Մարդու աուրա (յուն․՝ αυρα), մի շարք տարբեր էզոթերիկ հաւատալիքներու եւ Արեւելեան կրօններու մէջ մարդու հոգու եւ ոգու դրսեւորումը[1]։ Աուրան իրապէս գոյութիւն ունեցող առարկայ կամ վիճակ չէ, եւ, համապատասխանաբար, ուսումնասիրութեան առարկայ չէ ոչ մէկ գիտութեան ճիւղի համար, սակայն քիչ չեն տարբեր կեղծ գիտական ուղղութիւններու ծիրին մէջ այդ հասկացութեան օգտագործման դէպքերը, օրինակ՝ կենսադաշտերու կամ աւանդական բժշկութեան մէջ:

Բուդդայի արձանիկին շրջապատող ոճաւորուած աուրա

Աուրան կրօնական եւ գաղտնի փիլիսոփայական կամ վարդապետութեան աւանդութիւններու եւ առասպէլներու մէջ շող է մարդու գլխուն եւ մարմնի շուրջ։ Կարող է դիտուիլ որպէս յատուկ, առեղծուածային ուժի նշան[2]։

Առեղծուածային գրականութեան մէջ նկարագրուած է որպէս մարդու ամբողջ մարմինը շրջապատող պայծառ օվալաձեւ կերպարանք, որը տեսանելի է միայն գերզգայուն ընկալման դէպքի ժամանակ, իսկ կերպարուեստի մէջ՝ լուսապսակ[1]։

Էզոթերիզմի, պարապսիխոլոգիայի յարահոգեբանութիւն (Parapsychology) եւ Նիւ Էյճի մէջ աուրան շրջան է, որը կը շրջապատէ մարդու մարմինը, որպէս լուսապսակ, եւ բաղկացած է քանի մը փոխկապակցուած շերտերէ, որոնք սովորաբար ներկայացուած են տարբեր գոյներով:

Որոշ դէպքերուն, ընկալման երեւոյթները, որոնք առաջանում են պաթոլոկիաներէ, կուղեկցուին ենթակայի սինեսթեթիկ վիճակներով, եւ անոնց կողմէ կը մեկնաբանուին՝ որպէս «մարդու աուրայի տեսլական»[3]:

Արեւմտեան (կաթոլիկ) եւ Արեւելեան (ուղղափառ) քրիստոնէական արուեստի գործերու մէջ լուսապսակը կապ չունի աուրայի հետ. Արեւմուտքի մէջ լուսապսակը կը խորհրդանշէ արդամտութեան համար սուրբին տրուած պարգեւ, Արեւելքի մէջ լուսապսակը փայլող շրջան է՝ սուրբ կերպարանքի պայծառացման նշան[4]։ Ուղղափառ քրիստոնէութեան մեջ գոյութիւն ունի հասկացութիւն, ըստ որուն լուսապսակը սրբապատկերներու վրայ սուրբէն տարածուող Ֆավորեան լոյսի պատկերն է[5]։

Ժամանակակից հետազօտութիւններ Խմբագրել

Պարապսիխոլոգիայի, այլընտրանքային կամ էներգետիկ բժշկութեան ժամանակակից զարգացումը կեզրակացնէ մարդկային համակարգերու գործունէութեան կեղծ գիտական մոտելներու մշակման եւ, իբր, այսպէս կոչուած աուրայի շերտերու, չակրաներու եւ էնտոքրին համակարգի առանձին օրկաններու աշխատանքի կամ հիւանդի ընդհանուր վիճակի միջեւ գործառնութեան կապերու փորձարարական հաստատման։

կենթադրուի, որ աուրան կարող է ըլլալ սինեսթեզիայի (Synesthesia) համազգացողութեան արդիւնք[6]։ Առաջացած տարաձայնութիւնները ենթադրում են, որ երկու ֆենոմեններն ալ ֆենոմենոլոկիական են եւ վարքագծային ոչ մէկ տարբերութիւն չունին[7]։ Քլինիքական նեարդաբան Սթիվըն Նովելան գրած է. «Հաշուի առնելով ապացոյցները, կը թուի, որ աուրայի եւ սինեսթեզիայի միջեւ կապը մտաւոր է եւ հիմնուած է մակերեսային նմանութիւններու վրաձ, որոնք, ամենայն հաւանականութեամբ, կը համընկնին»[8]:

Պրիճիթ Փերեսը Skeptical Inquirer ամսագրի համար իր գրախօսականի մէջ գրած է. «Ընկալման աղաւաղումները, պատրանքներն ու (hallucinations) բանդագուշանքները կամ ցնորքները կարող են նպաստել աուրայի հանդէպ հաւատքի զարգացմանը։ Հոգեբանական գործոնները, այդ թիւին մէջ՝ կլանումը, երեւակայութեան առատութիւնը, տեսողական պատկերներու գունագեղութիւնը կարող են նոյնպէս կապուած ըլլալ աուրայի երեւոյթի հետ»[9]։

Գիտնականները բազմաթիւ անգամ եզրակացուցեր են, որ աուրան տեսնելու կարողութիւն իրականութեան մէջ գոյութիւն չունի[10][11][12][13]։

Մարդու աուրայի կառուցուածքը Արեւելեան փիլիսոփայութիւններուն մէջ Խմբագրել

«Նուրբ» ծրագիրներու եւ մարմիններու սխեմա։ Չ․ Ու․ Լետփիթեր, 1902
Առողջ մարդու աուրայի պատկեր։ Չ․ Ու․ Լետփիթեր, 1902

Աուրայի առաւել մանրամասն կառուցուածքը ներկայացուած է հինտուիզմի Արեւելեան փիլիսոփայութիւններուն մէջ։ Տարբեր դպրոցներու մէջ նշած են հինգէն եօթ «պատեան» կամ «մարմին»։ Առաւել յաճախ կ'առանձնացնեն եթերային (աստղային), զգացմունքային (յոյզերու աշխարհ), հոգեկան (մտքերու աշխարհ), պատճառական (պատճառահետեւանքային, կամ Քարմային), պուտտայական (հոգի) եւ "Atman" այսինքն (բարձրագոյն, կամ ճշմարիտ «Ես») մարմինները[14]։ Ըստ Արեւելեան կրօնական փիլիսոփայութիւններու, պատեաններու ամբողջականութեան կամ ձեւի խախտումները կ'առաջացնեն հիւանդութիւններ, իսկ այդ խախտումներու վերացման մեթոտներն են շնչառական վարժութիւնները, մետիտացիան (meditation) այսինքն մտախոհութեան կամ խոկման եւ եոկայի այլ մեթոտները։

Գրականութիւն Խմբագրել

  • Ледбитер, Чарлз Уэбстер Человек видимый и невидимый = Leadbeater, C.W. Man Visible and Invisible. — 1902.
  • Ледбитер, Чарлз Уэбстер Чакры = Leadbeater, C.W. The Chakras. — Theosophical Publishing House, 1927. — ISBN 0-8356-0422-5
  • Бреннан Б. Энн, «Руки света» М.:ООО «Издательство АСТ» 2000. ISBN 5-17-003833-X
  • Alfred, Jay, «Our Invisible Bodies: Scientific Evidence for Subtle Bodies», Trafford Publishing, 2006, ISBN 1-4120-6326-4.
  • Baltz, Jennifer and Carl Edwin Lindgren, Eds. (1997). Aura awareness: What your aura says about you. Nevada City, CA: Blue Dolphin Publishing. (ISBN 0-9652490-5-0)
  • Brennan, Barbara Ann, Hands of Light : A Guide to Healing Through the Human Energy Field, Bantam, 1988, ISBN 0-553-34539-7.
  • Brennan, Barbara Ann, Light Emerging : The Journey of Personal Healing, Bantam, 1993, ISBN 0-553-35456-6.
  • Cayce, Edgar, Auras, ARE Press, 2002, ISBN 0-87604-012-1.
  • Kilner, Walter J., The Human Aura, Citadel Press, 1965, ISBN 0-8065-0545-1.
  • Carl Edwin Lindgren, Ed. (1999). Capturing your aura: Integrationg science, technology, and science. Nevada City, CA: Blue Dolphin Publishing. (ISBN 0-9652490-6-9).
  • Carl Edwin Lindgren (1995). A review of Aura imaging photography by Johannes Fisslinger. Journal of Religion and Psychical Research, Volume 18, Number 1:49-50.
  • Moss, Thelma, The Body Electric: A Personal Journey into the Mysteries of Parapsychological Research, Bioenergy, and Kirlian Photography, Los Angeles, J.P. Tarcher, 1979, ISBN 0-87477-109-9.

Քննադատութիւն Խմբագրել

Աուրայի գոյութեան գիտական ապացոյցներու մասին տեղեկութիւններ չկան։ Կան բազմաթիւ աղբիւրներ, ուր ներկայացուած են գունաւոր լուսանկարներ՝ մարդկանց շուրջ գունաւոր լուսապսակներով։ Սակայն կարելի չէ տարբերել մասնագիտական տեղադրումը (ֆրանս. montage) իրականութեան մէջ կատարուած լուսանկարէն։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Аура // Современная энциклопедия. — 2000.
  2. Энциклопедия «Религия»
  3. Milán, E.G.; O. Iborra, M. Hochel, M.A. Rodríguez Artacho, L.C. Delgado-Pastor, E. Salazar, A. González-Hernández Auras in mysticism and synaesthesia: A comparison(անգլերէն) // Consciousness and Cognition : journal. — 2012. — Т. 21. — № 1. — С. 258—268. — ISSN 1053-8100Script error: No such module "check isxn".. — Կաղապար:DOI
  4. Կաղապար:БСЭ3
  5. Успенский Л. А. Богословие иконы Православной Церкви. Издательство братства во имя Святого князя Александра Невского. 1997
  6. «auras – The Skeptic's Dictionary»։ Skepdic.com։ արտագրուած է՝ 2015-03-05 
  7. Milán E.G., Iborra O., Hochel M., Rodríguez Artacho M.A., Delgadia: A Comparison (March 2012)։ Consciousness and Cognition 21 (1): 258–68։ PMID 22197149։ doi:10.1016/j.concog.2011.11.010 
  8. Novella Steven (2012-05-07)։ «Is Aura Reading Synaesthesia? Probably Not»։ Skepticblog։ արտագրուած է՝ 2016-10-21 
  9. Bridgette M. Perez։ «The Aura: A Brief Review»։ The Committee for Skeptical Inquiry։ արտագրուած է՝ 2015-03-05 
  10. Kreidler Marc (2000-05-01)։ «Aura Photography: A Candid Shot | Skeptical Inquirer» (en-US)։ արտագրուած է՝ 2020-06-08 
  11. Loftin Robert W. (1990)։ «Auras: Searching for the Light»։ The Skeptical Inquirer (Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal) 24: 403–09 
  12. «auras»։ web.archive.org։ 2006-12-05։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2006-12-05-ին։ արտագրուած է՝ 2020-06-08 
  13. (hy-AM) James Randi Tests An Aura Reader, https://www.youtube.com/watch?v=OZeQGld5QBU, վերցված է 2020-06-08 
  14. Ю. Л. Каптен. Основы медитации. — СПб.: «Андреев и сыновья», 1991. ISBN 5-87452-007-4.

Տե՛ս նաեւ Խմբագրել