Թաշքենթ
Թաշքենթ (ուզպ.՝ Toshkent, Тошкент), Ուզպեքիստանի մայրաքաղաքը, Թաշքենթ շրջանի շրջկեդրոնը։
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Թաշքենթ | |||||
| ուզպ.՝ Тошкент | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |
 Ուզպեքիստան[1] | ||||
| Ենթարկում | Մայրաքաղաք | ||||
| Ներքին բաժանում | Բեկթեմիր?, Չիլանզար?, Համզա?, Միրաբադ?, Միրզա Ուլուգբեկ?, Սերգելի?, Շայխանտախուր?, Ալմազար?, Ուչթեփա?, Յաքասարայ? եւ Յունուսաբադ? | ||||
| Jahongir Abidovich Artykhodzhaev? | |||||
| Առաջին յիշատակում | 2. century BCE | ||||
| Տարածութիւն | 334,8 քմ² | ||||
| ԲԾՄ | 455 մեթր | ||||
| Պաշտօնական լեզու | Ուզպեքերէն | ||||
| Բնակչութիւն | 2 956 384 մարդ (1 Յունուար 2023)[2] | ||||
| Խտութիւն | 6859,3 մարդ/քմ² | ||||
| Ագլոմերացիա | 6.5 մլն | ||||
| Կը գտնուի ափին | Չիրչիկ? | ||||
| Ժամային գօտի | UTC+5? | ||||
| Փոստային ցուցանիշ | 100000 | ||||
| Շրջագայութեան պետ-համարագիր | 01—09, (10 եւ 30 — старые) | ||||
| Պարգեւներ | Լենինի շքանշան Order of "Mustakillik"? | ||||
| Պաշտօնական կայքէջ | tashkent.uz | ||||
Ուզպեքիստանի եւ Կեդրոնական Ասիայի ամէնամեծ քաղաքը։ Երկրի քաղաքական, տնտեսութեան, գիտական եւ մշակութային կեդրոնն է։
Բնակչութիւն
Խմբագրել
|
|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Թաշքենթը տարիներու ընթացքին
Խմբագրել
Կլիմա
Խմբագրել| Tashkent (1991–2020, extremes 1867–present)ի կլիմայական տուեալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | յունու | փետ | մարտ | ապր | մայ | յուն | յուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| ցուցանշային բարձր °C (°F) | 22.6 (72.7) |
27.0 (80.6) |
32.5 (90.5) |
36.4 (97.5) |
39.9 (103.8) |
43.0 (109.4) |
44.6 (112.3) |
43.1 (109.6) |
40.0 (104) |
37.5 (99.5) |
31.6 (88.9) |
27.3 (81.1) |
44.6 (112.3) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 7.2 (45) |
9.5 (49.1) |
16.0 (60.8) |
22.3 (72.1) |
28.0 (82.4) |
33.6 (92.5) |
35.9 (96.6) |
34.9 (94.8) |
29.5 (85.1) |
22.2 (72) |
14.1 (57.4) |
8.6 (47.5) |
21.82 (71.27) |
| Միջին օրական °C (°F) | 2.3 (36.1) |
4.2 (39.6) |
10.2 (50.4) |
15.9 (60.6) |
21.1 (70) |
26.2 (79.2) |
28.3 (82.9) |
26.6 (79.9) |
21.0 (69.8) |
14.4 (57.9) |
8.1 (46.6) |
3.5 (38.3) |
15.15 (59.27) |
| Միջին ցած °C (°F) | −1.3 (29.7) |
0.1 (32.2) |
5.3 (41.5) |
10.1 (50.2) |
14.3 (57.7) |
18.4 (65.1) |
20.1 (68.2) |
18.4 (65.1) |
13.4 (56.1) |
8.3 (46.9) |
3.6 (38.5) |
−0.1 (31.8) |
9.22 (48.58) |
| ցուցանշային ցած °C (°F) | −28 (−18) |
−25.6 (−14.1) |
−16.9 (1.6) |
−6.3 (20.7) |
−1.7 (28.9) |
3.8 (38.8) |
8.2 (46.8) |
5.7 (42.3) |
0.1 (32.2) |
−11.2 (11.8) |
−22.1 (−7.8) |
−29.5 (−21.1) |
−29.5 (−21.1) |
| Տեղումներ մմ (մատնաչափ) | 55 (2.17) |
72 (2.83) |
66 (2.6) |
63 (2.48) |
41 (1.61) |
17 (0.67) |
3 (0.12) |
2 (0.08) |
5 (0.2) |
24 (0.94) |
51 (2.01) |
58 (2.28) |
457 (17.99) |
| Միջ. անձրեւոտ օրեր | 14 | 13 | 14 | 12 | 11 | 7 | 4 | 3 | 3 | 7 | 10 | 12 | 110 |
| Միջ. ձնառատ օրեր | 9 | 7 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 2 | 6 | 27 |
| % խոնաւութիւն | 73 | 68 | 61 | 60 | 53 | 40 | 39 | 42 | 45 | 57 | 66 | 73 | 56 |
| Միջին ամսական արեւային ժամ | 104.7 | 119.4 | 169.2 | 222.7 | 303.0 | 352.8 | 386.5 | 353.4 | 283.8 | 220.4 | 135.0 | 104.7 | 2755,6 |
| Աղբիւր #1: Pogoda.ru.net[8] | |||||||||||||
| Աղբիւր #2: NOAA[9] | |||||||||||||
Ուզպեքիստանի մայրաքաղաք Թաշքենթը յայտնի է իր հարուստ պատմութեամբ, կենսունակ մշակոյթով եւ ժամանակակից ճարտարապետութեամբ։ Ահա քանի մը հիմնական կէտեր քաղաքին մասին.
Պատմական նշանակութիւն.-
ԽմբագրելԹաշքենթն ունի աւելի քան 2000 տարուան պատմութիւն: Անիկա կարեւոր կանգառ էր Մետաքսի ճանապարհին, որ կը հեշտացնէր առեւտուրը Արեւելքի եւ Արեւմուտքի միջեւ:
Ճարտարապետութիւն.-
ԽմբագրելՔաղաքը իւրայատուկ է հնագոյն եւ ժամանակակից ճարտարապետութեան խառնուրդով: Նշանաւոր վայրերէն են Խաստ Իմամ համալիրը, ուր կը գտնուի հյայտնի Ղուրանը եւ ժամանակակից Թաշքենթի մեթրօն, որ յայտնի է իր գեղեցիկ զարդարուած կայարաններով:
Մշակութային հանգոյց.-
ԽմբագրելԹաշքենթը մշակութային կեդրոն է՝ բազմաթիւ թանգարաններով, թատրոններով եւ պատկերասրահներով: Ուզպեքիստանի պատմութեան պետական թանգարանը եւ Ալիշեր Նավոյի օփերայի եւ պալեթի թատրոնը նշանաւոր տեսարժան վայրեր են:
Զբօսայգիներ եւ հանգիստ.-
ԽմբագրելՔաղաքին մէջ կան բազմաթիւ այգիներ եւ կանաչ տարածքներ, ինչպիսիք են Ամիր Թիմուրի հրապարակը եւ Բուսաբանական այգին, ինչ որ զայն կը դարձնէ հաճելի վայր հանգիստի եւ ժամանցի համար:
Խոհանոց.-
ԽմբագրելՈւզբեկական խոհանոցը կարեւոր է, ուր ճաշատեսակները, ինչպիսիք են պլովը (բրինձով փիլաւ), սամսան (համեղ խմորեղէն) եւ զանազան խորովածները յայտնի են տեղացիներուն եւ այցելուներուն համար:
Երթեւեկութիւն.-
ԽմբագրելԹաշքենթն ունի լաւ զարգացած երթեւեկութեան համակարգ, ներառեալ մեթրօն, ավթոպուսները եւ թաքսիները, ինչ որ կը հեշտացնէ շրջագայութիւնը քաղաքին մէջ[10]:
Պատկերասրահ
Խմբագրել-
Թաշքենթի համայնապատկեր -
Ալի-Շիր Նավաիին արձանը Թաշքենթի մէջ -
Տե՛ս նաեւ
Խմբագրել- Stronski, Paul, Tashkent: Forging a Soviet City, 1930–1966 (Pittsburgh, University of Pittsburgh Press, 2010).
- Jeff Sahadeo, Russian Colonial Society in Tashkent, 1865–1923 (Bloomington, IN, Indiana University Press, 2010).
Արտաքին յղումներ
ԽմբագրելԾանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ archINFORM — 1994.
- ↑ 2,0 2,1 https://citypopulation.de/en/uzbekistan/admin/UZ26__toshkent_shahri/
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 25.
- ↑ (unspecified title) / под ред. В. М. Котляков — Екатеринбург: Русское географическое общество, 2003. — С. 631. — 832 с. — ISBN 5-94799-148-9
- ↑ Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ https://stat.uz/ru/press-tsentr/novosti-komiteta/4906-demograficheskaya-situatsiya-5
- ↑ https://stat.uz/uploads/docs/dem_mart_2019_ru.pdf
- ↑ КЛИМАТ УЛАН-БАТОРА (ռուսերեն)։ Pogoda.ru.net։ արտագրուած է՝ 4 January 2015
- ↑ «Tashkent Climate Normals 1991–2020»։ National Oceanic and Atmospheric Administration։ արտագրուած է՝ 1 November 2023
- ↑ ChatGBT