«Յովսէփ Արղութեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
Չ փոխարինվեց: ` → ՝ (2) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 4.
'''Յովսէփ Արղութեան (Երկայնաբազուկ)''' ([[23 Մայիս]] [[1743]], [[Սանահին]] – [[9 Մարտ]] [[1801]], [[Թիֆլիս]]), արքեպիսկոպոս, ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ։
Ծնած է [[Սանահին]], սերած՝ [[Զաքարեաններ|Զաքարեան]]ներու իշխանական տոհմէն։ Նախնական կրթութիւնը կը ստանայ հայրենի [[Սանահին]] վանքի դպրոցին մէջ, ապա [[Էջմիածին]]ի ժառանգաւորաց դպրոցին մէջ, ուր [[Սիմէոն Երեըանցի|Սիմէոն Երեւանցի կաթողիկոս]]ը կը որդեգրէ անոր եւ սարկաւագ կը ձեռնադրէ։ [[1765]]-ին ան վարդապետ կը ձեռնադրուի, իսկ [[1771]] Դեկտեմբեր [[25]]-ին՝ [[Եպիսկոպոսութիւն|եպիսկոպոս]] եւ իբրեւ նուիրակ [[Թուրքիա]] կ՛ուղակրուի Էջմիածնայ նոր շինութիւներուն համար ժողովարարութիւն ընելու։ Անկէ
Իբրեւ հմուտ քաղաքագէտ Արղութեան իւրաքանչիւր պատեհ առիթով, ըստ արժանւոյն, կը ներկայանայ հայ ժողովրդին։ Ան գործունեայ
Արղութեան եղած է ռուսահայ առաջին տպարանի ստեղծման նախաձեռնողներէն, հրատարակչական գործի կազմակերպիչն ու ոգեշնչողը։ Անոր ջանքերով ռուսահայ կեդրոններուն մէջ ([[Փեթերսպուրկ]], Նոր Նախիջեւան, Աստրախան) հրատարակած է աւելի քան քառասուն անուն գիրք։ Արղութեան նամակագրական կապեր ունեցած է Ռուսաստանի հայկական գաղթավայրերու ներկայացուցիչներու, Ամենայն հայոց կաթողիկոս [[Ղուկաս Ա․ Կարնեցի]]ի, [[Վրաստան]]ի եւ [[Հնդկաստան]]ի հայ համայնքներու, ռուսական պետական գործիչներու, [[Հերակլ II|Վրաց Հերակլ II]] եւ Գէորգի XII թագաւորներին, Արցախի մելիքներուն եւ բազմաթիւ այլ գործիչներու հետ։ Պահպանուած են անոր առաքած նամակներուն պատճէնները, որոնք կարեւոր սկզբնաղբիւրներ են XVIII դարու վերջի պատմութեան ուսումնասիրման համար։
|