Լաթվիոյ պատմութեան ազգային թանգարան

Լաթվիոյ պատմութեան ազգային թանգարան
Տեսակ	Ազգային թանգարան եւ պատմութեան թանգարան
Երկիր	Լաթվիա
Տեղագրութիւն	Ռիկա
Հասցէ	Pils laukums 3, Rīga, LV–1050, Latvia
Հիմնադրուած է	1869
Մակերես	26 980,8 քառակուսի մետր, 10 627 քառակուսի մետր
Հաւաքածոյի չափ	842 514
	56°56′34″N 24°07′49″E / 56.94281°N 24.13018°E
Կայքէջ	lnvm.lv

Լաթվիոյ պատմութեան ազգային թանգարան (լաթիշ․՝ Latvijas Nacionālais vēstures muzejs), թանգարան Ռիկայի մէջ, որ նուիրուած է Լաթվիոյ պատմութեան^[3]։

Պատմութիւն

Ռիկայի լաթվիական համայնքին ստեղծուելէն մէկ տարի ետք՝ 1868-ին, համայնքին գիտական յանձնաժողովը կը սկսի նիւթեր հաւաքել լաթվիական ազգային թանգարանին համար։ Անկէ առաջ գոյութիւն ունեցած թանգարանները ունեցած են գերմանական կողմնորոշում։
1869 թուականը թանգարանին հիմնադրման տարեթիւը կը համարուի։
Առաջին ցուցադրութեան ստեղծման համար կ'ընդունուին հնագիտական, ազգագրական, դրամագիտական հաւաքածոներ, նիւթեր՝ աշխարհագրութեան, կենդանաբանութեան եւ բուսաբանութեան մասին^[4]։
Ազգագրական բնոյթի առաջին ժամանակաւոր ցուցադրութիւնը կը հաւաքուի 1890-ին։
Թանգարանը նոր թափ կը ստանայ 1896-ին, երբ Ռիկայի Համառուսական տասներորդ հնագիտական վեհաժողովի նախօրեակին, Լաթվիոյ տարբեր շրջաններուն մէջ տեղի ունեցած տասը ազգագրական գիտարշաւներուն իբրեւ արդիւնք՝ կը հաւաքուի շուրջ 6000 թանգարանային ցուցանմուշ։
1903-ին թանգարանին համար ձեռք կը բերուի Փաուլուչի փողոցին (այժմ՝ Մերքելի փողոց) վրայ գտնուող շէնքը։
1905-ին տեղի կ'ունենայ թանգարանին բացումը։
1914-ին հանրութեան կողմէ հաւաքուած միջոցներով կը սկսի թանգարանային յատուկ շէնքին շինարարութիւնը։ Շինարարութիւնը կ'ընդհատի Առաջին համաշխարհային պատերազմին ընթացքին։
1920-ին թանգարանը տարածք մը կը ստանայ Ռիկայի դղեակին մէջ, իսկ 1924-ին պետական կարգավիճակ կը ստանայ եւ կ'անուանուի Պետական պատմական թանգարան։
1939-ին թանգարանին ֆոնտը կը կազմէ 150.000 միաւոր։
Լաթվիոյ պետական կարգավիճակի բազմակի փոփոխութիւններուն ատեն՝ 1940-1944 թուականներուն, թանգարանը կը շարունակէ աշխատիլ։
1944-ին գերմանա-ֆաշիստական զօրքերու նահանջին ընթացքին, թանգարանին թանկարժէք ցուցանմուշները կը տեղափոխուին Գերմանիա, բայց աւելի ուշ հաւաքածոն կը յաջողին ամբողջութեամբ վերադարձնել Լաթվիոյ թանգարանին՝ Ազգագրական բաժինի աշխատակցուհի Մերի Կրինպերկի ջանքերով։
Լաթվիական Խորհրդային Հանրապետութեան ընթացքին, թանգարանը քանի մը անգամ փոխած է անուանումը՝ կոչուելով Լաթվիական ԽՍՀ-ի կեդրոնական պետական պատմական թանգարան (1944), Լաթվիական ԽՍՀ-ի պատմական թանգարան (1956), Լաթվիոյ պատմութեան թանգարան (1989)։
1989-ին թանգարանին հաւաքածոները ունէին 571. 000 միաւոր։
1 Սեպտեմբեր 2005-էն սկսեալ, թանգարանը կը կոչուի Լաթվիոյ պատմութեան ազգային թանգարան։
Յունուար 2010-ին թանգարանին կը միանայ Լաթվիոյ նախագահ Քարլիս Ուլմանիսի նախկին ամառնային նստավայրը (Ատոլֆ Վոն Պինկերի կալուածը կը դառնայ Լաթվիոյ «Dauderi» մշակոյթի թանգարան):
20 Յունիս 2013-ի հրդեհէն ետք, Ռիկայի դղեակին տարածքին գտնուող թանգարանը կը փակուի այցելուներուն համար։
2014-ին թանգարանին ցուցադրութիւնը մասամբ կը տեղափոխուի նոր շէնք՝ Պրիվիպաս փողոցի 32-րդ տունը։