Ուիքիփետիա

«Վարդան Մամիկոնեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
No edit summary
Տող 1.
'''Վարդան Մամիկոնեան''' ([[388]] - [[451]]), [[Ե. դար]]ու [[հայ]] զօրավար, հայոց զօրքերու [[սպարապետ]], Մեծ, «Քաջ Վարդան», «Կարմիր վարդան», հայ պետական, քաղաքական, ռազմական, դիւանագիտական գործիչ, 450 – 451 թուականներու Սասանեան Պարսկաստանի դէմ [[Հայ ազատագրական շարժում (450-451)|հայ ազատագրական շարժման]] առաջնորդ։▼
{{Interwiki extra|qid=Q1280744}}
 
Վարդան Մամիկոնեան [[Աւարայրի Ճակատամարտ|Աւարայրի ճակատամարտ]] ին հայոց զօրքերու հրամանատարն էր։ Ճակատամարտը տեղի ունեցած է [[26 Մայիս ]], [[451]]-ին, [[Վասպուրական]]ի [[Տղմուտ (գետ)|Տղմուտ գետի]]ի ափին, [[Աւարայր]]ի դաշտին վրայ։ Հայոց բանակը բաղկացած էր 66.000 զինուորներէ, իսկ [[Իրան|պարսիկներուպարսիկ]]ներու բանակը՝ 90.000- է, որոնք պաշտպանուած էին նաեւ փիղերով։ Պատերազմը վերջ գտած է պարսիկներու յաղթանակով։ Զօրավար Վարդան զոհուած է այդ ճակատամարտի ընթացքին։ Հետագային ան դասուած է սուրբերու շարքին։▼
{{Տեղեկաքարտ Ռազմական գործիչ
| ամբողջական անուն = Վարդան Մամիկոնեան
| բնօրինակ անուն =
| կյանքի ժամանակաշրջան = '''[[388]] - [[451]]'''
| պատկեր = [[Պատկեր:Vardan Mamikonyan.jpg|260px]]
| նկարագրություն =
| մականուն =
| ծննդյան վայր = [[Տուրուբերան]], [[Մեծ Հայք]]
| մահուան վայր = [[Աւարայր]], [[Վասպուրական]]
| պատկանելություն =
| զորքի տեսակ =
| ծառայության թվականներ = [[420]] - [[451]]
| կոչում = հայոց սպարապետ
| զորամաս =
| հրամանատար էր =
| պաշտոն =
| մարտեր = [[Խաղխաղի ճակատամարտ]]<br />[[Աւարայրի ճակատամարտ]]
| պարգևներ =
| կապեր =
| պաշտոնաթող =
| Վիքիպահեստ =
| Ռոդովոդ =
}}
▲'''Վարդան Մամիկոնեան''' ([[388]] - [[451]]), [[Ե. դար]]ու [[հայ]] զօրավար, հայոց զօրքերու [[սպարապետ]], Մեծ, «Քաջ Վարդան», «Կարմիր վարդան», հայ պետական, քաղաքական, ռազմական, դիւանագիտական գործիչ, 450 – 451 թուականներու Սասանեան Պարսկաստանի դէմ [[Հայ ազատագրական շարժում (450-451)|հայ ազատագրական շարժման]] առաջնորդ։
 
▲Վարդան Մամիկոնեան [[Աւարայրի Ճակատամարտ|Աւարայրի ճակատամարտ]] ին հայոց զօրքերու հրամանատարն էր։ Ճակատամարտը տեղի ունեցած է [[26 Մայիս ]], [[451]]-ին, [[Վասպուրական]]ի [[Տղմուտ (գետ)|Տղմուտ գետի]] ափին, [[Աւարայր]]ի դաշտին վրայ։ Հայոց բանակը բաղկացած էր 66.000 զինուորներէ, իսկ [[Իրան|պարսիկներու]] բանակը՝ 90.000- է, որոնք պաշտպանուած էին նաեւ փիղերով։ Պատերազմը վերջ գտած է պարսիկներու յաղթանակով։ Զօրավար Վարդան զոհուած է այդ ճակատամարտի ընթացքին։ Հետագային ան դասուած է սուրբերու շարքին։
 
== Կենսագրութիւն ==
Տող 38 ⟶ 13՝
== Վարդանանց պատերազմ ==
[[Պատկեր:Vartan Mamigonian statue in Yerevan.jpg|մինի|[[Վարդան Մամիկոնեանի յուշարձան (Երևան)|Վարդան Մամիկոնեանի արձանը]]՝ Երեւան]]
Պարսկաստանի [[Յազկերտ Բ․]] Սասանեան արքան [[449]]-ին, հրովարտակով մը հայերուն կոչ ուղղած է հրաժարիլ [[Քրիստոնէութիւն|քրիստոնէութենէն]] եւ ընդունիլ [[զրադաշտականութիւն]]ը (կրակապաշտութիւն)։ Վարդան Մամիկոնեանի մասնակցութեամբ՝ [[Արտաշատի ժողով|Արտաշատի մէջ գումարուած ժողով]]ը մերժած է Պարսից արքայի կրօնափոխութեան առաջարկը։ Մերժողական պատասխան ուղարկած են նաեւ դրացի [[վրացիներ]]ն ու [[աղուաններ]]ը։ Վարդանն ու Հայոց, Վրաց ու Աղուանից իշխանութիւններու ներկայացուցիչները կանչուած են Տիզպոն։ Մահապատիժի սպառնալիքի տակ անոնք՝ առերես, ուրացած են իրենց հաւատքը։
 
Յազկերտ Բ․, պատանդ պահելով մարզպան [[Վասակ Սիւնի]]ի որդիներն ու Գուգարքի բդեշխ Աշուշան, հայ նախարարները 700 մոգերու եւ հսկիչ զօրախումբի մը ուղեկցութեամբ ճամբած է Հայաստան՝ յանձնարարելով մէկ տարուան ընթացքին եկեղեցիները վերածել մեհեաններու ու կրակատուներու եւ կառուցել ատրուշաններ։ Հայ նախարարները վերադարձած են հայրենիք՝ անհրաժեշտ դիմադրութիւն կազմակերպելու յոյսով։ Վարդան Մամիկոնեան, վերադառնալով հայրենիք, գլխաւորած է կրօնափոխութեան դէմ ծաւալուած ժողովրդական ընդվզումը։
Տող 50 ⟶ 25՝
 
== Վարդան Մամիկոնեանի ճառը՝ պատերազմի նախօրեակին ==
«{{քաղուածք|Բազմաթիւ պատերազմներու մէջ մտած եմ ես, դուք ալ ինծի հետ: Աւելի յաղթած ենք, եւ քիչ անգամ ալ պարտուած: Այդ բոլորը մարմնաւոր պարծանքներ էին սակայն: Ով որ փախչէր՝ վատանուն կը սեպուէր եւ անողորմաբար կը սպաննուէր: Իսկ ով որ կտրճութեամբ առաջ նետուէր՝ քաջի անուն կը ժառանգէր եւ մեծամեծ պարգեւներ կ'ընդունէր երկրաւոր Թագաւորէն: Մեզմէ իւրաքանչիւրն ալ իր մարմինին վրայ կը կրէ բազմաթիւ վէրքեր ու սպիներ, եւ ցոյց տուած քաջագործութիւններ՝ որոնց համար վարձատրուած ալ է: Այս քաջագործութիւնները ես կը համարեմ անօգուտ, եւ պարծանքները՝ ոչինչ:
Չվախնաք թշնամի բանակին ստուարութենէն, ոչ ալ թիկունք դարձնենք մահկանացուին սուրին: Եթէ Տէրը մեզի շնորհէ յաղթութիւն՝ մենք կը խորտակենք անոր զօրութիւնը, եւ կը բարձրանայ ճշմարտութեան կողմը: Իսկ եթէ հասած է ժամանակը մեր կեանքի մահուան ն պատերազմի սուրբ մահով՝ ուրախ սիրտով ընդունինք զայն. միայն թէ մեր քաջութեան հետ վատութիւն չխառնենք:
Ան, որ կը կարծէր, թէ զգեստի մը նման հագած ենք մենք քրիստոնէութիւնը՝ հիմա ահա անկարող է փոփոխել զայն, ինչպէս գոյնը մարմինէն երբեք ալ պիտի չկարենայ՝ մինչեւ յաւիտեան: Մեր կրօնքին հիմը հաստատուած է անշարժ վէմի վրայ, ոչ այստեղ՝ երկրի վրայ, այլ այնտեղ՝ երկինքին մէջ։
Եկած է ժամանակը, որ մեր արատաւորուած անունը սրբենք:
Երկիւղը նշան է թերահաւատութեան: Մենք վաղուց հեռացուցինք մեր մէջէն թերահաւատութիւնը: Անոր հետ երկիւղն ալ պէտք է փախչի մեր միտքերէն ու խորհուրդներէն»:|}}
 
== Վարդան Մամիկոնեանի կերպարը՝ զանազան արուեստներու մէջ ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Վարդան_Մամիկոնեան» էջէն