«Վանի Թագաւորութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Տող 13.
[[Ասորեստան]]ի [[Ասարհադդոն VIII]] թագաւորը Ք.Ա. 680 թ.-ին փորագրուած արձանագրութիւններու մէջ կը պատմէ, որ Ք.Ա. 681 թ.-ին իր երկու եղբայրները իրենց հօրը՝ Ասորեստանի թագաւոր Սենեքերիմի դէմ դաւադրութիւն կը կազմակերպեն ու զինք կը սպաննեն։ Ետքը ըստ այդ արձանագրութիւններուն՝ անոնք կը փախին Ուրարտու։ [[Աստուածաշունչ]]ին մէջ՝ Թագաւորներու 4-րդ գիրքին մէջ, նոյնպէս գրուած է այս դէպքի մասին։ Բայց այստեղ ըսուած է, որ երկու եղբայրները՝ Ադրամելիքն ու Սարասարը, իրենց հօրը սպաննելով, փախած են Արարատի երկիր։ Նոյն այս դէպքի մասին 5-րդ դարու հայ պատմիչներէն գրածէ [[Մովսէս Խորենացի]]ն։ Ան կը պատմէ, որ երկու եղբայրները իրենց հօրը՝ Սենեքերիմին սպաննելէ ետք ''«փախան եկան մեզ մօտ»''։ Պարզ է, որ Խորենացին գրելով «մեզ մօտ»՝ նկատի ունէր իր հայրենիքը՝ [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստան]]ը։ Ուրեմն, ըստ Խորենացիի, հայրասպան եղբայրները եկած են Հայք։ Վերջապէս, նոյն դէպքի մասին, փոքր ինչ փոփոխված, պատմվում է նաև հայոց «[[Սասնա ծռեր]]» («Սասունցի Դավիթ») դյուցազնավեպում։ Այստեղ էլ փախստական եղբայրները գալիս են Հայաստանի [[Սասուն գավառ]]ը<ref name="Ռաֆայել Իշխանյան">Ռաֆայել Իշխանյան, «Պատկերազարդ պատմություն Հայոց» գիրք առաջին, Երևան 1990թ.:</ref>։
Նշուած չորս աղբիւրներէn մենք կը տեղեկանանք, որ «Ուրարտու»-ն, «Արարատի երկիր»-ը եւ «Հայաստան»-ը միեւնոյն երկրի տարբեր անուններ են<ref name="
Ըսուածը կը հիմնաւորուէ նաեւ մէկ այլ ուսումնասիրութիւն։ Ք.Ա. 6-րդ դարուն [[Պարսկաստան (արեւմտահայերէն)|Պարսկաստան]]ի մէջ հիմնուեցաւ[[Աքեմենեաններ|Աքեմենեաններու թագաւորութիւն]]ը։ Այդ թագաւորները մի քանի հարիւր տարի արձանագրութիւններ կը գրէին։ Անոնց արձանագրութիւնները երեք լեզուով գրուածն են՝ հին պարսկերէն, աքքադերէն (պապելական տարբերակով), էլամերէն ''(Էլամը Պարսկաստանի հարաւը գտնուող հին երկիր էր)''։ Հին պարսիկները Հայքն կ՛անուանուէին «Արմինա»։ Պարսից Աքեմենեան թագաւորներու բազմաթիւ արձանագրութիւններուն մէջ Հայաստանը յաճախակի յիշատակուած է «Արմինա» անունով։ Անոնց արձանագրութիւններու աքքադական մասին մէջ «Արմինա»-ի փոխարէն բոլոր տեղերը գրուած է «Ուրաշտու»։ Աքքադերէնի ասուրական տարբերակի «Ուրարտու»-ն պապելական տարբերակին մէջ «Ուրաշտու» ձեւն ունի, քանի որ ասուրականի «ր» հնչիւնի դիմաց պապելականը «շ» ունէր։ Այսպիսով, հին պարսկերենով գրուած «Արմինա»-ի դիմաց աքքադերէնն ամէն տեղ այն կը ներկայացնէ «Ուրարտու» («Ուրաշտու»)<ref name="Ռաֆայէլ Իշխանեան"/>։
| |||