Ռամլայի Ճակատամարտ (1105)
Ռամլայի ճակատամարտ, ռազմական ընդհարում Երուսաղէմի թագաւորութեան խաչակիրներու եւ Եգիպտոսի մէջ իշխող ֆաթիմեան հարստութեան միջեւ 27 օգոստոս 1105-ին։ Ռամլա քաղաքը Երուսաղէմէն Ասկալոն տանող ճամուն վրայ կը գտնուէր։ Ասկալոնը հետագային Պաղեստինի ամենամեծ Ֆաթիմեան ամրոցներէն մէկը դարձաւ։ 1099-1107 թուականներուն ֆաթիմեան վեզիր հայազգի ալ-Աֆտալը Ասկալոնէն կ՛իրականացնէր իր յարձակումները նորաստեղծ խաչակրաց թագաւորութեան վրայ։ Երկու զօրքերը Ռամլայի մէջ երեք անգամ հանդիպեցան՝ 1101, 1102 եւ 1105 թուականներուն։ Այս հանդիպումներէն վերջինը ամենաարիւնարբու հանդիպումը կը համարուի։
| Ռամլայի Ճակատամարտ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Խաչակիրներու արշաւանքներ | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Հակառակորդներ | |||||||
| Կաղապար:Country data Երուսաղեմի թագավորություն Երուսաղէմի թագաւորութիւն | Ֆաթիմեան խալիֆայութիւն | ||||||
| Հրամանատարներ | |||||||
| Կաղապար:Country data Երուսաղեմի թագավորություն Պալդուին I | վեզիր Ալ-Աֆտալ եւ աթաբեկ Տուղտիկինը | ||||||
| Կողմերու ուժեր | |||||||
| անյայտ | անյայտ | ||||||
| Կորուստներ | |||||||
| անյայտ | անյայտ | ||||||
Այդ ժամանակ եգիպտական զօրքը կ՛ապաւինէր արաբ եւ բերբեր հեծելազօրի եւ սուտանցի նետաձիգերու վրայ, եւ հենց այս փաստը առաւելութիւն տուաւ խաչակիրներուն յաղթանակ տանելու այս ճակատամարտերուն ընթացքին։ Վերջիններս հետապնդման եւ շրջափակման մարտաւարութիւն մշակած էին, որուն նպատակն էր նուազեցնել եգիպտական զօրքերու ազդեցութիւնը։
Ինչպէս նախորդ ճակատամարտերուն, 1105-ին նոյնպէս խաչակիրներու հեծելազօրի եւ հետեւակի հրամանատարն էր Պալդուին I-ը։ Այս ճակատամարտի ընթացքին եգիպտացիներուն միացած էին Տամասկոսի սելճուք թուրքերը, որոնք հեծեալ նետաձգեր ունէին, որ սլ մեծ սպառնալիք էր կը ներկայացնէր խաչակիրներու համար։ Այնուամենայնիւ, երկար դիմադրութենէ ետք, խաչակիրները յաջողեցան քաղաք ներխուժել եւ ճակատամարտ տանիլ ամբողջ օրը։ Պալդուին կրցաւ կրկին հեռացնել թշնամին ճակատամարտի դաշտէն, բայց անկարող էր երկար հետապնդել։ Այս ճակատամարտի ընթացքին նոյնպէս խաչակիրները իրենց յաղթանակը պարտական էին Պալդուին I-ին։ Չնայած այս պարտութեան ալ, եգիպտացիները կը շարունակին իրենց յարձակումները Երուսաղէմի թագաւորութեան վրայ։ Յաջորդ հսկայական ընդհարումը ֆաթիմեաններու եւ խաչակիրներու միջեւ Յիբնեի ճակատամարտն էր 1123-ին։
Գրականութիւն
Խմբագրել- Dupuy, R. E. and T. N. Dupuy, eds. The Encyclopedia of Military History. New York: Harper & Row, 1977. ISBN 0-06-011139-9
- Smail, R. C. Crusading Warfare, 1097–1193. New York: Barnes & Noble Books, 1995 [1956]. ISBN 1-56619-769-4