«Ֆրանց Քաֆքա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

 

'''Ֆրանց Քաֆքա''', ([[3 Յուլիս]], [[1883]], [[Չեխական հանրապետութիւն]] - [[3 Յունիս]], [[1924]], [[Աւսրիա|Աւստրիա]])։ [[Փրակա]] ծնած հրեական ծագումով [[Գերմանացիներ|Գերմանախօս]] [[հեղինակ]]։ Քաֆքա կը նկատուի Ի. [[20-րդ դար|դար]]ու [[Անգլերէն]] [[Գրականութիւն|Գրականութեան]] մեծագոյն դէմքերէն մէկը։ Անոր գործերը, որոնք [[իրապաշտութիւն|իրապաշտութեան]] եւ [[երեւակայութիւն|երեւակայական]] ոճեր կը պարունակեն <ref>{{cite journal|author=Spindler, William|url=http://fmls.oxfordjournals.org/content/XXIX/1/75.full.pdf|title=Magical Realism: A Typology|year=1993|doi=10.1093/fmls/XXIX.1.75|journal=Forum for Modern Language Studies|volume=XXIX|issue=1|pages=90&ndash;93}} {{subscription needed}}</ref>, կը մարմնաւորեն եւ կը վերլուծեն օտարացումի, գոյացական վիշտի, մեղքի եւ անհեթեթութեան նիւթեր<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/biography/Franz-Kafka|title=Franz Kafka|author=|date=|work=Encyclopædia Britannica|accessdate=16 November 2015}}</ref>։ Ֆրանց Քաֆքայի հիմնական ստեղծագործութիւններն են վէպերը՝ ([[Դատավարություն (վեպ)|Դատավարութիւն]], <nowiki/>[[Դղյակ (վեպ)|Դղեակ]], <nowiki/>[[Մետամորֆոզ (Ֆրանց Կաֆկա)|Կերպարանափոխութիւն]] եւ այլն) եւ բազմաթիւ պատմուածքներ։ Քաֆքայի ստեղծագործութիւններուն մեծամասնութիւնը տպագրուած են հեղինակին մահէն ետք։ Քաֆքայի գործերէն, որոնք հրատարակուած էին իր կեանքի ընթացքին՝ ''Contemplation'', ''A Country Doctor'' եւ անձնական պատմութիւններ՝ ''Die Verwandlung''։ Անոնք կը հրատարակուէին գրական թերթիկներու մէջ, սակայն կը ստանային շատ քիչ ուշադրութիւն։ Քաֆքայի անաւարտ գործերը, ինչպէս վէպերը՝ ''Der Process'', ''Das Schloss'' եւ ''Amerika'' Քաֆքա հրաման տուած էր, որ վերացուէին։ Սակայն անոր բարեկամը՝ [[Մաքս Պրոտ]] զանոնք կը հրատարակէ իր մահէն ետք։ Անոր ձեռագիրները համաշխարհային ճանաչում կ'ապահովեն իրեն:Ֆրանց Քաֆքայի գործերը ներշնչած են Ի. դարու [[գրող]]ները, հեղինակները, [[գրագէտ]]ները, քննադատերը եւ [[փիլիսոփա]]ները:

Ֆրանց Քաֆքա ծնած է միջին դասակարգի գերմանախօս եւ [[Հրեաներ|Հրեայ]] ընտանիքի մը մէջ, [[Փրակա]], որ մայրաքաղաքն էր [[Պոհեմիայի թագաւորութիւն|Պոհեմիայի թագաւորութեան]] (ներկայիս՝ [[Չեխական հանրապետութիւն]])։ Ան մարզուած է որպէս [[Փաստաբան (արեւմտահայերէն)|փաստաբան]], եւ իր պաշտօնական ուսումը աւարտելէ եւ ամբողջացնելէ ետք, կը սկսի աշխատիլ որպէս ապահովագրական ընկերութեան մը պաշտօնավար եւ իր ազատ ժամերուն առիթ կը գտնէ ստեղծագործելու։ Իր կեանքի ընթացքին, Քաֆքա գրած է հարիւրաւոր նամակներ իր ընտանիքին եւ ընտանիքի ընկերներուն, մանաւանդ հօրը՝ որու հետ ունէր պաշտօնական յարաբերութիւն։ Ֆրանց ունեցած է քանի մը յարաբերութիւններ տարբեր կիներու հետ, սակայն երբեք չէ ամուսնացած։ Ան կը մահանայ [[1925]] թուականին, 40 տարեկանին, հիւծախտէ։

 

[[File:Czech-2013-Prague-Plaque (birthplace of Franz Kafka).jpg|thumb|left|Նկարատախտակ մը որ կը ներկայացնէ Ֆրանց Քաֆքայի ծննդավայրը [[Փրակա]]յի մէջ: Ուրուագծուած [[Քարել Հլատիք]]ի եւ [[Ճան Քափլիք]]ի կողմէ, [[1966]]:]]

Քաֆքա ընտանիքի անդամները գերմանախօս էին եւ իրենց զաւակները կը քաջալերէին [[Գերմաներէն]] {{sfn|Gray|2005|pp = 147–148}} խօսելու։ Հերման եւ Ճիւլի ունէին 6 զաւակներ, որոնց անդրանիկը Ֆրանցն էր {{sfn|Hamalian|1974|p = 3}}։ Ֆրանցի երկու եղբայրները՝ Ճորճ եւ Հէյնռիչ մահացած են երբ Ֆրանց 7 տարեկան էր, իսկ անոր 3 քոյրերը՝ Կապրիէլլա ([[1889]]–[[1944]]), Վալերի ([[1890]]–[[1942]]) եւ Օթիլլի ([[1892]]–[[1943]]) [[Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմ (արեւմտահայերէն)|երկրորդ համաշխարհային պատերազմի]] ընթացքին: Օթիլլի Ֆրանցի նախասիրած քոյրն էր<ref>{{Cite book|title=The Metamorphosis|last=Kafka|first=Franz|publisher=Simon and Schuster Paperbacks|year=2009|isbn=978-1-4165-9968-5|location=1230 Avenue of Americas|pages=ix}}</ref>։

Հերման Քաֆքա կենսագիրներու կողմէ նկարագրուած է որպէս անձնասէր վաճառական մը, իսկ Ֆրանց Քաֆքայի գրութիւններուն մէջ նկարագրուած է որպէս «իսկական Քաֆքա իր ուժով, առողջութեամբ, պերճախօսութեամբ, անձնական գոհունակութեամբ, տիրապետութեամբ եւ գիտակցութեամբ մարդոց հանդէպ:»{{sfn|Kafka-Franz, Father|2012}}։ Աշխատանքային օրերու ընթացքին, Ֆրանցի երկու ծնողները կը բացակայէին տունէն եւ այդ պատճառով ալ Ֆրանց իր մանկութեան օրերուն գրեթէ միշտ առանձին կ'ըլլար{{sfn|Brod|1960|p = 9}}։ Քաֆքա հաշտ չէր հօրը հետ եւ այդ մէկը կը փաստուի իր 100-է աւելի նամակներուն մէջ, որոնք ուղարկուած էին հօրը։ Նամակներուն մէջ ան կը գանգատի իր հօր մենատիրական նկարագիրէն{{sfn|Brod|1960|pp = 15–16}}։ Մայրը, հակառակ իր հօրը, լուռ եւ վերապահ կին մըն էր{{sfn|Brod|1960|pp = 19–20}}։ Ֆրանցի հօր կերպարանքը մեծ ազդեցութիւն ունեցած են իր գրութիւններուն վրայ{{sfn|Brod|1960|pp = 15, 17, 22–23}}։

[[Նոյեմբեր]] [[1913]]-ին ընտանիքը կը փոխադրուի աւելի մեծ տուն մը, մինչ այդ Կապրիէլլան եւ Վալերին կ'ամուսնանան եւ կը փոխադրուին։ Բայց [[Օգոստոս]] [[1914]]-ին, [[առաջին համաշխարհային պատերազմ]]<nowiki/>էն քիչ մը ետք, քոյրերը անտեղեակ իրենց ամուսիններուն գտնուած բանակավայրերէն կը վերադառնան իրենց հօրենական տունը։ Երկու քոյրերն ալ զաւակներ ունէին ։ 31 տարեկանին, Ֆրանց առաջին անգամ ըլլալով կը հեռանայ ընտանեկան տունէն եւ կը սկսի առանձին ապրիլ{{sfn|Stach|2005|pp = 390–391, 462–463}}։''

 

=== Անձնաւորութիւն ===

Քաֆքան մեծ վախ ունէր թէ մարդիկ իրեն կը նկատեն թէ մտային եւ ֆիզիքական հիւանդ: Սակայն անոնք որ Ֆրանցին ծանօթացած են կ'ըսեն թէ ինք ունէր լաւ եւ համեստ վարուելակերպ{{sfn|Janouch|1971|pp = 14, 17}}{{sfn|Fichter|1987|pp = 367–377}}{{sfn|Repertory|2005}}: Քաֆքային բարեկամը կ'ըսէ թէ Ֆրանց իր գրութիւններով կարող է բացատրել պարաքայ մը իր յատուկ մանրամասնութիւններով{{sfn|Brod|1966|p = 41}}: Եւ Պրոտ նաեւ կ'ըսէր թէ Քաֆքան ամէնէն լաւ անձերէն մէկն էր որ ինք բարեկամացած էր որովհետեւ ան կը պահէր հաճելի մթնոլորտ մը եւ նոյն ժամանակին միշտ օգտակար կը դառնար իր բարեկամներուն պէտքերու ժամանակ{{sfn|Brod|1966|p = 42}}: Քաֆքան կը գրէր ամբողջ անկեղծութեամբ խօսելով մարդ արարածին խոր անգիտակից գաղտնիքներուն ու երազներուն մասին շատ մանրամասնութեամբ, սիրով եւ եռանդով որ նոյնիսկ թէ անոնք անծանօթ են, բայց միշտ ճիշդ են{{sfn|Brod|1966|p = 52}}:

 

Երբ փոքր էր, Քաֆքան հետաքրքրուած էր մարզական զբաղումներով{{sfn|Brod|1960|p = 14}} եւ շաբաթավերջերուն ինք եւ իր ընկերները կը կազմակերպէին շատ մը պտոյտներ{{sfn|Brod|1966|p = 49}}{{sfn|Brod|1966|p = 90}}: Անոր միւս հետաքրքրութիւնները կը պարունակեն փոխընտրական բժշկութիւն: Գրելը շատ կարեւոր էր Քաֆքային համար եւ ան կը նկատէր այդ մէկը «աղօթելու կերպ» մը{{sfn|Brod|1960|p = 214}}: Մասնագէտ մը ըսած է Ֆրանցին մասին թէ ան կրնայ ըլլալ տարապի [[Շիզոիդ անձնային խանգարում|Շիզոիթ անձնային խանգարում]]է{{sfn|Pérez-Álvarez|2003|pp = 181–194}}: