Ուրուկուէյ
Ուրուկուէյ, պետութիւն Հարաւային Ամերիկայի մէջ։ Սահմանակից է հիւսիսէն Պրազիլին, արեւմուտքէն՝ Արժանթինին, իսկ հարաւէն եւ արեւելքէն ափերը կ'ողողեն Ատլանտեան ովկիանոսի եւ մասնաւորապէս Լա Փլաթայի ծոցի ջուրերը։
Բնակչութիւն
ԽմբագրելՈւրուկուէյի բնակչութեան թիւը 3.44 միլիոն է, որոնցմէ 1.8 միլիոնը կ'ապրի երկրի ամենամեծ քաղաք Մոնթեվիտէոյի մէջ, որ նաեւ երկրի մայրաքաղաքն է։ Մոնթեվիտէոն կը զբաղեցնէ 176,000 քառակուսի քիլոմեթր տարածք։ Ուրուկուէյը երկրորդ ամենափոքր ազգութիւնն է Հարաւային Ամերիկայի մէջ (Suriname) Սուրինամէն կամ Սուրինեմէն առաջ։
Քաղաքական կառուցուածք
ԽմբագրելՈւրուկուէյը հանրապետութիւն է: Բնակչութիւնը կառավարութեան ղեկավարին կ'ընտրէ հինգ տարի ժամկէտով (երկրորդ անգամ անընդմէջ ընտրուիլը արգիլուած է):
2015 թ. Թապարէ Վազքեզը (Tabaré Vázquez) երկրորդ անգամ ընտրուեր է երկրի նախագահ:
Խորհրդարան
ԽմբագրելԽորհրդարանը երկու պալատէ կազմուած գլխաւոր ժողովն է Assembly:
Վերին պալատը Ծերակոյտն է (30 տեղ): Պատգամաւորները կ'ընտրուին համամասնական համակարգով:
Ստորին պալատը Ներկայացուցիչներու պալատն է (99 տեղ): Պատգամաւորները կ'ընտրուին համամասնական ընտրակարգով, Ուրուկուէյի իւրաքանչիւր գերատեսչութիւն Ներկայացուցիչներու պալատին մէջ ներկայացուած է առնուազն 2 անդամով:
Գլխաւոր ժողովի պատգամաւորներու պաշտօնավարման ժամկէտը 5 տարի է:
Աշխարհագրական տեղեկութիւններ
ԽմբագրելՈւրուկուէյի ափերը կ'ողողեն Ատլանտեան ովկիանոսի ջուրերը: Հիւսիսային հարթավայրերն աստիճանաբար կը փոխարինուին խոտածածկ տարածքներով, որոնք արժանթինական (Pampas) փամփաներու շարունակութիւնն են:
Ուրուկուէյի ափերը ցած են, հարթ, լակոնային տեսակի:
Ամենաբարձր կէտը Քաթետրալ (Cerro Catedral) լեռն է՝ 514 մեթր:
Վարչական բաժանում
ԽմբագրելԱրտաքին յղումներ
ԽմբագրելՊաշտօնական հաստատութիւններ
Խմբագրել- Ուրուկուէյի պաշտօնական կայք
- Երկրի նախագահի պաշտօնական կայքը
- Ուրուկուէյի խորհրդարանի պաշտօնական կայքը
- Արդարադատութեան նախարարութեան պաշտօնական կայք
- Ազգային վիճակագրութեան հիմնարկ
- Զբօսաշրջութեան նախարարութիւն
- Պաշտպանութեան նախարարութիւն
Զանգուածային Լրատուական Միջոցներ
Խմբագրել- «El Pais»
- «La Republica» Archived 2006-03-01 at the Wayback Machine.
- «El Observador»
Մարզական
Խմբագրել- Asociación Uruguaya de Fútbol — Ուրուկուէյի ֆութպոլային ընկերակցութիւն ((սպան․)
- Federación Uruguaya de Basketball — Ուրուկուէյի պասքեթպոլի դաշնակցութիւն ((սպան․)
- Unión de Rugby del Uruguay — Ուրուկուէյի ռեկպիի միութիւն ((սպան․)
- Asociación Uruguaya de Golf Archived 2007-04-09 at the Wayback Machine. — Ուրուկուէյի կոլֆի ընկերակցութիւն ((սպան․)
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Ley N° 1757. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE ARTIGAS. DEPARTAMENTO DE RIVERA. CREACION — National Directorate of Official Printings and Publications.
- ↑ Ley N° 1854. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE FLORES. CREACION — National Directorate of Official Printings and Publications.
- ↑ Ley N° 493. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE FLORIDA. CREACION — National Directorate of Official Printings and Publications.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Ley N° 158. DIVISION TERRITORIAL. Creación de los Departamentos de Salto, Tacuarembó y Minas — National Directorate of Official Printings and Publications.
- ↑ Ley N° 1475. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE RIO NEGRO. CREACION — National Directorate of Official Printings and Publications.
- ↑ Ley N° 1474. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE ROCHA. CREACION — National Directorate of Official Printings and Publications.
- ↑ Ley N° 1754. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE TREINTA Y TRES. CREACION — National Directorate of Official Printings and Publications.
- ↑ https://www.gub.uy/instituto-nacional-estadistica/comunicacion/noticias/poblacion-preliminar-3444263-habitantes — 2023.
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/southamerica
- ↑ Human Development Report — Միավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագիր, 2022.