Ուրուկուէյ

(Վերայղուած է Ուրուկուայ-էն)


Ուրուկուէյ, պետութիւն Հարաւային Ամերիկայի մէջ։ Սահմանակից է հիւսիսէն Պրազիլին, արեւմուտքէն՝ Արժանթինին, իսկ հարաւէն եւ արեւելքէն ափերը կ'ողողեն Ատլանտեան ովկիանոսի եւ մասնաւորապէս Լա Փլաթայի ծոցի ջուրերը։

Ուրուկուէյ
Ուրուկուէյի դրօշը Զինանշանը


Կը ներառնէ Artigas Department?[1], Canelones Department?, Սերրո Լարգո?, Colonia Department?, Durazno Department?, Flores Department?[2], Florida Department?[3], Lavalleja Department?[4], Maldonado Department?, Մոնտեվիդեո?, Paysandú Department?, Río Negro Department?[5], Rivera Department?[1], Rocha Department?[6], Salto Department?[4], San José Department?, Soriano Department?, Տակուարեմբո?[4] եւ Treinta y Tres Department?[7]
Պետական լեզու Սպաներէն
Մայրաքաղաք Մոնթէվիտէօ
Օրէնսդիր մարմին General Assembly of Uruguay?
Երկրի ղեկավար Լուիս Ալբերտո Լակալե Պոու?
Կառավարութեան ղեկավար Լուիս Ալբերտո Լակալե Պոու?
Ազգաբնակչութիւն 3 444 263 մարդ (2023)[8]
Օրհներգ National Anthem of Uruguay?
Հիմնադրուած է 25 Օգոստոս 1825 թ.
Արժոյթ Ուրուգվայական պեսո?
Ազգային տօն Նոր Տարի, Մայիս Մէկ, Ս․ Ծնունդ, Դիմակահանդէս, All Souls' Day?, Յայտնութիւն եւ Tourism Week?
Ժամային համակարգ UTC−3? եւ America/Montevideo?[9]
Հեռաձայնային համակարգ +598
Համացանցի յղում .uy?
Մարդկային ներուժի զարգացման թիւ 0,809[10]
gub.uy(սպան․)

Բնակչութիւն

Խմբագրել

Ուրուկուէյի բնակչութեան թիւը 3.44 միլիոն է, որոնցմէ 1.8 միլիոնը կ'ապրի երկրի ամենամեծ քաղաք Մոնթեվիտէոյի մէջ, որ նաեւ երկրի մայրաքաղաքն է։ Մոնթեվիտէոն կը զբաղեցնէ 176,000 քառակուսի քիլոմեթր տարածք։ Ուրուկուէյը երկրորդ ամենափոքր ազգութիւնն է Հարաւային Ամերիկայի մէջ (Suriname) Սուրինամէն կամ Սուրինեմէն առաջ։

Քաղաքական կառուցուածք

Խմբագրել

Ուրուկուէյը հանրապետութիւն է: Բնակչութիւնը կառավարութեան ղեկավարին կ'ընտրէ հինգ տարի ժամկէտով (երկրորդ անգամ անընդմէջ ընտրուիլը արգիլուած է):

2015 թ. Թապարէ Վազքեզը (Tabaré Vázquez) երկրորդ անգամ ընտրուեր է երկրի նախագահ:

Խորհրդարան

Խմբագրել

Խորհրդարանը երկու պալատէ կազմուած գլխաւոր ժողովն է Assembly:

Վերին պալատը Ծերակոյտն է (30 տեղ): Պատգամաւորները կ'ընտրուին համամասնական համակարգով:

Ստորին պալատը Ներկայացուցիչներու պալատն է (99 տեղ): Պատգամաւորները կ'ընտրուին համամասնական ընտրակարգով, Ուրուկուէյի իւրաքանչիւր գերատեսչութիւն Ներկայացուցիչներու պալատին մէջ ներկայացուած է առնուազն 2 անդամով:

Գլխաւոր ժողովի պատգամաւորներու պաշտօնավարման ժամկէտը 5 տարի է:

Աշխարհագրական տեղեկութիւններ

Խմբագրել
 
Ուրուկուէյի տարածքը արբանեակէն արտացոլուած լուսանկարը

Ուրուկուէյի ափերը կ'ողողեն Ատլանտեան ովկիանոսի ջուրերը: Հիւսիսային հարթավայրերն աստիճանաբար կը փոխարինուին խոտածածկ տարածքներով, որոնք արժանթինական (Pampas) փամփաներու շարունակութիւնն են:

Ուրուկուէյի ափերը ցած են, հարթ, լակոնային տեսակի:

Ամենաբարձր կէտը Քաթետրալ (Cerro Catedral) լեռն է՝ 514 մեթր:

Վարչական բաժանում

Խմբագրել

Արտաքին յղումներ

Խմբագրել

Պաշտօնական հաստատութիւններ

Խմբագրել

Զանգուածային Լրատուական Միջոցներ

Խմբագրել

Մարզական

Խմբագրել

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Ley N° 1757. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE ARTIGAS. DEPARTAMENTO DE RIVERA. CREACIONNational Directorate of Official Printings and Publications.
  2. Ley N° 1854. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE FLORES. CREACIONNational Directorate of Official Printings and Publications.
  3. Ley N° 493. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE FLORIDA. CREACIONNational Directorate of Official Printings and Publications.
  4. 4,0 4,1 4,2 Ley N° 158. DIVISION TERRITORIAL. Creación de los Departamentos de Salto, Tacuarembó y MinasNational Directorate of Official Printings and Publications.
  5. Ley N° 1475. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE RIO NEGRO. CREACIONNational Directorate of Official Printings and Publications.
  6. Ley N° 1474. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE ROCHA. CREACIONNational Directorate of Official Printings and Publications.
  7. Ley N° 1754. DIVISION ADMINISTRATIVA. DEPARTAMENTO DE TREINTA Y TRES. CREACIONNational Directorate of Official Printings and Publications.
  8. https://www.gub.uy/instituto-nacional-estadistica/comunicacion/noticias/poblacion-preliminar-3444263-habitantes — 2023.
  9. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/southamerica
  10. Human Development ReportՄիավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագիր, 2022.