Ղուկաս Կարնեցի

Ղուկաս Կարնեցի

Ղուկաս կաթողիկոս Կարնոյ մէջ ծնած է 1723-ին, այն միջոցին Կարնոյ առաջնորդն էր, Քիւթիւր մականուանեալ Պետրոս եպիսկոպոսը`որ յետոյ 1748-ին կաթոցիկոս ընտրուելով մէկ տարի պաշտօնավարեց և բանդարկուեցաւ ու աքսորուեցաւ: Բոլորովին անծանօթ մնացած է իր պատանեկան և վարդապետական կեանքը: 1763 Յունիս 17-ին Սիմէօն կաթողիկոսէն եպիսկոպոս ձեռնադրուած և անուանուած է «Անդրանիկ և շնորհածին զաւակ Սիմէօն կաթոցիկոսի»: 14 տարի իբր եպիսկոպոս վարած է Զմիւռնիոյ առաջնորդութիւնը, այնուհետեւ Էջմիածին կանչուելով` Սիմէօն կաթողիկոսի խորհրդականը եղած է 3 տարիի չափ:

Սիմէօն կաթողիկոս իր մահուան անկողնոյն մէջ իր մօտ կանչելով Ս.Էջմիածնի աւագ լուսարար ծերունազարդ Մարկոս Արէեպիսկոպոսը յայտնեց թէ իր վերջին կամքը ու կտակն է որ շուտով և առանց յետաձգելու իրեն յաջորդ ընտրեն Կարնեցի Ղուկաս եպ.ը որ Զմիւռնիոյ առաջնորդութենէն կանչելով իր մօտ կը պահէր, ըսելով միշտ թէ իրեն պէտք է նա և թէ «Եթէ մահ պատահի իրան աթոռը անայցելու չմնայ այս վնասաշատ ծամանակին մէջ»:

1780 Յուլիս 20-ին երբ Սիմէօն կաթոցիկոս վախճանեցաւ Մարկոս Ա. եպ. Միաբանութեան արտասուագին յայտնեց հանգուցեալ հայրապետին կտակը: 1780 Յուլիս 22-ին ժողով կազմեցին Աթոռի Միաբանութիւնը և Երեւանի հայ երևլիները, կաթողիկոս ընտրելու համար. ժողովակններու մեծ մասը նկատի ունենալով Սիմէօնի կտակը և մօտակայ վտանգները որ կրնար յառաջ գալ անգլուխ միաբաններուն ծանօթ էր որպէս խոհական, հանճարեղ և վարչական ընդունակութեամբ օժտուած անձ, բայց անձնական խնդիրներ և քաղաքական կնճռոտութիւններ պահ մը խանգարեցին զիրենք: Վերջապէս հաշտութիւն գոյանալով միաբանական ժողովին մէջ համբուրեցին Տ. Ղուկասու աջը և «Կեցցէ Տէր մեր Ղուկաս Սրբազան» գոչելով իրենց հաւանութիւնը տուին, այդպէսով Ղուկաս համարուեցաւ ընտրուած կաթողիկոս ամենայն հայոց և օգոստոս 2-ին մեծ հանդիսով օծեցին զինքը:

Ընտրական մահսարը ստորագրուելէ յետոյ մերձակայ հայ բնակիչներն ալ կնքեցին և օծումէն քսան օր ետք ղրկեցին Պօլիս` մահսարտար Սէթ Պետրոս եպ. Խոզարածեանցի ձեռքով, որպէս զի Պօլսոյ հայերու հաճութիւնն ալ ստանայ և հաստատութեան Ֆէրմանը հանել տայ Սուլթանէն: Բայց լուրը արդէն Պօլիս հասած էր մահսարտարէն առաջ: Զաքարիա Պատրիարք և հայ մեծամեծները չաջազանց զայրացած էին Էջմիածնեցւոց առանց իրենց խորհրդին ընտրութիւն կատարած ըլլալնուն համար, ի հարկէ առանց ծանօթ ըլլալու այն քաղաքական մեծ պաքարիաատճառներուն որոնցմով ստիպուած էին կատարել այդ բացառութիւնը: Զաքարիա Պատրիարք մանաւանդ գրգրուած էր, որովհետեւ ինք ալ կը փափաքէր կաթողիկոս ըլլալ: