«Հունգարիա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

|calling_code = +36

}}

 

== Պատմութիւն ==

[[Պատկեր:Országház (509. számú műemlék) 35.jpg|մինի|աջից|280px|Խորհրդարանի շէնքը]]

Հունկարիան խորհրդարանական ժողովրդավարական երկիր մըն է: Խորհրդարանը կը կոչուի Պետական Ժողով, որուն անդամներու ընտրութիւնները կը կայանան չորս տարին մեկ: Կառաւարութեան գլուխը կը համարուի վարչապետը: Երկիրին նախագահը կ'ընտրուի Պետական Ժողովի կողմէ՝ հինգ տարի ժամկէտով:

=== Արդիւնաբերութիւն ===

Հունկարիոյ հանքա-հումքային եւ ուժանաբանական աղբիւրները սահմանափակ են։ Ուժաբանութեան հիմքը ածուխն է, որ մազութի պազայի վրայ կառուցուած են խոշոր ՋԷԿ-եր։ Կ'արդիւնահանեն Պոկսիթներ (2-րդ տեղը Եւրոպայի մէջ), երկաթի ցած տեսակի հանքանիւթ, մանկան, բազմամետաղներ, քաոլին, ինչպէս նաեւ փոքր քանակութեամբ նաւթ եւ կազ։ «Բարեկամութիւն» նաւթամուղով ստացուող նաւթի պազայի վրայ Սազհալոմպատիոյ մէջ ստեղծուած է նաւթավերամշակման խոշոր գործարան, իսկ «Բարեկամութիւն-2» նաւթամուղով ստացուող նաւթի պազայի վրայ հզոր գործարան կը գործէ Լենինվարոշի մէջ։ Փակշ քաղաքի մէջ կը կառուցուի հունկարիոյ առաջին աթոմակայանը։ Հունկարիոյ մեքենաշինութիւնը մասնագիտացած է առաւելապէս ոչ մետաղատար ճիւղերու գծով՝ ելեքդրականական ուժ, հատկապէս կապի թեքնիք, Պեճի քիմիական պարարտանիւթերու գործարանը ելէք-թրոնիքա եւ սարքաշինութիւն, նաեւ փոխադրամիջոցային թողարկում՝ ներքին այրման շարժիչներու եւ այդ հիման վրայ տիզելային ուղեւորատար գնացքներու, հեծանիւի, բեռնատար ինքնաշարժերու, նաւերու եւ հատկապէս հանրակառք («Իկարուս» մակնիշի) արտադրութիւն։ Մեքենաշինութեան 3/5-ը կեդրոնացած է Պուտափեշտի մէջ։ Խոշոր կեդրոններ են նաեւ Տիորը, Միշկոլցը, Տեբրեցենը, Սեկեշֆեհերվարը։

Սնունդի արդիւնաբերութեան առաջատար ճիւղը պահածոներու արտադրութիւնն է։ Զարգացած են նաեւ թռչնավերամշակման, մսեղենի եւ հրուշակեղենի ճիւղերը։ Հիւսուածոյի արտադրանքի շուրջ 1/2-ը կու տայ բամպակեղենի, 1/5-ը՝ բուրդեղենի արդիւնաբերութիւնը։ Հիւսուածոյի ճարտարութե 3/5-ը կեդրոնացած է մայրաքաղաքին մէջ։

 

 

== Գիւղտնտեսութիւն ==

Հունկարիոյ հողերու պաշարի 52,3%-ը կը կազմեն վարելահողերը, մարգագետիններն ու արոտավայրերը՝ 14,1% ֊ը, խաղողի եւ պտղատու այգիները եւ բանջարանոցները՝ 5,6%֊ը։ Վարելահողերուն 14,2% ֊ը կը պատկանի պետութեան, 80,6% ֊ը՝ համագործակցական բաժանմունքներուն, 2% ֊ը՝ մենատնտեսներուն, 3,2%֊ը կը կազմեն տնամերձները։ Գիւղատընտեսութեան սոցիալիստական վերակառուցումն կ'ուղեկցուի անոր թեքնիքական վերազինմամբ, հանքային պարարտանիւթերու ուժգին օգտագործմամբ, ոռոգուող հողատարածութիւններու ընդարձակմամբ։ Ցանքատարածութիւններուն մեծ մասը կը զբաղեցնեն հացահատիկային հողագործութիւն (հիմնականորէն ցորեն եւ եգիպտացորեն): Շաքարի ճակնդեղի ցանքերը կենդրոնացած են Կիշալֆիոլտի եւ Ալֆիոլտի հարաւ-արեւելքին մէջ։ Կը մշակեն նաեւ արեւածաղիկ եւ կանեւ։ Խաղողի եւ պտղատու այգիներու հիմնական զանգուածը կը գտնուի Տանուպի եւ Թիսայի միջագետի մէջ. տեսակաւոր գինիներու արտադրութեան համար օգտագործուող խաղողի այգիները կը գտնուին լեռներու հարաւային լանջերուն։ Պտղաբուծութիւնը եւ բանջարաբուծութիւնը առանձին տարիներու կու տան գիւղատնտեսութեան արտահանութեան 1/3-ը։ Անասնապահութեանը բաժին կ'ինայ գիւղատնտեսութեան համախառն արտադրանքի 44%֊ը եւ գիւղատնտեսութեան ամբողջ արտահանութեան մինչեւ 40% ֊ը։ Հիմնական ճիւղը խոշոր եղշերաւոր անասուններու բագմացումն է։