Ռամպրանտ վան Ռէյն

Ռամպրանտ վան Ռէյն
Ծննդեան անուն	հոլ.՝ Rembrandt Harmenszoon van Rijn
Ծնած է	15 Յուլիս 1606[…]
Ծննդավայր	Լէյտըն, Հոլանտա, Հոլանտայի նահանգներու միացեալ հանրապետութիւն[…]
Մահացած է	4 Հոկտեմբեր 1669[…] (63 տարեկանին)
Մահուան վայր	Ամսթերտամ, Հոլանտա, Հոլանտայի նահանգներու միացեալ հանրապետութիւն
Ազգութիւն	Հոլանտացի
Քաղաքացիութիւն	Հոլանտայի նահանգներու միացեալ հանրապետութիւն
Կրթութիւն	Լէյտէնի Համալսարան; Լեյդենի քաղաքային գիմնազիա?
Դաւանանք	Կալվինականություն?
Մասնագիտութնիւն	գեղանկարիչ, գծագրիչ, նկարիչ-փորագրող, արվեստի կոլեկցիոներ, օֆորտանկարիչ, հավաքորդ, տեսողական արուեստագէտ
Ոճ	հոլանդական գեղանկարչության ոսկե շրջան?
Ժանր	դիմանկար, Կրօնական նկարչութիւն, դիցաբանական գեղանկարչութիւն, Նկարչութիւն, պատմական գեղանկարչութիւն, ինքնանկար, Բնանկար, դիմապատկեր, tronie?, լուռ բնութիւն, սնափառություն?, hunting still life?, mythological art? եւ ձմեռային բնապատկեր?
Թեմաներ	Գեղանկարչութիւն
Ուշագրաւ գործեր	Գիշերային պարեկ?, Սինդիկների հավաքը?, Հրեական հարսնացուն? եւ Բաղդասարի խրախճանք?
Ուսուցիչ	Յակոբ վան Սվանենբուրգ?, Պիտեր Լաստման?, Joris van Schooten? եւ Jan Pynas?
Աշակերտներ	Աերտ դե Գելդեր?, Վիլլեմ Դրոստ?, Գոդֆրի Կնելլեր?, Ֆիլիպս Կոնինկ?, Տիտուս վան Ռեյն?, Աբրահամ վան Դեյկ?, Բերնարդ Կեյլ?, Գերիտ Դոու?, Կարել Ֆաբրիցիուս?, Յուրգեն Օվենս?, Ֆերդինանդ Բոլ?, Սամուել վան Հոգստրատեն?, Նիկոլաս Մաս?, Լամբերտ Դոմեր?, Գերբրանդ վան դեր Էկհոուտ?, Գովերտ Ֆլինկ?, Անտոն վան Բորսսոմ?, Քրիստոֆեր Պաուլդիս?, Կորնելիս Բրոուլեր?, Յան Վիկտորս?, Ֆրանց Վուլֆհագեն?, Ժակ դը Ռուսո?, Յակոբ Լևեկ?, Ժան Գիլիշ վան Վլիետ?, Ադրիան Վերդուլ?, Վիլլեմ դե Պորտեր?, Իսաակ դե Ժուրդեվիլ?, Հեյման Դուլաարտ?, Աբրահամ Ֆուրներիուս?, Լեենդերտ վան Բեյերեն?, Յոհան Ուլրիխ Մայր?, Կարել վան դեր Պլյում?, Կոնստանտիյն ա Ռենես?, Հենրիխ Յանսեն?, Գերիտ Վիլիմչ Հորստ?, Յոհանես Ռավեն?, Gerrit van Uylenburgh?, Jan de Stomme?, Johannes Colaert? եւ Jan van Glabbeeck?
Անդամակցութիւն	Ամստերդամի Սուրբ Ղուկասի գիլդա?
Հայր	Harmen Gerritszoon van Rijn?
Մայր	Neeltje Willemsdr. Zuytbrouck?
Ամուսին	Սակսիա վան Էյլենբյուրխ?
Զաւակներ	Տիտուս վան Ռեյն? եւ Կորնելիա վան Ռեյն?
	ստորագրութիւն;
	Ռամպրանտ վան Ռէյն Ուիքիքաղվածքում
	Rembrandt Ուիքիպահեստում

Ռամպրանտ վան Ռէյն (15 Յուլիս 1606(1606-07-15)^[1]^[2]^[3]^[…], Լէյտըն, Հոլանտա, Հոլանտայի նահանգներու միացեալ հանրապետութիւն^[4]^[5]^[6]^[…] - 4 Հոկտեմբեր 1669(1669-10-04)^[1]^[7]^[3]^[…], Ամսթերտամ, Հոլանտա, Հոլանտայի նահանգներու միացեալ հանրապետութիւն^[6]^[8]^[9]), հոլանտացի գեղանկարիչ, համաշխարհային արուեստի եւ հոլանտական գեղանկարչութեան ոսկեդարու խոշոր ներկայացուցիչներէն մէկը:

Ան եղած է բազմաժանր նկարիչ։ Ներկայացուցած է մարդոց զգացումները, վերապրումներն ու հոգեկան աշխարհը:

Ան առաւելաբար ստեղծած է դիմանկարներ, աստուածաշնչային եւ դիցաբանական թեմաներով պատկերներ, որոնք անոր վրձինի զօրութեամբ մարդկային զգացումներն ու յարաբերութիւնները հոգեբանօրէն բացայայտող պատումներ դարձած են։

Ռամպրանտի ստեղծագործական շրջանը համընկնած է հոլանտական ոսկեայ դարուն, երբ ազգային արուեստը՝ յատկապէս գեղանկարչութիւնը, իր ծաղկումը կ՚ապրէր:

Կենսագրութիւն

Հոլանտայի հարաւը ապրող, ջրաղացի սեփականատէր, հարուստ Հարմեն Հերրիթսզոն վան Ռէյնի բազմազաւակ ընտանիքին մէջ, 1606 թուականին (որոշ աղբիւրներու մէջ 1607), Յուլիս 15-ին լոյս աշխարհ եկած է 6-րդ երեխան՝ Ռամպրանտ Հարմենսզոն վան Ռէյնը: Ռամպրանտի հայրը հարուստ ըլլալէ զատ, եղած է հոգատար կնոջ եւ երեխաներու նկատմամբ:

Ռամպրանտի կաթոլիկ մայրը եղած է հացթուխի աղջիկ: Հայրը Ռեն գետի ափին ունեցած է հացատուն մը, որ փոքրիկ վան Ռէյնի ամենասիրելի վայրը եղած է: Ան ժամեր շարունակ հետեւած է հացատունէն բացուող գեղեցիկ տեսարանին, որ նպաստած է պզտիկ Ռամպրանտի ճաշակի ձեւաւորումին: Ան բնաւ անտարբեր չէ մնացած որեւէ գեղեցիկ բանի հանդէպ:

Ռամպրանտ յաճախած է լատինական դպրոց, սակայն գիտութիւնը զայն բնաւ չէ յուզած. անոր միակ հետաքրքրութիւնը նկարչութիւնը եղած է։ Ծնողները 13-ամեայ Ռամպրանտը կրթուելու տուած են՝ հոլանտացի շատ տաղանդաւոր, կաթոլիկ պատմական գեղանկարիչ Եաքոպ Սուանէնպիւրխի քով: Հետազօտողները չեն կրցած այդ շրջանի Ռամպրանտի կտաւներէն գտնել, որու պատճառով յայտնի չէ՝ նկարիչի ստեղծարար իւրայատկութեան վրայ Սուանէնպիւրխէն ստացած ազդեցութեան հարցը:

1623-ին, ան կը տեղափոխուած է մայրաքաղաք, ուր կրթութիւն ստացած է երկրորդ ուսուցիչէն՝ Փիթըր Լասթմանէն, որմէ Ռամպրանտ սորված է ճիշդ նկարելու արուեստը, գոյներու կարեւորութիւնը, ստուերի եւ լոյսի խաղը:

1627-ին նկարիչը Ամսթերտամէն կը վերադձած է իր քաղաքը, ընկերոջ՝ Եան Լիվենսին հետ հիմնած է գեղանկարչութեան դպրոցը ու աշակերտներ հաւաքած: Քանի մը տարուան ընթացքին ան մեծ ճանաչում շահելով, քսանէ աւելի տարիներ ան ապագայի խոշոր նկարիչներէն շատերուն իր հմտութիւնները սորվեցուցած է։

Նկարիչին յաջողութեան մէջ մեծ դեր ունեցած է Կոնստանդին Հէյկենսի դերը, որ արքայազն Օրանացիի քարտուղարն էր, եւ այդ ժամանակ՝ յայտնի բանաստեղծ եւ մեկենաս: Ան շուտով նկատած է Ռամպրանտը եւ անոր օգնած՝ կապ հաստատել հարուստ պատուիրատուներու հետ եւ ինք անձամբ արքայազն Օրանացիի համար կրօնական թեմայով քանի մը նկարներ պատուիրած է:

1631-ին Ռամպրանտ դարձեալ անցած է Ամսթերտամ, ուր ձեռք ձգած է պատուիրատուներու խումբ մը. Ամսթերտամի մէջ ան կանանց եւ տղամարդկանց գլուխներու բազմաթիւ վարժութիւններ ստեղծած է։ Մասնաւորապէս դիմանկարչութիւնը անոր հնարաւորութիւն տուած է, ամսթերտամցի հարուստ պատուիրատուներ գրաւելու եւ յաջողութեան հասնելու։

Ամսթերտամեան առաջին տարիներուն Ռամպրանտի ստեղծագործութիւններուն մէջ զգալի տեղ գրաւած են ինքնադիմանկարները, որոնց շարքը ձեւաւորած է անոր եզակի, անձնական կեանքին պատկերը, ուր նկարիչը ինքզինքը պատկերած է անկեղծ, առանց աւելորդ ինքնահաւանութեան^[14]։

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Rembrandt
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-13682474
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Groot C. H. A Catalogue Raisonné of the Works of the Most Eminent Dutch Painters of the Seventeenth century Based on the work of John Smith — 1914. — S. 1.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21034929"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q757837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30046792"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Rembrandt Harmensz. van Rhijn — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372"></a>
↑ ^8,00 ^8,01 ^8,02 ^8,03 ^8,04 ^8,05 ^8,06 ^8,07 ^8,08 ^8,09 RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^9,00 ^9,01 ^9,02 ^9,03 ^9,04 ^9,05 ^9,06 ^9,07 ^9,08 ^9,09 ^9,10 ^9,11 ^9,12 ^9,13 ^9,14 ^9,15 ^9,16 ^9,17 ^9,18 ^9,19 ^9,20 ^9,21 ^9,22 ^9,23 ^9,24 ^9,25 ^9,26 ^9,27 ^9,28 ^9,29 ^9,30 ^9,31 ^9,32 ^9,33 ^9,34 ^9,35 ^9,36 ^9,37 ^9,38 ^9,39 ^9,40 ^9,41 ^9,42 ECARTICO
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24694883"></a>
↑ (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107325248"></a>
↑ Rembrandts sporen aan de Universiteit Leiden — Լէյտէնի Համալսարան, 2013.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q156598"></a>
↑ https://www.mauritshuis.nl/en/discover/exhibitions/rembrandt-and-the-mauritshuis/
↑ http://www.nationalgallery.org.uk/paintings/carel-fabritius-young-man-in-a-fur-cap
↑ Gombrich, p. 420.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">Rembrandt<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Rembrandt
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1787111_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q24255573">[[:d:Q24255573|Benezit_Dictionary_of_Artists]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:en:Oxford_University_Press|OUP]],_2006._—_ISBN_978-0-19-977378-7</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q10855166">Կերպարվեստի_արխիվ<span_class="wef_low_priority_links">_—_2003.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[[http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-13682474_http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-13682474]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-13682474

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1050259_citetype_Q47114558"_data-entity-id="Q21034929"><i_class="wef_low_priority_links">[[:de:Cornelis_Hofstede_de_Groot|Groot&nbsp;C.&nbsp;H.]]</i>_[https://archive.org/details/catalogueraisonn06hofsuoft/page/n15/mode/2up?view=theater_A_Catalogue_Raisonné_of_the_Works_of_the_Most_Eminent_Dutch_Painters_of_the_Seventeenth_century_Based_on_the_work_of_John_Smith]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1914._—_S.&nbsp;1.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21034929"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q757837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30046792"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Groot C. H. A Catalogue Raisonné of the Works of the Most Eminent Dutch Painters of the Seventeenth century Based on the work of John Smith — 1914. — S. 1.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21034929"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q757837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30046792"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q43229_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q1868372">Rembrandt_Harmensz._van_Rhijn<span_class="wef_low_priority_links">_—_2009.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372"></a></div>-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Rembrandt Harmensz. van Rhijn — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">RKDartists<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-8] 8,00 ^8,01 ^8,02 ^8,03 ^8,04 ^8,05 ^8,06 ^8,07 ^8,08 ^8,09 RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q24694883">ECARTICO<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24694883"></a></div>-9] 9,00 ^9,01 ^9,02 ^9,03 ^9,04 ^9,05 ^9,06 ^9,07 ^9,08 ^9,09 ^9,10 ^9,11 ^9,12 ^9,13 ^9,14 ^9,15 ^9,16 ^9,17 ^9,18 ^9,19 ^9,20 ^9,21 ^9,22 ^9,23 ^9,24 ^9,25 ^9,26 ^9,27 ^9,28 ^9,29 ^9,30 ^9,31 ^9,32 ^9,33 ^9,34 ^9,35 ^9,36 ^9,37 ^9,38 ^9,39 ^9,40 ^9,41 ^9,42 ECARTICO
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24694883"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q101191533"_data-entity-id="Q107325248">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107325248"></a></div>-10] (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107325248"></a>

[[https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/archief-divers/2013/12/rembrandts-sporen-aan-de-universiteit-leiden_Rembrandts_sporen_aan_de_Universiteit_Leiden]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q156598|Լէյտէնի_Համալսարան]],_2013.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q156598"></a></div>-11] Rembrandts sporen aan de Universiteit Leiden — Լէյտէնի Համալսարան, 2013.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q156598"></a>

[[https://www.mauritshuis.nl/en/discover/exhibitions/rembrandt-and-the-mauritshuis/_https://www.mauritshuis.nl/en/discover/exhibitions/rembrandt-and-the-mauritshuis/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-12] ttps://www.mauritshuis.nl/en/discover/exhibitions/rembrandt-and-the-mauritshuis/

[[http://www.nationalgallery.org.uk/paintings/carel-fabritius-young-man-in-a-fur-cap_http://www.nationalgallery.org.uk/paintings/carel-fabritius-young-man-in-a-fur-cap]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-13] ttp://www.nationalgallery.org.uk/paintings/carel-fabritius-young-man-in-a-fur-cap

[Gombrich,_p._420-14] Gombrich, p. 420.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]