«Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ լեզվի կաղապար |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Արևելահայերեն|Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն}}
{{Տեղեկաքարտ
|առաջնորդ = [[Հրանտ Մարգարյան|Հրանդ Մարգարեան]]
|անվանում = Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն
|պատկեր = ARF.jpg
Տող 21 ⟶ 19՝
|աթոռներ2 = {{Տեղեկաքարտ քաղաքական կուսակցություն/աթոռներ|2|128|hex=#FF0000}}
|աթոռներ3_վերնագիր = [[Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութան Ազգային ժողով|ԼՂՀ Ազգային ժողով]]
|աթոռներ3 = {{Տեղեկաքարտ քաղաքական կուսակցություն/աթոռներ|
|կայք = [http://www.arfd.info/ Պաշտօնական կայքէջ]
}}
'''Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը (ՀՅԴ)''' հիմնուած է [[1890]]-ի օգոստոսին, այժմու [[Վրաստան]]ի մայրաքաղաք [[Թիֆլիս]]ի մէջ: Կազմուած է իբրեւ Հայ Յեղափոխականների Դաշնակցութիւն՝ նպատակ ունենալով համախմբել Արեւմտահայաստանի ազգային-ազատագրական պայքարին լծուած յեղափոխական բոլոր կուսակցութիւններն ու խմբաւորումները: [[1892]]-ին գումարուած իր Առաջին Ընդհանուր Ժողովին վերանուանուած է Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն՝ կազմակերպական ապակեդրոնացումի հիման վրայ վերածուելով գաղափարական ու բարոյական միաձոյլ նկարագրով կուսակցութեան: Իբրեւ այդպիսին՝ Հ.Յ.Դ. գլխաւորած է եւ կը շարունակէ դրօշակիրը մնալ հայ ժողովուրդի ազգային-ազատագրական պայքարին:
Իր գործունէութեան առաջին իսկ օրերէն Դաշնակցութիւնը եղած է շեշտակիօրէն Գործի կուսակցութիւն՝ հայ ժողովուրդի մարտական բազուկը դառնալով: Իր ծաւալած յեղափոխական եւ կազմակերպական եռուն գործունէութեամբ՝ Դաշնակցութիւնը զինած է մեր ժողովուրդը եւ պատրաստած է զայն ինքնապաշտպանութեան եւ համաժողովրդային ընդհանուր ապստամբութեան: Համիտեան բռնատիրութեան տապալման եւ Պարսկական սահմնադրական շարժման յաղթանակին մէջ կարեւոր դեր ունեցած է Հ.Յ.Դ.:
[[1907]]-ին գումարուած իր Չորրորդ Ընդհանուր Ժողովէն սկսեալ, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը ծաւալուն պայքար մղած է նաեւ Արեւելահայաստանի ու Կովկասի մէջ՝ ի խնդիր հայութեան ազգային-մշակութային եւ ընկերային-տնտեսական իրաւունքներու պաշտպանութեան: Յատկապէս հայ աշխատաւորութեան շահերու պաշտպանութեան ճակատին վրայ մղած է ծաւալուն պայքար. այդ ճամբով՝ իբրեւ ռուսական իրականութեան մէջ գործող ընկերվարական կուսակցութիւն, Հ.Յ.Դ. անդամակցած է Ընկերվարական Բ. Միջազգայնականին եւ ստացած է հայ ժողովուրդի ընկերվարական հոսանքը ներկայացնող լիիրաւ անդամի կարգավիճակ: Այսպիսով՝ Դաշնակցութիւնը իբրեւ մէկ ամբողջութիւն արժեւորած է թէ՛ Օսմանեան Թուրքիոյ եւ թէ Ցարական Ռուսաստանի լուծէն հայ ժողովուրդի ազգային ազատագրութեան դատերը: [[1918]]-ին ղեկավար դերակատարութիւն ունեցած է Հայաստանի անկախութեան նուաճումին եւ Հայաստանի Հանրապետութեան կերտումին մէջ՝ Ազատ, Անկախ եւ Միացեալ Հայաստանի քաղաքական հանգանակը որդեգրելով:
[[1920]]-ի [[Դեկտեմբեր]]ին Հայաստանի անկախութեան կորուստէն եւ Հանրապետութեան խորհրդայնացումէն ետք, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը դարձած է տարագիր կուսակցութիւն՝ մինչեւ [[1932]] ընդյատակեայ իր գործունէութիւնը շարունակելով հանդերձ Հայաստանի մէջ: Այնուհետեւ, մինչեւ [[1988]]-ի Արցախեան Շարժման պոռթկումը, Հ.Յ.Դ. գործունէութեան առանցքը եղած են մէկ կողմէ Հայկական Սփիւռքի ազգապահպանումն ու կազմակերպումը, իսկ միւս կողմէ Հայ Դատի հետապնդումը՝ իր զոյգ մակարդակներով.- Առաջին՝ Հայկական Ցեղասպանութեան արդար հատուցման պահանջով պայքար Թուրքիոյ դէմ. երկրորդ՝ Խորհրդային Հայաստանի հայութեան ազգային եւ մարդկային իրաւունքներուն պաշտպանութիւնը ընդդէմ խորհրդային ամբողջատիրութեան:
[[1988]]-ի Արցախեան Շարժման պոռթկումէն ասդին, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը վերահաստատած է համահայկական կազմակերպութեան իր տեղն ու դերակատարութիւնը հայ ժողովուրդի կեանքին մէջ: Օժտուած է [[Հայաստան]]ի, [[Արցախ]]ի, Ա.Պ.Հ. եւ արտասահմանեան 28 երկիրներու մէջ գործող կազմակերպական ծաւալուն ցանցով: Կ՚առաջադրէ ամրապնդումը [[Հայաստան]]ի եւ [[Արցախ]]ի հայկական զոյգ պետականութեանց՝ իբրեւ կռուանները հայ ժողովուրդի ազգային իրաւունքներու ամբողջական վերականգնումին:
== Աղբյուրներ ==
*[http://www.arfd.info/hy/?p=175 ՀՅԴ պաշտոնական Կայք]
{{Հայաստանի կուսակցություններ}}
| |||