Քուալա
Քուալա (լատ.՝ Phascolarctos cinereus), մագլցող պարկաւորներու ընտանիքի կաթնասուն կենդանի։ Մարմինի երկարութիւնը 60-82 սմ․ է, կշիռը՝ 5-16 քլ․։ Կը սնուի նուենիի տերեւներով։ Մորթը մոխրագոյն է, խիտ, փափուկ եւ արժէքաւոր։ Աւստրալիոյ ամենայատնի կենդանիներէն մէկն է։ Թէեւ իր տեսքով կը նմանի արջին, սակայն, կը պատկանի այն դասակարգին, ուր քանկուրուները արձանագրուած են։
Քոալա | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Գիտական դասակարգութիւն | ||||||||||
|
||||||||||
Լատիներէն անուանում | ||||||||||
Phascolarctos cinereus
Goldfuss, 1817
|
||||||||||
Հատուկ պահպանութիւն | ||||||||||
Արեալ | ||||||||||
|
Քուալա անունը յառաջ կու գայ gula բառէն, որ օգտագործուած է հին լեզուի մը մէջ (այժմ անհետացած լեզու մը, որ կը խօսուէր Աւստրալիոյ Սիտնի քաղաքի տարածքին ապրող բնիկներէն)։
Քուալան անհետացումի վտանգի տակ է եւ վերջին տասնամեակին, ծրագրուած ջանքեր կ՛ ըլլան, որպէսզի քուալաները փրկուին։
Կենսաբանական Նկարագիր
ԽմբագրելՔուալաները երկար ականջներով եւ ոտքերով ամրակազմ կենդանիներ են։ Անոնց առջեւի երկու մատները աւելի զարգացած են։ Երկար եւ սուր ճանկերով մատները անոնց կ'օգնեն ծառերուն վրայ դիւրին բարձրանալ եւ շարժիլ։ Քուալայի մորթը շատ խիտ է եւ փափուկ, մոխրագոյն շականակագոյն երանգներով։ Որովայնը եւ ականջներուն աճող երկար մազերը սպիտակ են։
Կենսակերպը եւ վերարտադրութիւնը
ԽմբագրելԷգ քուալան կը վարէ միայնակ կեանք եւ կը բնակի որոշ տարածքին մէջ, ուրկէ հազուադէպ կը հեռանայ։ Արուները որոշ տեղ չեն ապրիր, սակայն երբ իրարաու կը յարձակին երբ իրար կը հանդիպին։ Միայն բազմացումի շրջանին է որ կը հաւաքուին եւ խումբեր կը կազմեն․ իւրաքանչիւր խումբ կը բաղկանայ մէկ չափահաս արուէ եւ քանի մը էգէ։
Կը զուգաւորուին ծառերուն վրայ։ 30-35 օրուան յղիութիւնէ ետք կը ծնէ միայն մէկ ձագ, որ ծնած ժամանակ կ'ունենայ 15-18 մմ․ երկարութիւն եւ կը կշռէ մօտաւորապէս 5.5 կրամ։ Ձագը մօր պարկին մէջ կը մնայ վեց ամիս, իսկ յետոյ վեց ամիս եւս մօր մազերէն բռնուելով կը ճամբորդէ անոր շալակին։
Քուալաները կը բազմանան տարուան մէջ 1-2 անգամ։ Էգերու սեռական հասունութիւնը 2-3 տարեկանին է, իսկ արուներունը՝ 3-4։ Կ'ապրին սովորաբար 12-13 (մինչեւ 20) տարի։