Սանդուխտ, նաեւ ծանօթ որպէս Արքայադուստր Սանդուխտ, Սուրբ Սանդուխտ՝ առաջին հայ կին-նահատակ, որ ընդունած է Քրիստոնէութիւնը[1][2]: Եղած է սուրբ առաքեալ Թադէոսի աշակերտը, եւ իր հայրը՝ Սանատրուկէն գաղտնի ընդունած է քրիստոնէութիւն:

Սանդուխտ
Սուրբ Սիմոն, Սուրբ Թադէոս, Սանդուխտ եւ այլ քրիստոնեաներ Սանատրուկի բանտին մէջ:
Վախճան միջեւ 40-69 թուականներուն մ.թ.
Սրբացուած կարգ սուրբ?[3][4]
Երկիր  Մեծ Հայք
Աշակերտ Սուրբ Թադէոս
Հայր Սանատրուկ Ա.

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Հայոց Մեծ Հայքի թագաւոր Սանատրուկ Ա. յայտնաբերեց, որ իր դուստրը ընդունած է քրիստոնէութիւնը, եւ աղաչեց զայն հրաժարիլ նոր հաւատքէն եւ վերադառնալ իրենց սեփական հին կրօնին՝ զրադաշտականութեան: Սակայն իր բոլոր յամառ հորդորները ապարդիւն եղան, եւ զայրացած թագաւորը բանտարկեց իր դստերը եւ իր ուսուցիչը՝ սուրբ Թադէոսը, ենթարկելով զանոնք դաժան խոշտանգումներու: Նոյնիսկ հայ արքայազնը, որ կը կառավարեր պալատը, փորձեց համոզել Սանդուխտը հրաժարիլ քրիստոնէութենէն, բայց ի վերջոյ ինք ալ ընդունեց այս հաւատքը: Վերջապէս, չկարենալով այլեւս հանդուրժել այս դաւաճանութիւնը, թագաւորը հրամայեց սպաննել սուրբ Թադէոսը եւ իր սեփական դստերը, որոնք դարձան մարտիրոսներ հայ արքայական ընտանիքի ամառային նստավայրին մէջ՝ Շաւարշան[5]:

Ըստ մէկ վարկածի, երբ զինուորը սուրով խոցեց սուրբ կոյսի սիրտը, օդին մէջ զգալի էր հաճելի բոյր, իսկ երկինքին մէջ յայտնուեցաւ պայծառ լոյսի սիւն՝ կրակի ձեւով, որ կը սաւառնէր Սանդուխտի մարմնին վրայ երեք օր եւ գիշեր: Աւելի քան երկու հազար մարդ, որ ականատես եղած էր այս հրաշալի դէպքին, ընդունեց քրիստոնէութիւնը եւ մկրտուեցաւ նոյն գիշերը: Սուրբ Թադէոսը թաղեց Սանդուխտի մարմինը այդ տեղը: Սակայն ութ օր ետք, ինք ալ սպաննուեցաւ[6]:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. Geoffrey Wainwright. The Oxford History of Christian Worship. — P. 152.
  2. Biwzand Eghiayean. Heroes of Hayastan: A Dramatic Novel History of Armenia.
  3. http://www.armin.am/armenianreligion/am/Encyclopedia_sandukht
  4. https://bararanonline.com/%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%AD%D5%BF
  5. Diana Agabeg Apcar. From the Book of One Thousand Tales. — 2004. — P. 62.
  6. «St. Santoukhd, the First Martyr»։ The Armenian Church (en-US)։ արտագրուած է՝ 2024-10-30