Կառավար (համաստեղութիւն)
| Ուիքիփետիայի՝ ազատ հանրագիտարանի կողմէն Ուշադրութի՛ւն, այս յօդուածը աղբիւրներու կարիք ունի։ |
Կառավար (լատ.՝ Auriga, սեռականը՝ Aurigae, հապաւումը՝ Aur)՝ համաստեղութիւն հիւսիսային կիսակամարին վրայ։ Անիկա Բ դարուն Պտղոմեոսի նշած 48 համաստեղութիւններէն մեկը եւ ժամանակակեն 88 համաստեղութիւններէն մեկն է։ Հիւսիսային միջին լայնութիւններէն կ'երեւի ամբողջ տարին։
| Կառավար | |
 | |
| Լատիներէն | Auriga |
|---|---|
| Սեռական | Aurigae |
| Հապաւում | Aur |
| Ամէնապայծառ աստղ | Կապելլա (α Aur) 0.08 (մ) |
| Հարեւան համաստե- ղութիւններ | |
|
Տեսանելի է +90° եւ −40°. լայնութիւններու միջեւ: Ամէնատեսանելին է Մարտ ամսուան ժամը 21:00-ին (երեկոյան 9-ին): | |
Բնութագրական Տուեալներ Խմբագրել
Մեծ դրական թեքումի պատճառաւ համաստեղութիւնը կ'երեւի մինչեւ հարաւային 34°-ը: Աւելի հարաւ գտնուողներու համար անիկա մասնակիորէն կամ ամբողջովին կը գտնուի հորիզոնին ետեւը:
- Մակերես՝ 657 քառ.աստ. (21րդ)
- 3.00մ-էն պայծառ աստղեր՝ 4 հատ
- Ամէնապայծառ աստղը Կապելլան է (հիւսիսային կիսակամարին պայծառութեամբ երրորդն է), որն աստղերու բարդ համակարգ է: Համաստեղութեան պատկերին վրայ կը նոյնացուէ Ամալթէա այծին հետ, որ պատկերուած է իր երկու ուլերին հետ: Արեգակէն հեռաւորութիւնը 42.9 լոյս-տարի է (13.2 պս), թեքումը՝ +46° :
- Ասուպային անձրեւներ՝ Աւրիկիտներ, Տելթա աւրիկիտներ
- Հարեւաններ՝ Ցուլ, Պերսեւս, Ընձուղտ, Լուսան, Երկուորեակ
Պատկերում Խմբագրել
Կառավարը կը նոյնացուէ Աթէններու հերոս Էրիխթոնիոսին, որ Հեփեստոսի հողածին զաւակն էր եւ Աթէններու թագաւոր Ամփիկտիոնի դէմ կը կռուէր քառաձի կառքին վրայ հեծած:
Աւանդաբար, աստղագիտական քարտէզներուն վրայ Կառավարը կը պատկերուէ ձախ ուսին վրայ այծ մը բռնած տեսքով եւ երկու ուլերով ձախ թեւին տակ: Այծը կը մարմնաւորէ յունական դիցաբանութեան Ամալթէա այծը, որ Կրետէ կղզիին վրայ կերակրած էր Զեւսը: Ան բռնած ունի նաեւ սանձեր աջ ձեռքին: Սակայն, տարիներու հետ Կառավարի պատկերները ունեցած են հակասական բովանդակութիւններ: Աջ ձեռքին երբեմն կը պատկերէին մտրակ: Երբեմն ալ Կառավարը կը պատկերէին ոչ թէ որպես կառք վարող, այլ որպէս Բելերոփոն, որ Պեգասին հեծած բախուեցաւ Ողիմպոս լերան եւ զոհուեցաւ: Սա պատմուածքին վարկածով Եուպիտերը խղճահարեցաւ Բելերոփոնը անոր անմտութեան համար եւ զայն տեղափոխեցաւ աստղերուն քով: