Ուիքիփետիա

«Եղիա Տէմիրճիպաշեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Չ →‎Գործերէն՝: յաւելում
(edited with ProveIt)
Տող 8.
| նկարագրութիւն =
| ծնած է = [[8 Մայիս (արեւմտահայերէն)|8 Մայիս]],[[1851 (արեւմտահայերէն)|1851]]
| ծննդավայր = ­Խաս­գիւղ (­[[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Պո­լիս]])
| ծննդավայր = Պոլիս
| վախճանած է = [[19 Յուլիս]],[[1908 (արեւմտահայերէն)|1908]]
| վախճանի վայրը = Պոլիս
Տող 30.
}}
 
'''Եղիա Տէմիրճիպաշեան''' ([[8 Մայիս]] [[1851]], Խաս­գիւղ (­[[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Պո­լիս]]) - [[19 Յուլիս]] [[1908]])։ Արեւմտահայ արձակագիր, բանաստեղծ, [[փիլիսոփայ]]։
 
== Կենսագրութիւն ==
 
Ծնած է Խաս­գիւղ, [[Պոլիս]]։ Նախնական կարթութիւնը կը ստանայ տեղւոյն«­Ներ­սէ­սեան» եւ «­Նու­պար-­Շահ­նա­զա­րեան» վար­ժա­րան­նե­րէն ներս<ref name="աաա">{{cite web | url=http://armenianradioboston.com/%D5%A5%D5%B2%D5%AB%D5%A1-%D5%BF%D5%A7%D5%B4%D5%AB%D6%80%D5%B3%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%A1%D5%B6-1851-1908-%D5%B0%D5%A1%D5%B5-%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5/ | title=ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ դպրոցինՄԵԾԱՏԱՂԱՆԴ… մէջԻՆՔՆԱՍՊԱՆԸ}}</ref>, աշակերտելով ծանօթ գրագէտներու։ Մենակեաց պատանին՝ կը ջանայ իր հետաքրքրութիւնները գոհացնել անյագ ու անկանոն ընթերցումներով։ Առաջին ելոյթներէն իսկ կը նկատուի՝ մելամաղձոտ, յոռետես անհատականութիւնը։
 
Ուսման փափաքը եւ անկայուն նկարագիրը զինք կը մղեն լքելու պաշտօնեայի ասպարէզը, զոր մտած էր կարիքէ մղուած։ Մայրն ու ազգականները [[1874 (արեւմտահայերէն)|1874]]–ին, անձնասպանութեան մէկ փորձէն մտահոգ, զինք կը ղրկեն [[Ֆրանսա]]՝ Առեւտրական բարձրագոյն վարժարանին մէջ ուսանելու, բայց անոր փոխարէն կը հրատարակէ «Le Littaeraire et Financier de Marseille» («շաբաթաթերթին մի քանի թիւերուն մէջ՝ [[Արեւմուտք]]ի հայութիւնը ներկայացնելու ձգտումով Եւրոպայի:
Տող 45.
[[1880 (արեւմտահայերէն)|1880]]-[[1890 (արեւմտահայերէն)|1890]] տասնամեակը, փաստօրէն, Եղիայի գրական-հրապարակագրական արտադրութեան ամենաբեղուն շրջանն է։ Կը հրատարակէ «Երկրագունդ» եւ «Գրական Եւ Իմաստասիրական Շարժում» թերթերը։ Առաջինին կ՛աշխատակցին [[Գրիգոր Զօհրապ|Գ․ Զօհրապ]]ի պէս ծանօթ անուններ, մինչ երկրորդը ինք գրեթէ առաձին կը լեցնէ՝ զանազան ծածկանուններով։ Հոս լոյս կը տեսնէ մէկ կարեւոր մասը իր [[քրոնիկ]]ային-գրական էջերուն, նաեւ քերթուածներուն, որոնց մէջ տասնեակ մը՝ զինք արժանի կը դարձնեն դասուելու Պէշիկթաշլեանի եւ [[Դուրեան Օհան|Դուրեանի]] քով։ Նոյն եւ հետեւող տարիներուն, կը հեղինակէ ֆրանսերէնէ հայերէն խնամեալ բառարան մը։
 
[[1890 (արեւմտահայերէն)|1890]]-էն ետք, ընտանեկան կորուստները լրիւ կը խախտեն Եղիայի միտքը։միտքը<ref name="աաա">{{cite web | url=http://armenianradioboston.com/%D5%A5%D5%B2%D5%AB%D5%A1-%D5%BF%D5%A7%D5%B4%D5%AB%D6%80%D5%B3%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%A1%D5%B6-1851-1908-%D5%B0%D5%A1%D5%B5-%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5/ | title=ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ ՄԵԾԱՏԱՂԱՆԴ… ԻՆՔՆԱՍՊԱՆԸ}}</ref>։ Անձնասպանութեան նոր փորձէ մը հազիւ կը փրկեն զինք։ [[1895]]-էն ետք, ալ անտուն ու մինակ, բախտը կ՛ունենայ ընդունուելու օտար կնոջ մը։ Եղիա ա՛լ կը կապուի անձնուէր այս կնոջ, գգալի բարելաւման պահերով, որոնց շնորհիւ նոյնիսկ կը ճամբորդէ [[Եւրոպա]]։ Բայց, Պոլսոյ կարօտով, արագ կը վերադաոնայ։ Վատթարացման շրջանի մը, կը մնայ հիւանդանոց։ Տիկնոջ քով դարձած՝ ի վերջոյ անձնասպան կ՛ըլլայ։ Թաղուած է [[Պոլիս]]։
 
=== Գործերէն՝ ===
Տող 51.
*«Արձակ Էջեր, Նամակներ, Քերթուածներ», հատընտիր, [[Փարիզ (արեւմտահայերէն)|Փարիզ]], [[1955 (արեւմտահայերէն)|1955]] («Հայ Գրագէտներու Բարեկամներ»)։
*«Հրայրք մութին», քերթուածներու հաւաքածոյ, խմբագեցին՝ Սիրանոյշ Դւոյեան, Սեւան Տէյիրմենճեան, Պոլիս, 2008
 
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{ծանցանկ}}
 
{{DEFAULTSORT:Տէմիրճիպաշեան, Եղիա}}
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Եղիա_Տէմիրճիպաշեան» էջէն