«Հունգարիա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ clean up, replaced: 0ի → 0-ի (5) using AWB |
|||
Տող 128.
[[Պատկեր:Szétlőtt harckocsi a Móricz Zsigmond körtéren.jpg|մինի||ձախից|<small>Ջարդուած խորհուրդային հրասայլը Պուտափեշտին մէջ 1956-ի հեղափոխութեան ընթացքին:</small>]]
Վարշավիոյ համաձայնագիրը Հունկարիան միացաւ 1955 Մայիսին, հաջորդ տարին երկիրին մէջ սկսեցաւ կառաւարութեան դէմ տրամադրութիւններու զարգացումը։ Ցուցարարները ճնշելու համար 1956 Հոկտեմբերի 23ին Պուտափեշտ մտցուեցան խորհուրդային հրասայլեր։ Լիակատար քաօսէն խուսափելու համար վարչապետ Իմրէ Նադիը խոստացաւ ազատ ընտրութիւններ եւ Հունկարիան հանեցաւ Վարշավիոյ համաձայնագիրէն։<br />
Այնուամենայնիւ, անկարգութիւնները շարունակուեցան, Հոկտեմբեր
== Անուն ==
Տող 242.
== Ճենապակիի արտադրութիւն ==
[[Պատկեր:Hungary pecs - zsolnay1.jpg|մինի|ձախից|180px|<small>Ժոլնաիի ճենապակիով պատրաստաշ աղբիւր Փէչ քաղաքը:</small>]]
Ճենապակեայ սպասքեղէնի արտադրութիւնը կը պատկանէ 1826-ին հիմնուած Հերենտի գործարանը, որը աշխարհի մէջ խոշորագոյններէն մին կը համարուի։ 19<sup>րդ</sup> դարու կէսերը ան Հապսպուրկի դինաստիոյ եւ Եւրոպայի այլ ազնուական ընտանիքներու մատարարը կը համարուէր։ Անոր շատ դասական նախշերը մինչ այժմ կ'օգտագործուին։ Քոմունիզմի անկումէն ետք ֆաքթըրին 75%-ով անցած է ղեկավարներու եւ աշխատողներու ձեռքը եւ իր արտադրանքը կ'արտահանէ 60-էն աւել երկիրներ։<ref>Herend Porcelain Manufactory Ltd http://www.herend.com/ Վերցուած է 2009 Սեպտեմբեր
Ժոլնաիի ճենապակիի ձեռագործութիւնը հիմնած է Միքլոշ Ժոլնաին Պեճը 1853, արտադրելու համար խեցեգործական աղիւսներ եւ սալիկներ։ Ընկերութիւնը սկսեցավ կիրառել էօզինով թրծելու եղանակը եւ փիրոկրանիթե խեցեղէնը։ Անոր որդին հետագային դարձաւ սեփականատէրը եւ իր արտադրութիւնը դարձրեցաւ աշխարհի մէջ յայտնի, ցուցադրելով իր արտադրանքը քանի մը համաշխարհայի տօնավաճառներու եւ ցուցահանդէսներու մէջ, որոնցէն՝ 1873-ին Վիեննայի, այնուհետեւ՝ 1878 Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդէսը, ուր Գրան Փրի շահեցաւ:
Տող 271.
==Բնակչութիւն==
2015 թուականի տուեալներով Հունկարիոյ բնակչութիւնը 9 897 541 հոգի կազմած է, աշխարհի մէջ 176<sup>րդը</sup><ref name="cia.gov">World Factbook https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/hu.html Վերցուած է 2016 Մարտ 23ին</ref>: Բնակչութեան խտութիւնը 107 մարդ/քառ.ք.մ. է, որը աշխարհի միջինէն մօտ երկու անգամ բարձր է։ Այլ եւրոպական երկիրներու նման Հունկարիան ունէ ցածր ծնելիութիւն, 2015-ի գնահատականներով վերարտադրողականութեան գործակիցը կը կազմէ 1.43 ծնունդ/կին, որ բնակչութեան աճին համար պահանջուող 2.1-էն ցածր է։ 2013-ին ծնունդներուն 45.6%-ը կ'իյնար չամուսնացած կիները<ref>Eurostat՝ Աղիւսակներ, Կրաֆիքներ, Քարտէսներ http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do Վերցուած է 2014 դեկտեմբերի
<br />
Կեանքին միջին տեւողութիւնը քոմունիզմի անկումէն ետք կը մեծնայ, տղամարդերունը 71.96 տարի կազմած է, կիներունը՝ 79.62 տարի<ref>Հունկարիոյ Կեդրոնական Վիճակագրութեան Վարչութիւն http://www.ksh.hu/docs/hun/xstadat/xstadat_hosszu/h_wdsd001a.html Վերցուած է 2014 Սեպտեմբեր
Բնակչութեան 99.6%-ը կը տիրապետէ հունկարերէնը, որուն 0,7%-ին համար (68 458 հոգի) ան կը համարուի երկրորդ լեզու<ref>Országos adatok (Ազգային տուեալներ) [[Հունկարերէն]] http://www.ksh.hu/nepszamlalas/tablak_teruleti_00 Վերցուած է 2014 Սեպտեմբեր
2015-ի տուեալներով բնակչութեան 85.6 %-ը [[հունկարներ]] են, 3,2 %-ը՝ [[գնչուներ]], 1.9 %-ը՝ [[գերմանացիներ]], այլազգիները կը կազմեն 2.6 %-ը՝ 0,3%-ական՝ սլովաքներ եւ ռումիններ<ref name="cia.gov"/>:<br />
Հունկարիոյ բնակչութիւնը կը դաւանէ քրիստոնէութեան տարբեր ճիւղերը՝ կաթողիկութիւն՝ 37.2 %, կալուինականութիւն՝ 11.6 %, լութերականութիւն՝ 2.2 %:
| |||