Սուրբ Սարգիս Եկեղեցի (Գանձակ)



Գանձակի Սուրբ Սարգիս եկեղեցի, հայկական եկեղեցի ներկայիս Ատրպէյճանի Հանրապետութեան Գանձակ քաղաքին մէջ, պատմական Մեծ Հայքի Ուտիք նահանգի տարածքին մէջ։ Կը գտնուի Գանձակի Նորաշէն թաղամասի եզրին տարածուած հայկական գերեզմանատան կողքին[1]։

Սուրբ Սարգիս Եկեղեցի
Հիմնական տեղեկութիւններ
Ճարտարապետական նկարագրութիւն
Առանձնայատկութիւններ

Պատմութիւն Խմբագրել

Յայտնի է, որ եկեղեցին կառուցուած է 18-րդ դարուն։ Հողաշէն ու անշուք Սուրբ Սարգիս եկեղեցին ուխտատեղիի համբաւ ունէր։ Անոր վերաբերեալ 1881 թուականին վերաբերուող վաւերագրերուն մէջ կան որոշ[2]։ Յայտնի է, որ 1904 թուականին վանահայր նշանակուած է Անանիա քահանայ Շիրակունին[3]։

Ըստ 19-րդ դարու վերջը «Նոր-Դար» պարբերականի, Սուրբ Սարգիս եկեղեցին արդէն 1890 թուականին կը գտնուէր խարխուլ դրութեան մեջ[4]։

1905-1906 թուականներուն հայ-թրքական կոտորածներէն ետք, եկեղեցին յայտնուած էր աւերակ վիճակի մէջ։ Կառոյցի վերանորոգումը սկսած եւ աւարտած է գանձակեցի Նիկողայոս Ղուկասեանցը։ Վերաօծումը տեղի ունեցաւ 4 Յունիս 1917 թուականին[5][6]։

ԽՍՀՄ շրջան Խմբագրել

Խորհրդային կարգերու հաստատումէն ետք Սուրբ Սարգիս եկեղեցին վերածուած էր «Ժողովուրդներու բարեկամութեան պալատի» եւ կը գտնուէր քաղաքի 9-րդ նրբանցքին մէջ[7]։

Ատրպէյճանական Հանրապետութիւն (1990-ականներէն) Խմբագրել

Ըստ որոշ տեղեկութիւններու, այժմ տաճառը վերանորոգուած է թրքական ոճով եւ կ՛օգտագործուի որպէս թանգարան։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 56
  2. Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 56, ց. 6, գ. 66
  3. «Արարատ», 1904, էջ 738
  4. «Նոր-Դար», 1890, N 116, էջ 2
  5. Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 57, ց. 2, գ. 2018, թ. 1
  6. «Մեղու Հայաստանի», 1874, N 19, էջ 3
  7. Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 57