Յակոբ Վարդովեան

Յակոբ Վարդովեան;
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Güllü Agop
Ծնած է	18 Օգոստոս 1830
Ծննդավայր	Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	1898
Մահուան վայր	Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն	Հայ
Կրօնք	Իսլամութիւն
Մասնագիտութիւն	գրագէտ, դերասան, թատրոնի դերասան, թատերական ռեժիսոր
Աշխատավայր	Արեւելեան Թատրոն

Յակոբ Վարդովեան (յայտնի է իբրեւ Կիւլլիւ Յակոբ^[2]^[3] (թրք.՝ Güllü Agop), 18 Օգոստոս 1830(1830-08-18), Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն - 1898, Պոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն), հայ բեմադրիչ, դերասան, թատերական գործիչ։ Թրքական թատրոնի հիմնադիր^[2]^[3]։

Կենսագրութիւն

Յակոբ Վարդովեան ծնած է 1830-ին, Սթանպուլի մէջ։ 1861-1862-թուականներունառաջին անգամ բեմ բարձրացած է Արեւելեան թատրոնին մէջ։ Ղեկավարած է Իզմիրի երիտասարդ հայերու ստեղծած սիրողական խումբը եւ տուած է հայերէն ներկայացումներ Կետիկ Փաշայի եւ Սկիւտարի մէջ՝ Ասիական ընկերութեան հետ։ 1869-ին Կետիկ Փաշայի թատրոնին մէջ ստեղծած է Օսմանեան թատրոնը^[2]^[4], որ 1870-ին մեծ վեզիր Ալի Փաշայի աջակցութեամբ պալատէն տասը տարիով Պոլսոյ մէջ թրքերէն ներկայացումներ տուող միակ թատրոնը ըլլալու արտօնութիւն ստացած է: 1882-ին Ապտիւլ Համիտ Բ.ի հրամանով ստացած է «Մըզքայի Հումայուն» (սուլթանական հարմոն)։ Այս ընթացքին, անոր ցանկութեամբ որպէս իսլամ վերցուցած է Կիւլլիւ Եաքուպ Էֆէնտի անունը^[5]։ Մինչեւ կեանքին վերջը ապրած է պալատին մէջ։

Կարեւոր դեր խաղացած է թուրք թատրոնի զարգացման գործին մէջ^[6]:

Վարդովեանի ներկայացումները թարգմանուած են ժամանակի յայտնի գրագէտներ Էպուզզիա Թեֆիքի, Ալի Պէյի, Ռեճայիզատէ Էքրեմի, Նամք Քեմալի, Ահմետ Միտհաթ Էֆենտիի կողմէ եւ բեմադրուած են Վարդովեանի թատրոնին մէջ:

Ներկայացումներ

«Լեյլա եւ Մեջնուն», 1869
«Բռնի ամուսնութիւն», 1869
«Թոսուն աղա», 1870
«Այար Համզա», 1871
«Հայրենիք», 1873
«Ժլատ Համիտը», 1873
«Հայր Համիտը», 1874
«Տնօրէնի վիճակը», 1875

Տես նաեւ

Վարդովեան թատրոն (Թուրքիա)

Ծանօթագրութիւններ

↑ Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'hui — Maisons-Alfort: 2021. — P. 596. — ISBN 978-2-905686-93-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 «ԱՐԳԻԼՈՒԱԾ ԹԵՄԱ. ԹՈՒՐՔԻՈՅ ՄԷՋ ՄԵԾ ՀԵՏՔ ՁԳԱԾ ՀԱՅԵՐԸ»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-10-11-ին։ արտագրուած է՝ 2017-01-21
↑ ^3,0 ^3,1 «"I Am Proud That I Am Hakob Vardovian's Grandchild," Former Rector Of Van University Says» (անգլերէն)
↑ «Արգիլուած Թեմա. Թուրքիոյ Մէջ Մեծ Հետք Ձգած Հայերը»
↑ «Բանախօսութիւն՝ թատրոնի երկու Յակոբներու մասին | Ակօս»։ Agos (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2020-10-28
↑ «Հակոբ Վարդովյանի կենսագրությունը avproduction.am կայքում»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-09-22-ին։ արտագրուած է՝ 2017-01-19

Արտաքին յղումներ

Հակոբ Վարդովյանի մասին akunq.net կայքում

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q114555440"><i_class="wef_low_priority_links">[[:d:Q114574126|Krikorian&nbsp;A.]],_[[:d:Q114588221|Heratchian&nbsp;H.]]</i>_[[:d:Q114555440|Le_dictionnaire_biographique]]:_Arméniens_d'hier_et_d'aujourd'hui<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:fr:Maisons-Alfort|Maisons-Alfort]]:_2021._—_P.&nbsp;596._—_ISBN_978-2-905686-93-0</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a></div>-1] Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'hui — Maisons-Alfort: 2021. — P. 596. — ISBN 978-2-905686-93-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a>

[Յակոբ-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 «ԱՐԳԻԼՈՒԱԾ ԹԵՄԱ. ԹՈՒՐՔԻՈՅ ՄԷՋ ՄԵԾ ՀԵՏՔ ՁԳԱԾ ՀԱՅԵՐԸ»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-10-11-ին։ արտագրուած է՝ 2017-01-21

[Յկբ-3] 3,0 ^3,1 «"I Am Proud That I Am Hakob Vardovian's Grandchild," Former Rector Of Van University Says» (անգլերէն)

[4] «Արգիլուած Թեմա. Թուրքիոյ Մէջ Մեծ Հետք Ձգած Հայերը»

[5] «Բանախօսութիւն՝ թատրոնի երկու Յակոբներու մասին | Ակօս»։ Agos (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2020-10-28

[6] «Հակոբ Վարդովյանի կենսագրությունը avproduction.am կայքում»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-09-22-ին։ արտագրուած է՝ 2017-01-19

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]