ծաղիկները եւ պտուղները պատրաստուած դեղամիջոցները ուժեղացնում են սրտամկանի կծկումները, բարելաւում սրտի եւ ուղեղի արեան շրջանառութիւնը, վերացնում անօթայի սպազմը, սրտի շրջանի ցավերը, կանոնաւորում սրտի ռիթմը, առաջ բերում տնական հանգստացնող ներգործութիւն:ներգործութիւն։

Ալոճենու պտուղներն կ'ուտեն ինչպէս թարմ, այնպէս չորցած վիճակը:վիճակը։ Դրանցից կը պատրաստեն կոմպոտ, կիսել, դոնդող, մարմելադ, կարամել:կարամել։ Աղացած պտուղները կը խառնեն ալուրին՝ հացին հաճելի համ տալունպատակով:տալունպատակով։

(Լատիներէն՝ Punica granatum) փոքր թուփ է կամ ոչ մեծ ծառ՝ երկարաւուն կաշեկերպ տերեւներով, ալ կարմիր ծաղիկներով:ծաղիկներով։ Նռնենին վայրի ձնով կը հանդիպի Փոքր եւ Միջին [[Ասիա]], [[Անդրկովկաս]], [[Իրան]], [[Աֆղանստան]]:։

Հինէն ի վեր տարբեր ժողովուրդներ ան պտուղներ օգտագործած են ծիսական արարողութիւններու ժամանակ:ժամանակ։ Պտուղը խոշոր, գնդաձն է՝ հաստ պտղամաշկով, թաղանթաւոր միջնապատերով:միջնապատերով։ Սերմերը բազմաթիւ են՝ իւրաքանչիւրը շրաջապատուած բաց վարդագոյնի մինչեւ բալի գոյնի յիւթալի պտղամսով:պտղամսով։ Կը ծաղկի Մայիսին մինչեւ աշուն, պտուղը կը հասունայ Սեպտեմբերի վերջը:վերջը։

Անոր ծաղիկները ստացուած ներկը կ'օգտագործեն բնական գործուածքների ներկման համար:համար։ Տերեւները, արմատը եւ բնի կեղնը կը պարունակեն մինչեւ 32% դաբաղանիւթեր, որոնք եւս կ'օգտագոծուին ներկերու ստացման, նուրբ կաշիներու դաբաղման համար:համար։ Ւտուղն կ'օգտագործեն թարմ եւ վերամշակուած (դոշաբ, գինի, հիւթ) վիճակը:վիճակը։ Պետք է հաւաքել հասուն վիճակը, քանի որ պահելով չի հասունար:հասունար։ Անոր հիւթը կը պարունակէ 8-19% շաքարներ, C վիդամին, ուստի օգտական է ծանր հիւանդութիւններ ապաքինւողներու համար, բուժիչ է: է։

Այս ծառը կ'ապրի 4-5 հազար տարի, այնքան բարձր չէ 18-25 մ.:։ Փոխարեն ուղղակի զարմանհչաշ է բնի հաստութիւնը՝ շրջանագիծը կը հասնի 25 մ-ին:ին։ Բաոբաբը գրկելու համար պէտք է մէկ ամբողջ դասարան:դասարան։

Բաոբաւն առանձնայատկութիւնները ունի, օրինակ՝ տերնաթափ կը լինի ոչ թէ ձմռանը, այլ ամռանը:ամռանը։ Ափրիկայի, ուր կ'աճի բառբաը, ամռանը շատ շոգ է:է։ Իսկ տերեւները խոնաւութեան ենգոլոշիացի:ենգոլոշիացի։ Բաոբաբը, որպէսզի քիչ խոնաւութիւն կորցնի, շոգին տերնաթափ կը լինի:լինի։ Իսկ ձմռան, երբ կ'սկսի անձրեւներու շրջանը, նորէն կը ծածկի թաթաձն տերեւներով եւ խոշոր, մինչեւ 20 սմ. տրամագիծ ունեցող սպիտակ ծաղիկներով:ծաղիկներով։ Բաոբաբի պտուղները երկար են, վարունգանման, հիւթալի, քաղցրահամ միջոկով, որ կարելի է ուտել:ուտել։

Բաոբաբի տերեւները թել են կը պատրաստուին, որ կը հիւսուին գործւանքներ ու պարաններ:պարաններ։

Զարմանալի անուններ ունին հայկական բնաշխարհի տարածուած մէկ շարք ծառեր՝ հաճերենի, բոխի, լորենի, հացենի:հացենի։ Հացենին խոշոր, մինչեւ 25-35 մ., բարձրութեան հասնող է ծառ է:է։ Տերեւները փետրաձն են, բարդ, այսինքն իւրաքանչիւր տէրն կազմուած է մի քանի տերեւներ:տերեւներ։ Կը ծաղկի Ապրիլին վերջը:վերջը։ Ծաղիկներն անշուք են, բայց նրանց շուրջ հաճախ կարելի է տեսնել մեղուներու, որովհետեւ հացենին մեղրատու բոյս է:է։

Հացենին բաւական է երկարակեաց ծառ է, կ'ապրի 300-400 տարի:տարի։

Հացենի որոշ տեսակներ կիռաւում է նաեւ կանաչապատման նպատակով:նպատակով։