«Ալեքսանդր Միասնիկեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 29.
| ստորագրութիւն =
}}
'''Ալեքսանդր Միասնիկեան''' կեղծանուն՝ '''Մարտունի''' ([[9 փետրուար]], 1886, [[Նոր Նախիջեւան (արեւմտահայերէն)|Նոր Նախիջեւան]], [[Ռուսական Կայսրութիւն|Ռուսական կայսրութիւն]] - [[22 Մարտ]],[[1925]], [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|ԹիֆլիսԹիֆլիսի]]ի մօտ [[Վրացական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետութիւն|Վրացական ԽՍՀ]]), հայ քաղաքական, հասարակական գործիչ, [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետութիւններու Միութիւն|ԽՍՀՄ]] համայնավարական Կուսակցութեան անդամ։
 
== Կենսագրութիւն ==
 
Ծնած է 1886-ին [[Նոր Նախիջեւան (արեւմտահայերէն)|Նոր Նախիջեւան]]։ Ուսանած է ծննդավայրի թեմական դպրոցին մէջ, 1904-1906-ններուն՝ Մոսկուայի [[Լազարեան Ճեմարան (Մոսկուա)|Լազարեան ճեմարանճեմարանին]]ին մէջ<ref>[http://hpj.asj-oa.am/4469/1/1986-1(13).pdf Ալեքսանդր Մյասնիկյանի 100-ամյակին]</ref>։ 1906-էն Ռուսաստանի սոցիալ-դեմոկրատական բանուորական կուսակցութեան անդամ էր։ 1907-1914-ններուն կուսակցական աշխատանք կատարած է [[Պաքու|Պաքուի]]ի, ապա՝ [[Մոսկուա]]յի մէջ։ 1911-ին աւարտած է [[Մոսկուայի Պետական Համալսարան|Մոսկուայի պետական համալսարանհամալսարանի]]ի իրաւաբանական Հիմնարկը: Ուսանողական տարիներուն աշխոյճօրէն մասնակցած է յեղափոխական շարժումներուն։
 
== Միասնիկեանը Հայաստանի մէջ ==
Տող 41.
Երկրի տնտեսութեան վերականգնման, արեւմտահայ փախստականներուն տեղաւորելու, քաղաքական պատերազմի հետեւանքները վերցնելու, երկրին մէջ կայունութիւն հաստատելու համար, Ալեքսանդր Միասնիկեան աշխատանքային մեծ գործունէութիւն ծաւալած է։ Ան կարեւորած է հայ մտաւորականութեան Հայաստանի մէջ համախմբելու եւ անոր համար ստեղծագործ աշխատանքի անհրաժեշտ պայմաններ ստեղծելու խնդիրը։ Այդ կապակցութեամբ պաշտօնական հրաւերներ ուղղարկած է նկարիչ [[Մարտիրոս Սարեան]]ին, ճարտարապետ [[Ալեքսանդր Թամանեան]]ին, լեզուաբան [[Հրաչեայ Աճառեան]]ին եւ ուրիշներու։ Խորհրդային Հայաստանի գործիչներէն Միասնիկեանը առաջինն է, որ անդրարադձած է Հայաստանի եւ [[Հայկական Սփիւռք (1920-1930-ական թուականներ)|Սփիւռքի]] փոխ-յարաբերութիւններուն. յատուկ ուսումնասիրութիւն նուիրած է Սփիւռքի մէջ հայ ազգային քաղաքական կազմակերպութիւններու խնդիրներուն։
[[Պատկեր:Alexander Myasnikyan 2012 Armenia stamp.jpg|մինի|Ալեքսանդր Միասնիկեան, դրոշմանիշ|250px|աջից]]
1910-ական թուականներուն Ալեքսանդր Միասնիկեան լոյս ընծայած էր շարք մը յօդուածներու՝ նուիրուած հայոց գիրերու գիւտի նշանակութեանը, [[Միքայէլ Նալպանտեան]]ի, [[Յովհաննէս Թումանեան]]ի, [[Յովհաննէս Յովհաննիսեան]]ի, [[Ալեքսանդր Ծատուրեան]]ի ստեղծագործութիւններուն։ Բազմիցս անդրադարձած է [[Հայկական Հարց (արեւմտահայերէն)|Հայկական հարցհարցին]]ին՝՝ զայն «գորդեան հանգոյց» անուանելով, որուն շուրջ հիւսուած են եւրոպական երկիրներու տարաձայնութիւններն ու շահերը։ 1913-ին [[Մոսկուա]]յի մէջ հանդէս եկած է Հայկական հարցի մասին դասախօսութեամբ, որուն դրոյթները 1913-1914-ններուն լոյս տեսած են «[[Մշակ (թերթ, արեւմտահայերէն)|Մշակ»]]» թերթին մէջ։ Միասնիկեանի աշխատութիւնները լոյս տեսած են առանձին ժողովածուով (Երկեր, 4 հատոր, 1984-86)։
 
4-5 յուիս 1921-ին, Ալեքսանդր Միասնիկեան մասնակցած է ՌԿ(բ) կ կենտկոմի Կովկասեան բիւրոյի լիագումար նիստին, ուր քննարկուած է [[Լեռնային Ղարաբաղ (արեւմտահայերէն)|Լեռնային ՂարաբաղՂարաբաղի]]ի հարցը։ Դէմ է քուէարկել [[Իոսիֆ Ստալին]]ի միջամտութեամբ [[Արցախի Բռնակցումը Խորհրդային Ազրպէյճանին|Լեռնային Ղարաբաղը ԱզրպէյճանԱզրպէյճանի]]ի կազմին մէջ մտցնելու մասին որոշմանը։
 
Զոհուած է [[22 մարտ]] [[1925]]-ին՝ [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|ԹիֆլիսԹիֆլիսի]]ի օդակայանին մէջ՝ օդանաւի վթարէն<ref>[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1390 Մյասնիկյան Ալեքսանդր, հայկական հանրագիտարան]</ref>։ա
 
== Յիշողութիւն ==
Միասնիկեանի անունով կոչուած են՝
[[Պատկեր:Statue of Alexander-Myasnikyan (4).JPG|մինի|[[Ալեքսանդր Միասնիկեանի Յուշարձան (Երեւան)|Ալեքսանդր Միասնիկեանի յուշարձանը Երեւանի մէջ]]|ձախից]]
* {{դրոշավորում|Բելառուս}}, 1932-ին [[Մինսկ (արեւմտահայերէն)|ՄինսկՄինսկի]]ի վագոնանորոգման գործարանը, որուն բակին մէջ տեղադրուած է յուշարձանը, նաեւ հրապարակ եւ փողոց։
* {{դրոշավորում|Հայաստան}}, [[Մարտունի (Գեղարքունիքի մարզ, արեւմտահայերէն)|Մարտունի]] քաղաքը [[Գեղարքունիքի մարզ]]ին մէջ, [[Մարտունի (գիւղ, արեւմտահայերէն)|Մարտունի]] գիւղը [[Ճամբարակի (արեւմտահայերէն)|Ճամբարակի տարածաշրջանտարածաշրջանին]]ին մէջ, [[Միասնիկեան (Արմաւիրի մարզ)|Միասնիկեան]] գիւղը [[Արմաւիրի մարզ]]ին մէջ
* {{դրոշավորում|ԼՂՀ}}, [[Մարտունի (Արցախ, արեւմտահայերէն))|Մարտունի]] քաղաք
* {{դրոշավորում|Վրաստան}}, Միասնիկեանի գիւղը [[Ախալքալաքի Թաղապետութիւն|Ախալքալաքի թաղապետութեան]] մէջ
Տող 57.
* {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}, Մեասնիկովի շրջան, [[Ռոստովի մարզ (արեւմտահայերէն)|Ռոստովի մարզ]]
 
[[Երեւան (արեւմտահայերէն)|ԵրեւանԵրեւանի]]ի Միասնիկեանի անուան հրապարակին վրայ տեղադրուած է անոր յուշարձանը։
 
== Տես Նաեւ ==
* [[Ալեքսանդր Միասնիկեանի Յուշարձան (Երեւան)]]
 
== Գրականութիւն ==
 
* Արամայիս Մնացականեան, Ալեքսանդր Միասնիկեան, Երեւան, 1955:
* Ս. Դ. Աւագեան, Ալեքսանդր Միասնիկեան հրապարակախօս, Երեւան, 1964:
* Հայ ժողովուրդի պատմութիւն /ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ./, հատ. VII, Երեւան, 1967:
* Ա. Կ. Ոսկերչեան, Ալեքսանդր Միասնիկեանը եւ գրական հարցերը, Երեւան, 1974:
* Գէորգ Ղարիբջանեան, Ալեքսանդր Միասնիկեան, Երեւան, 1976:
* Վլատիմիր Ղազախեցեան, Հայաստանը 1920-1940-ններուն, Երեւան, 2006:
* Մհեր Կարապետեան, Էդիկ Գէորգեան, Խորհրդային Հայաստանը 1920-1991-ններուն, Երեւան, 2007:
* Հայոց պատմութիւն /ՀՀ ԳԱԱ հրատ./, հատ. IV, գիրք I, Երեւան, 2010:
 
== Ծանօթագրութիւններ ==