«Վանական Վարդապետ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

<big>'''Յովհաննէս Վանական Վարդապետ Տաւրուշեան'''</big>, հայ պատմագիր մը [[13-րդ դար]]էն։

Իր անունը վիճելի կը մնայ: Ըստ ոմանց անիկա պարզապէս կը կոչուէր վանական վարդապետ (տե՛ս ասօր մասին՝ [[Վանական Վարդապետ]]), իսկ ըստ այլոց` Յովհաննէս Վանական վարդապետ: Ծնած է [[1181]]-ին Աղուանից[[Աղվանք|Աղուան]]ից երկրի Տաւրուշ գաւառին մէջ, որուն համար կոչուած է Տաւրուշեցի: Նախ կ'աշակերտէ իր Պողոս եղբօր եւ ապա Մխիթար Գօշի՝ Գետիք վանքին մէջ, ուրկէ կը ստանայ վարդապետական գաւազան: Վանական վարդապետ յայտնի է իբրեւ շինարար, ներհուն ուսուցիչ եւ ուսեալ սերունդ պատրաստող անձնաւորութիւն մը: Անիկա իր հայրենի գաւառին Տաւրուշի մէջ հիմնադիրը կ'ըլլայ ԽՈՐԱՆԱՇԱՏ[[Խորանաշատ]] վանքին, ուր սեփական մեծ դպրոց մը կը հիմնէ եւ իբրեւ մեծ ուսուցիչ կը հասցնէ աշակերտներ, որոնց մէջ նշանաւոր են [[Կիրակոս Գանձակեցի]], [[Վարդան Պատմիչ]], եւ [[Մաղաքիա Աբեղա]] պատմիչները: Խորանաշատի վանքը 1125-ին կ'աւերուի Խորազմներու [[Շահ ՉալալէտտինիՉալալէտտին]]ի կողմէ, ապա` 1236-ին թաթարական արշաւանքներու հետեւանքով: Վանական վարդապետ նոյն թուին թաթարներու ձեռքը գերի կ'իյնայ իր աշակերտ Գանձակեցիի հետ: Ինքը կ'ազատի եւ կ'անցնի [[Տփղիս]] 1236-ին: Կը վերադառնայ եւ կը նորոգէ Խորանաշատի վանքը միշտ շարունակելով իր ուսուցչապետական գործը: Իր մահը տեղի կ'ունենայ 1251-ին, 70-ամեայ հասակին մէջ:

Թէպէտ Վանական վարդապետ զբաղած է ուսուցչական եւ գրողներ պատրաստելու գործով, նաեւ ատեն ունեցած է գրելու գործեր, որոնք եթէ իր ուսուցչութեան չափ կարեւոր չեն, այնուամենայնի արժանի են յիշատակուելու: Ձեռագրած մատենադարաններէն յատկապէս Երեւանի՝ հետզհետէ երեւան կ'ելլեն իր անունով մանր գործեր, որոնց ամբողջական ցուցակը տեսնել Աճառեանի անձնանուններու բառարանի մէջ, (Գ. հատոր էջ 588-589): Դժբախտաբար ցարդ չէ գտնուած իր մէկ կարեւոր գործը, ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ ԹԱԹԱՐԱԾ«Պատմուտիւն Թաթարաց», որ կորսուած է եւ որ յատուկ կերպով կը յիշուի Կիրակոս Գանձակեցիի կողմէ: Մեզի հասած յիշատակելի գործերը հետեւեալներն են:-<br />.

# Մեկնութիւն Յոբայ, Զաքարիա եւ Եզեկիէլի<br />

# Բացայայտութիւն Աբբակումայ<br />

# Վասն անքուն որդանց<br />

# Յաղագս Տարեմտին, կարեւոր տոմարական աշխատութիւն մը, որ հրատարակուած է «գիտական նիւթերու ժողովածու» ի թիւ մէկին մէջ:<br />