Ձորագետ

Ձորագետ, Բերդուճ, Կամենկա, Ձոր, Մեծ ջուր, Պալըղ, Սազիմ, Տաշրաջուր, գետ Հայաստանի Լոռիի մարզին մէջ, Դեբեդի ձախ օժանդակը։

Երկայնքը 67 քմ է։ Սկիզբ կ'առնէ Ջաւախքի լեռնաշղթային լանջերէն։ Լեռնահարթավայրային տիպի գետ է։ Վերին հոսանքին՝ Լոռիի սարահարթին մէջ, ունի հարթավայրային բնոյթ՝ դանդաղահոս է, ցած, երբեմն ճահճապատ ափերով։ Միջին հոսանքին մէջ՝ Ստեփանաւան քաղաքէն վար, գետը, ընդունելով Տաշիր մեծ վտակը, կը մտնէ խոր, մինչեւ 100-120 մ խորութեամբ, կիրճերուն մէջ։ Գետահովիտը կը նեղնայ՝ վերածուելով կիրճի, այնուհետեւ նեղ ու խոր ձորի։ Ձորագետին ջրահաւաք աւազանին մակերեսը 1460 քմ է^[1]։

Աւելի մեծ վտակը Տաշիր գետն է, որ սկիզբ կ'առնէ Վիրահայոց լեռնաշղթային լանջերէն, կը հոսի Լոռիի սարահարթով, թափելով Ձորագետ՝ գետաբերանէն 28 քմ հեռաւորութեան վրայ։ Վերին հոսանքին մէջ Կարկառ վտակը ընդունելէ ետք հովիտը կը լայննայ, Ձորագետը կը միանայ Փամպակ գետին եւ կը սկզբնաւորէ Դեբեդ գետը^[2]։

Գետը ունի արեւելք-հարաւ-արեւելք ուղղութիւն եւ մօտիկ է Բազումի լեռնաշղթայի ստորոտին, հետեւաբար աւելի երկար վտակները կը միանան ձախէն, ինչպէս օր՝ Սեւաբերդը, Տաշիրը, Ուռուտը, Յովանաձորը, որոնցմէ առաջին երկուքը աւելի ջրառատ են։ Աջակողմեան վտակներէն են Չքնաղը եւ Կարկառը։

Գետին սնումը խառն է. 53.2%-ը կը կազմեն ձիւնաանձրեւային, իսկ 46.8%-ը՝ ստորերկրեայ ջուրերը։ Վերջին ցուցանիշը Դեբեդի աւազանին ամէնէն մեծն է։

Ձորագետի ջուրերըը կ'օգտագործեն ոռոգման եւ ջրելեկտրանութիւն ստանալու նպատակներով։ Անոր գետաբերանին, 1932-ին կառուցուած է եւ կը գործէ Ձորագետի ջրելեկտրակայանը, իսկ Ստեփանաւան քաղաքին քով՝ Ստեփանաւանի փոքր ջրելեկտրակայանը։ Ձորագետին վտակ Տաշիրէն սկիզբ կ'առնէ Լոռիի ջրանցքը (50 քմ), որ կ'երկարի մինչև Դեբեդ գետ եւ կ'ոռոգէ աւելի քան 4000 հա հողատարածք։