Արմէն Տէր Կիւրեղեան

Արմէն Սմբատի Տէր Կիւրեղեան (անգլերէն՝ Armen Der Kiureghian, 10 Ապրիլ 1947(1947-04-10) կամ 1947[1], Իրան
Սպահան, Իրան[1]), Միացեալ Նահանգներու Պըրքլիի Քալիֆորնիայի համալսարանի (University of California, Berkeley Public university in Berkeley, California) քաղաքացիական ճարտարագիտութեան փրոֆէսօր, Հայաստանի Հանրապետութեան Գիտութիւններու Ազգային Ակադեմիայի արտասահմանեան անդամ, փրոֆէսօր։ Հայաստանի ամերիկեան համալսարանի նախագահ (2015 թուականին)[3][4]:

Արմէն Տէր Կիւրեղեան
Ծնած է 10 Ապրիլ 1947(1947-04-10) (77 տարեկան) կամ 1947[1]
Ծննդեան վայր Իրան
Սպահան, Իրան[1]
Քաղաքացիութիւն  Իրան
Գործունէութեան ոլորտ civil engineering studies?[1], risk analysis?[1] եւ earthquake engineering?[1]
Գործատու Քալիֆոնիոյ Համալսարան
Կրթութիւն Թեհրանի Համալսարան
Ուրբանա-Շամպեյնի Իլինոյսի համալսարան?[2]
Գիտական ղեկավար Alfredo Hua-Sing Ang?[2]
Տիրապետած լեզուներ անգլերէն[1]
Պարգեւներ եւ
մրցանակներ
Walter L. Huber Civil Engineering Research Prize?
Կայքէջ ce.berkeley.edu/~adk/

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Ընտանիք

Խմբագրել

Արմէն Տէր Կիւրեղեան ծնած է 4 Հոկտեմբեր 1947 թուականին Նոր Ջուղայի մէջ (Սպահանի նահանգ, Իրան)։ Հայրը՝ Սմբատ Տէր Կիւրեղեան, ճանչցուած գեղանկարիչ էր, որ յայտնի եղած է իր արուեստի եւ արհեստի գործերով։

1944 թուականին Սմբատ Տէր Կիւրեղեան ամուսանցած է Արաքս Աֆթանդիլեանի հետ։ 1945 թուականին ծնած է անոր առաջնեկը՝ Սիրուշը, 1947 թուականին՝ Արմէնը, 1959 թուականին՝ Թագուշը։

1983 թուականին Արմէն Տէր Կիւրեղեան ամուսնացած է Նելլի Ուզունեանի հետ (Կլենտէյլ, Գալիֆորնիա, Ամերիկա Միացեալ Նահանգներ), ունի երկու զաւակ, դուստրը՝ Նաիրա[5], որդին՝ Սեպուհ։

Ուսում եւ Աշխատանք

Խմբագրել

Արմէն Տէր Կիւրեղեան աւարտած է Թեհրանի համալսարանի քաղաքացիական ճարտարագիտութեան բաժինը եւ 1971 թուականին ստացած՝ մագիստրոսի կոչում։ Թեկնածուական աւարտաճառը պաշտպանած է 1975 թուականին Իլինոյսի Ուրպանա-Չեմփէյն համալսարանի մէջ կառոյցներու ճարտարագիտութիւն մասնագիտութեամբ եւ ստացած՝ փիլիսոփայութեան տոքթորի գիտական աստիճան։ Երեք տարի Հարաւային Քալիֆորնիոյ համալսարանը աշխատելէ ետք, Տէր Կիւրեղեան տեղափոխուած է Քալիֆորնիոյ նահանգի Պըրքլիի համալսարանը, ուր 1978-1990 թուականներուն աշխատած է դասախօսական պաշտօններու մէջ, 1990-1993 թուականներուն եղած է կառուցուածքային շինարարութեան, մեքենագիտութեան եւ նիւթերու խումբի ղեկավարի տեղակալ, 1999 թուականի Յուլիսին՝ Քալիֆորնիոյ համալսարանի Պերքլիի ճիւղի քաղաքացիական շինարարութեան Թայսէյ ամպիոնի պատուոյ վարիչ[6], 1997-2001 թուականներուն՝ ղեկավար, ամպիոնի վարիչ, 2007-2009 թուականներուն՝ քաղաքացիական եւ շրջակայ միջավայրի շինարարութեան ամպիոնի ուսումնական գծով ղեկավարի տեղակալ, 2015 թուականին՝ Հայաստանի Ամերիկեան համալսարանի նախագահ[7]։

Հեղինակ է շարք մը հետազօտական աշխատանքներու՝ տեսական մեքենագիտութեան, երկրաշարժագիտութեան, ռիսկերի վերլուծութեան[8] եւ կառուցուածքներու անվտանգութեան ասպարէզին մէջ։

Տէր Կիւրեղեան հիմնարար դեր ունեցաւ 1991 թուականին Հայաստանի Ամերիկեան համալսարանի՝ որպէս Քալիֆորնիոյ համալսարանի մասնաճիւղ հիմնադրման գործընթացին: Ան Պերքլիի մէջ պաշտօնավարման զուգընթաց հանդիսացած է Հայաստանի Ամերիկեան համալսարանի ճարտարագիտական ճիւղի հիմնադիր տեսուչը (մինչեւ 2007 թուականը) եւ ճարտարագիտական հետազօտութիւններու կեդրոնի հիմնադիր տնօրէնը (1991-2004): Այդ ընթացքին ան զարգացուցած է երեք մագիստրոսական ծրագիր՝ երկրաշարժներու ճարտարագիտութիւն, մեքենաշինական ճարտարագիտութիւն եւ համակարգերու ղեկավար եւ հաշուող։ Արմէն Տէր Կիւրեղեան նաեւ Հայաստանի Ամերիկեան համալսարանի հոգաբարձուներու հիմնադիր խորհուրդի անդամ է։

Մասնակցութիւնը գիտական կազմակերպութիւններուն

Խմբագրել
 

Տէր Կիւրեղեանը հանդիսանած է Քաղաքացիական շինարարներու ամերիկեան ընկերակցութեան (ASCE)[9], Սեյսմակայուն ճարտարագիտութեան հետազօտական ինստիտուտի (EERI), Ամերիկայի սեյսմոլոգիական ընկերակցութեան (SSA), Հայաստանի սեյսմակայուն ճարտարագիութեան ասոցիացիայի (EEAA), Կառուցուածքային ապահովութեան եւ յուսալիութեան միջազգային ասոցիացիայի (IASSAR) եւ Քաղաքացիական շինարարութեան ռիսկի եւ յուսալիութեան ասոցիացիայի (CERRA) անդամ: Ան եղած է CERRA-ի նախագահը եւ 2003 թուականի Յուլիսին Սան Ֆրանցիսկոյի մէջ կայացած նոյն ասոցիացիայի կողմէ կազմակերպուած գիտաժողովի պատասխանատուն: Ան ծառայած է որպէս համակարգային յուսալիութեան եւ օպտիմալացման IASSAR յանձնաժողովի նախագահ: Եղած է ASCE Ճարտարագիտական մեխանիկայի բաժանմունքի հաւանականային մեթոտներու տեխնիկական յանձնաժողովի նախագահը եւ այդ յանձնաժողովի «Ճարտարագիտական մեխանիկայի հանդէսի» խմբագրական խորհրդի փոխնախագահը: Ան քանի մը ամսագրերի խմբագրական կազմի անդամ է: Այդ թուին են «Հաւանականային (Ճարտարագիտական) շինարարական մեխանիկա», «Կառուցուածքային անվտանգութիւն», «Շինարարական երկրաշարժագիտութիւն եւ կառուցուածքային տինամիկա», «Յուսալի ճարտարագիտութիւն եւ համակարգային անվտանգութիւն» եւ «Երկրաշարժագիտութեան եւ շինարարական երկրաշարժագիտութեան միջազգային ամսագիր» հանդէսները:

Տէր Կիւրեղեանի դասաւանդման եւ հետազօտական հետաքրքրութիւններն են կառուցուածքային եւ համակարգային յուսալիութեան, ռիսկի վերլուծութիւններու, ստոխաստիկ կառուցուածքային տինամիկայի եւ սեյսմակայուն ճարտարագիտութեան ասպարէզները: Ան ունի աւելի քան 400 հրատարակութիւններ, այդ թուին բազմաթիւ արխիվային հանդէսներու եւ գրքերու մէջ[10][11][12]։

ՀՀ ԳԱԱ անդամ

Խմբագրել

1998 թուականին Արմէն Տէր Կիւրեղեան ընտրուած է Հայաստանի Հանրապետութեան գիտութիւններու ազգային ակադեմիայի արտասահմանեան անդամ եւ Ճարտարագիտական ազգային ակադեմիայի արտասահմանեան անդամ։

Պարգեւներ

Խմբագրել

Տէր Կիւրեղեանի բազմաթիւ մրցանակներու շարքին մէջ են ASCE Ուոլթեր Լ. Հիւպերի Քաղաքացիական շինարարութեան հետազօտութեան մրցանակը (1988), CERRA մրցանակը (1999), ASCE Ալֆրետ Մ. Ֆրուտենտալի շքանշանը (2006) եւ ASCE Թոմաս Ա. Միտլպրուգսի մրցանակը (2006): 2001-ի Հայաստանի բարձրագոյն կրթութեան զարգացման մէջ իր ունեցած ներդրման համար ան Հայաստանի կառավարութեան կողմէ պարգեւատրուած է Մովսէս Խորենացի շքանշանով: Անոր շնորհուած է Թեհրանի համալսարանի Ճարտարագիտութեան ֆաքուլտետի Պատուաւոր շրջանաւարտի կոչում (2004) եւ Ուրպանա-Շամփէյնի /Իլինոյսի/ համալսարանի Քաղաքացիական եւ շրջակայ միջավայրի շինարարութեան ֆաքուլտետի Պատուաւոր շրջանաւարտի կոչում (2006):

Ան Հայաստանի գիտութիւններու ազգային ակադեմիայի ընտրուած արտերկրեայ անդամ է (1998), ինչպէս նաեւ Միացեալ Նահանգներու Ճարտարագիտութեան ազգային ակադեմիայի ընտրուած անդամ (2011):

Գեղանկարչական գործեր

Խմբագրել

Արմէն Տէր Կիւրեղեան ազատ ժամերուն նկարած է[13]։ Նկարչական տաղանդը ժառանգած է հօրմէ՝ յայտնի հայ գեղանկարիչ Սմբատ Տէր Կիւրեղեանէն: Ստեղծած է բնանկարներ, նատիւրմորտեր[14]:

  • Der Kiureghian, A. (2009). The life and art of Sumbat. ADK & Associates Publishers, San Francisco, CA. 172 pages.

Հրապարակումներ ամսագրերուն

Խմբագրել
  • Konakli, K., A. Der Kiureghian and D. Dreger (2013). Coherency analysis of accelerograms recorded by the UPSAR array during the 2004 Parkfield Earthquake. Earthquake Engineering and Structural Dynamics, to appear.
  • Konakli, K., and A. Der Kiureghian (2013). The 'equal displacement' approximation for bridges subjected to differential support motions. Earthquake Engineering and Structural Dynamics, to pappear.
  • Bensi, M., A. Der Kiureghian and D. Straub (2013). Efficient Bayesian network modeling of systems. Reliability Engineering and System Safety, 112:200-213.
  • Kayen, R., R. Moss, E.M. Thompson, R. Seed, O.K. Cetin, A. Der Kiureghian, Y. Tanaka and K. Tokimatsu (2013). Shear wave velocity-based probabilistic and deterministic assessment of seismic soil liquefaction potential. J. of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, ASCE, 139(3):407-419.
  • Alibrandi, U., and A. Der Kiureghian (2012). A gradient-free method for determining the design point in nonlinear stochastic dynamic analysis. Probabilistic Engineering Mechanics, 28:2-10.
  • Konakli, K., and A. Der Kiureghian (2012). Simulation of spatially varying ground motions including incoherence, wave-passage and differential site-response effects. Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 41:495-513.
  • Straub, D., and A. Der Kiureghian (2011). Reliability acceptance criteria for deteriorating elements of structural systems. Journal of Structural Engineering, ASCE, 137:1573-1582.
  • Rezaeian, S. and A. Der Kiureghian (2011). Simulation of orthogonal horizontal ground motion components for specified earthquake and site characteristics. Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 41:335-353.
  • Bensi, M., A. Der Kiureghian and D. Straub (2011). Bayesian network modeling of correlated random variables drawn from a Gaussian random field. Structural Safety, 33: 317-332.
  • Konakli, K., and A. Der Kiureghian (2011). Extended MSRS rule for seismic analysis of bridges subjected to differential support motions. Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 40(12):1315-1335.
  • Garre, L., and A. Der Kiureghian (2010). Tail-equivalent linearization method in frequency domain and application to marine structures. Marine Structures, 23:322-338.
  • Straub, D., and A. Der Kiureghian (2010). Bayesian network enhanced with structural reliability methods: Application. Journal of Engineering Mechanics, ASCE, 136(10):1259-1270.
  • Straub, D., and A. Der Kiureghian (2010). Bayesian network enhanced with structural reliability methods: Methodology. Journal of Engineering Mechanics, ASCE, 136(10):1248-1258.
  • Rezaeian, S. and A. Der Kiureghian (2008). Simulation of synthetic ground motions for specified earthquake and site characteristics. Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 39:1155-1180.
  • Yang, T.Y., J. Moehle, B. Stojadinovic and A. Der Kiureghian (2009). Seismic Performance Evaluation of Facilities: Methodology and Implementation. J. Structural Engineering, 135(10):1146-1154.
  • Der Kiureghian, A., and K. Fujimura (2009). Nonlinear stochastic dynamic analysis for performance-based earthquake engineering. Earthquake Engineering and Structural Dynamics, 38:719-738.
  • Der Kiureghian, A., and O. Ditlevsen (2009). Aleatory or epistemic? Does it matter? Structural Safety, 31:105-112.
  • Taniguchi, T., A. Der Kiureghian and M. Melkumyan (2008). Effect of tuned mass damper on displacement demand of base-isolated structures, Engineering Structures, 30:3478-3488.
  • Rezaeian, S. and A. Der Kiureghian (2008). A stochastic ground motion model with separable temporal and spectral nonstationarities. Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 37:1565-1584.
  • Der Kiureghian, A. (2008). Analysis of structural reliability under parameter uncertainties. Probabilistic Engineering Mechanics, 23:351-358.
  • Straub, D., and A. Der Kiureghian (2008). Improved seismic fragility modeling from empirical data. Structural Safety, 30:320-336.
  • Der Kiureghian, A., and J. Song (2008). Multi-scale reliability analysis and updating of complex systems by use of linear programming. Reliability Engineering & System Safety, 93:288-297.
  • Haukaas, T., and A. Der Kiureghian (2007). Methods and object-oriented software for FE reliability and sensitivity analysis with application to a bridge structure. Journal of Computing in Civil Engineering, ASCE, 21:151-163.
  • Fujimura, K., and A. Der Kiureghian (2007). Tail-equivalent linearization method for nonlinear random vibration. Probabilistic Engineering Mechanics, 22:63-76.
  • Song, J., and A. Der Kiureghian and J. L. Sackman (2007). Seismic interaction in electrical substation equipment connected by nonlinear rigid bus conductors. Earthq. Engrg. Struct. Dyn., 36:167-190.
  • Der Kiureghian, A., Ditlevsen, O. and J. Song (2007). Availability, reliability and downtime of systems with repairable components. Reliability Engineering & System Safety, 92:231-242.
  • Song, J., and A. Der Kiureghian (2006). Generalized Bouc-Wen model for highly asymmetric hysteresis. J. Engineering Mechanics, ASCE, 132(6):610-618.
  • Haukaas, T., and A. Der Kiureghian (2006). Strategies for finding the design point in nonlinear finite element reliability analysis. Probab. Engrg. Mech., 21(2):133-147.
  • Der Kiureghian, A., T. Haukaas and K. Fujimura (2006). Structural reliability software at the University of California, Berkeley. Structural Safety, 28:44-67.
  • Royset, J.O., A. Der Kiureghian and E. Polak (2006). Optimal design with probabilistic objective and constraints. J. Engineering Mechanics, ASCE, 132(1):107-118.
  • Song, J., and A. Der Kiureghian (2006). Joint first-passage probability and reliability of systems under stochastic excitation. J. Engineering Mechanics, ASCE, 132(1):65-77.
  • Haukaas, T., and A. Der Kiureghian (2005). Parameter sensitivity and importance measures in nonlinear finite element reliability analysis. J. Engineering Mechanics, ASCE, 131(10):1013-1026.
  • Der Kiureghian, A. (2005). Non-ergodicity and PEER's framework formula. Earthq. Engrg. Struct. Dyn., 34:1643-1652.
  • Koo, H., A. Der Kiureghian and K. Fujimura (2005). Design-point excitation for nonlinear ran-dom vibrations. Probab. Engrg. Mech., 20:136-147.
  • Der Kiureghian, A., and J.L. Sackman (2005). Tangent geometric stiffness of inclined cables under self weight. J. Structural Engineering, ASCE, 131(6):941-945.
  • Hong, K-J., A. Der Kiureghian and J.L. Sackman (2005). Bending behavior of hellically wrapped cables. J. Engineering Mechanics, ASCE, 131(5): 500-511.
  • Cetin, K.O., R. B. Seed, A. Der Kiureghian, K. Tokimatsu, L. F. Harder, Jr., R. E. Kayen, and R.E.S. Moss (2005). SPT-based probabilistic and deterministic assessment of seismic soil liquefaction potential. J. Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, ASCE, 130(12): 1314-1340.
  • Der Kiureghian, A. (2005). First- and second-order reliability methods. Chapter 14 in Engineering design reliability handbook, E. Nikolaidis, D. M. Ghiocel and S. Singhal, Edts., CRC Press, Boca Raton, FL.
  • Takahashi, Y., A. Der Kiureghian and A. H-S. Ang (2004). Life-cycle cost analysis based on a renewal model of earthquake occurrences. Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 33(7): 859-880.
  • Royset, J.O., E. Polak and A. Der Kiureghian (2003). Adaptive approximations and exact penalization for the solution of generalized semi-infinite min-max problems. SIAM Journal on Optimization, 14(1): 1-34.
  • Gardoni, P., K. Mosalam and A. Der Kiureghian (2003). Probabilistic seismic demand models and fragility estimates for RC bridges. Earthquake Engineering, 7(S1):79-106.
  • Song, J., and A. Der Kiureghian (2003). Bounds on system reliability by linear programming. J. Engineering Mechanics, ASCE, 129(6): 627-636.

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. 2,0 2,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  3. Հարցազրոյց Հայաստանի ամերիկեան համալսարանի նախագահ Արմէն Տէր-Կիւրեղեանի հետ
  4. Der Kiureghian Appointed President of AUA
  5. «Naira Der Kiureghian»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-01-11-ին։ արտագրուած է՝ 2016-04-21 
  6. Արմէն Տէր-Կիւրեղեան, Կենսագրութիւն
  7. Dr. Armen Der Kiureghian Appointed Interim President of AUA
  8. Risk and Reliability Symposium in Honor of Prof. Armen Der Kiureghian
  9. Armen Der Kiureghian, US National Academy of Engineering
  10. Արմէն Սմբատի Տէր-Կիւրեղեան, ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանեան անդամներ
  11. Արմէն Տէր-Կիւրեղեանի կեանքի եւ գործունէութեան համառոտ ակնարկ
  12. Armen Der Kiureghian Gives Keynote Lecture at International Conference on Applications of Statistics and Probability in Civil Engineering
  13. AUA President Armen Der Kiureghian’s “Reflections in Watercolor” on Exhibit in Akian Gallery
  14. Արմէն Տէր Կիւրեղեանի գեղանկարչական աշխատանքները

Արտաքին յղումներ

Խմբագրել