Սամցխէ-Ջաւախեթիի Հայեր
Հայերը Սամցխէ-Ջաւախեթիի մէջ, Ջաւախահայեր՝ արեւմտահայ ազգագրական խումբի մաս, բնիկ բնակչութիւնը Սամցխէ-Ջաւախեթիի։ Կը խօսին Կարինի բարբառով[1][2][3][4][5]:
Հէքեաթ
ԽմբագրելԱ. հազարամեակին մ.թ.ա. Ջաւախքը կը կազմէր ինը գաւարներէն (շրջան) մէկը աշխարհ Գուգարքի՝ Մեծ Հայքի հիւսիսին[6][7]։ Ջաւախեթիի մէջ պահպանուած են բազմաթիւ տաճարներ եւ բերդեր, որոնք կը պատկանին թէ՛ վրացական եւ թէ՛ հայկական ճարտարապետութեան։
Ազգագրական խումբի հէքեաթ
Խմբագրել
Շատ արեւմտահայեր, որոնք կը բնակին ժամանակակից շրջանին մէջ, վերաբնակեցան Էրզրումի վիլայէթէն Օսմանեան կայսրութիւնէն 1829 թուականին, երբ Ջաւախեթին միացաւ Ռուսաստան[8]։ Մեծամասնութիւնը մահմետականներ (Թուրքեր-մեսխեթցիներ եւ Աճարցիներ) արտագաղթեցին Օսմանեան կայսրութիւն[9]։ Ռուսաստան քաղաքականութիւնը ուղղուած էր հայ-քրիստոնեաներու վերաբնակեցման Օսմանեան կայսրութեան սահմանամերձ շրջաններուն մէջ, քանի որ անոնք կը համարուէին աւելի հաւատարիմ դաշնակիցներ՝ ի տարբերութիւն մահմետական բնակչութեան։
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ Hovannisian Richard G. (2003)։ Armenian Karin-Erzerum։ UCLA Armenian history and culture series։ Costa Mesa (Calif.): Mazda publishers։ ISBN 978-1-56859-151-3
- ↑ «(PDF) The Armenian dialects: Archaisms and innovations; description of individual dialects | Hrach Martirosyan - Academia.edu»։ web.archive.org։ 2023-12-14։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2023-12-14-ին։ արտագրուած է՝ 2024-10-27
- ↑ «(PDF) Армянские диалекты: характеристика отдельных диалектов | Hrach Martirosyan - Academia.edu»։ web.archive.org։ 2022-11-29։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2022-11-29-ին։ արտագրուած է՝ 2024-10-27
- ↑ Kapant︠s︡i︠a︡n Gr (1956)։ (Istoriko-lingvisticheskie raboty) (ռուսերեն)
- ↑ Polinsky Maria (2020)։ The Oxford handbook of languages of the Caucasus։ Oxford handbooks։ New York: Oxford university press։ ISBN 978-0-19-069069-4
- ↑ «Ջաւախք», Կարճ Հայկական Հանրագիտարան, հ. 4, հրատարակչութիւն «Հայկական Հանրագիտարան» Երեւան, 2003 գ., էջ 226։
- ↑ Robert H. Hewsen. The Geography of Ananias of Širak: Ašxarhacʻoycʻ, the Long and the Short Recensions. — Reichert, 1992. — P. 200.
- ↑ Саркисян Ерванд Казарович, Ղազարի) Սարգսյան՝ Ե Ղ (Երվանդ (1972)։ Политика османского правительства в Западной Армении и державы в последней четверти XIX и начале XX вв (ռուսերեն)։ Изд-во АН Армянской ССР
- ↑ Boeschoten Hendrik, Rentzsch Julian (2010)։ Turcology in Mainz։ Turcologica։ Wiesbaden: Harrassowitz Verl։ ISBN 978-3-447-06113-1