«Նիճերիա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ removed: (արեւմտահայերէն) (4) using AWB
Չ →‎Անկախացում: clean up, replaced: 9ի → 9-ի using AWB
Տող 103.
 
=== Անկախացում ===
[[1958]]-ի Հոկտեմբերին [[Լոնտոն]]ի սահմանադրական բանակցութեան ժամանակ Նիճերիոյ բոլոր շրջաններու ներկայացուցիչները պահանջեցին անկախութիւն տալ Նիճերիոյ։ [[1 Հոկտեմբեր]] [[1960]]-ին Նիճերիան դարձաւ անկախ պետութիւն։ Կառավարութիւնը ըրաւ շարք մը միջոցառումներ երկրի տնտեսական եւ մշակութային հետամնացութիւնը յաղթահարելու համար։ [[1 Հոկտեմբեր]] [[1963]]-էն Նիճերիան յայտարարուեցաւ դաշնակցական հանրապետութիւն։ [[15 Յունուար]] [[1966]]-ին տեղի ունեցաւ զինուորական յեղաշրջում։ Կազմուեցաւ դաշնակցային զինուորական կառավարութիւն։ [[1966]]-ի [[Մայիս]]ին Նիճերիան հռչակուեցաւ միացեալ պետութիւն, արգելուեցաւ քաղաքական կուսակցութիւններու եւ կազմակերպութիւններու գործունէութիւնը։ Նիճերիոյ մէջ առաջ եկաւ անջատողական շարժում։ [[29 Յուլիս]] [[1966]]-ին զինուորական նոր յեղաշրջումէն ետք վերականգնուեցաւ կառավարման դաշնակցային ձեւը։ [[1966]]-ին [[Լակոս]]ի մէջ հրաւիրուեցաւ համանիճերիական սահմանադրական համաժողով՝ երկրի հետագայ պետական կառուցուածքը որոշելու համար։ Սակայն Հիւսիսային Նիճերիոյ մէջ անկարգութիւններու եւ Արեւելեան Նիճերիոյ ղեկավարութեան կողմէ (որ կը վարէր անջատողական քաղաքականութիւն) համաժողովը պոյքոթելու հետեւանքով հարցի լուծումը յետաձգուեցաւ։ 1967-ի Մայիսին Արեւելյան Նիճերիոյ ղեկավարութիւնը յայտարարեց Արեւելեան Նիճերիոյ անջատման եւ ինքնուրոյն պետութիւն («Պիաֆրի Հանրապետութիւն») ստեղծելու մասին։ [[1967]]-ի Յուլիսին սկսաւ երկպառակտչական պատերազմ։ 1970-ի Յունուարին անջատողականներու ուժերը պարտուեցան։ 1970-ի Հոկտեմբերին առաջ քաշուեցաւ Նիճերիոյ վերակառուցման եւ զարգացման ծրագիր։ [[1975]]-ի Յուլիսին զինուորական յեղաշրջմամբ իշխանութեան գլուխ անցած Մ․ Մոհամմետի կառավարութիւնը առաջ քաշեց մինչեւ [[1979]]-ը զինուորական կառավարումէն աստիճանաբար քաղաքացիականի անցնելու ծրագիր։ 1976-ին Մ․ Մոհամմետը սպաննուեցաւ։ Կառավարութեան գլուխ անցած Օ․ Օպասանճօն հաստատեց կառավարութեան որոշումը՝ [[1979]]-ին անցած քաղաքացիական վարչութեան, որ տեղի ունեցաւ 2 Հոկտեմբեր 1979ին։1979-ին։ Կառավարութիւնը կը վարէր դրական չէզոքութեան քաղաքականութիւն, պայքարին մէջ [[Ափրիկէ]]ի մէջ գաղութատիրութեան վերացման համար։ 1960-էն ՄԱԿ-ի անդամ է։ 1960-ին դիւանագիտական յարաբերութիւններ հաստատուած են Նիճերիոյ եւ ԽՍՀՄ-ի միջեւ, կնքուած է ([[1968]]) տնտեսական, առեւտրական, մշակութային համաձայնագիրեր։
 
== Պետական Կարգ ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Նիճերիա» էջէն