Կովկասը[1], տարածաշրջան է Եւրասիայի մէջ։ Այն կ'ընդգրկէ Կովկասեան լեռները եւ հարթավայրերը։ Կը գտնուի Արեւելաեւրոպական հարթավայրին հարաւը՝ Եւրոպայի ու Ասիայի սահմանին։ Կովկասը կ'ընդգրկէ Ռուսաստանէն, Հայաստանէն, Վրաստանէն ու Ազրպէյճանէն տարածքներ[2]։ Արեւմուտքէն կը հասնի մինչեւ Սեւ ծով, արեւելքէն՝ մինչեւ Կասպից ծով։ Հիւսիսի կողմը Կովկասի սահմանները կը հասնին մինչեւ Կումա-Մանիչի իջուածքը, Ազովի ծովը ու Կերչի նեղուցը[3]։

Կովկասի էթնիկ խումբերը

Անուան ստուգաբանութիւնը

Խմբագրել

«Կովկաս» անուանումը (հին յուն․՝ Καύκασος) առաջին անգամ կը հանդիպի հին յոյն հեղինակներու Էսքիլեսի (ՔԱ 6-5-րդ դարերու ժամանակ) «Պրոմեթեւսը շղթայուած» ու Հերոտոտոսի (ՔԱ 5-րդ դարու ժամանակ) աշխատութիւններուն մէջ։ Աշխարհագրագէտ Ստրապոնի վկայութեամբ՝ (յղումով Էրաթոսֆենին (հելլէնիզմի ժամանակաշրջանին այս մեծ գիտնականի անունը ԷՐԱՏՈՍԹԵՆ է (ՔԱ 3-րդ դարու ժամանակ)՝ տեղաբնակները Կովկասը կ'անուանէին Կասպի[4], որ կը վկայէ, թէ Կովկաս անուանումը, այդ տարածաշրջանին չէր տրուած տեղաբնակներու կողմէ։

Յունարէն Καύκασος բառին ծագումը սովորական չէր, եւ լեզուաբաններու բացատրութիւններն ալ տարաբնոյթ են։

Աղբիւրներ

Խմբագրել
  1. Յովհաննէս Բարսեղեան (2006)։ «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում»։ Տերմինաբանական եւ ուղղագրական տեղեկատու։ Երեւան: 9-րդ հրաշալիք։ էջ 51։ ISBN 99941-56-03-9 
  2. Caucasus // Encyclopedia Britannica
  3. Frederik Coene. The Caucasus: An Introduction. 2010
  4. Ստրաբոն, Աշխարհագրություն, XI, 497