Բուրգ (երկրաչափութիւն)

Բուրգ՝ երկրաչափական բազմանիստ մարմին է, որ կը ձեւաւորուի բազմանկիւն հիմքի կէտերը «գագաթ» կոչուող կէտին միացնելով:

Յատկութիւնները Խմբագրել

[[Պատկեր:|360px]]
Լուվրի թանգարանի ապակեայ բուրգաձեւ շինութիւնը

Հիմքի իւրաքանչիւր հատուածը եւ գագաթը կը ձեւաւորեն եռանկիւնիներ, որոնց անուններն են կողային նիստեր: Ասիկա կոնային մարմին է՝ բազմանկիւն հիմքով:
Ուղիղ բուրգի գագաթը անոր հիմքի կեդրոնի վերեւը տեղեկայուած է: Ոչ ուղիղ բուրգին կ'ըսեն «շեղ»: Կանոնաւոր բուրգը կը հենուի կանոնաւոր բազմանկիւն հիմքին վրայ եւ անիկա ուղիղ է:[1][2]
Երբ չնշուեր, բուրգը սովորաբար կը պատկերացուի կանոնավոր քառսի բուրգ: Եռանկիւնի հիմքով բուրգը կ'ըսուի քառանիստ:
Բրգաձեւ ամենայայտնի կառոյցները ղպտիական բուրգերն են, որոնք կառուցուած են որպէս փարավոններու դամբարաններ:

Բնորոշ Բանաձեւեր Խմբագրել

 

  • Ծաւալ՝
 
ուր  -ը հիմքի մակերեսն է,  -ը՝ բարձրութիւնը
 
ուր  -ն զուգահեռանիստի ծաւալն է
  • կողային մակերեւոյթը կողային նիստերու մակերեսներու գումարն է՝
 
  • լրիւ մակերեսը կողային մակերեսի եւ հիմքի մակերեսի գումարն է՝
 

Քառանիստ Խմբագրել

 

Բուրգի մասնաւոր դէպքը եռանկիունի բուրգն է, որու անունն է՝ քառանիստ: Անոր իւրաքանչիւր նիստը կրնայ հանդիսանայ բուրգի հիմք:

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. William F. Kern, James R Bland,Solid Mensuration with proofs, 1938, p.46
  2. Civil Engineers' Pocket Book: A Reference-book for Engineers Archived 2018-02-25 at the Wayback Machine.