«Նեղոս գետ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Տող 26.
Նեղոսի [[Ասուան]]էն մինչեւ [[Գահիրէ]] (900 Քմ.) թեքութիւնը շատ քիչ է, եւ գետը կը հոսի շատ լայն հովիտով (20-25 Քմ.)։ Գահիրէէն 20 Քմ. անդին կը սկսի Նեղոսի հովիտը (տարածութիւնը 22-24 000 Քմ.²՝ բազմաթիւ գետակներով եւ լճակներով։ Անիկա տարածուած է Միջերկրական ծովու ափին՝ [[Ալեքսանդրիա]]յէն մինչեւ [[Պոր-Սաիտ]] 260 Քմ. ընդհանուր երկարութեամբ)։ Նեղոսի հունը հոս կը բաժնուի 9 մեծ եւ բազմաթիւ փոքր գետերու։
Երկու հիմնական գետերը ՝ Դամյատը (արեւելեան) եւ Ռաշիտը/ արեւմտյան/ ունին շուրջ 200 Քմ. երկարութիւն իւրաքանչիւրը։ Իպրահիմ ջրանցքին եւ Եուսուֆ գետակին միջոցով Նեղոսին ջուրերուն մէկ մասը կը լեցուի Պիրկետ-Կարուն լիճը, որ իր հերթին կ'ոռոգէ Ֆայյում Ովասիսը։ Իսմաիլի ջրանցքով Նեղոսի քաղցրահամ ջուրերով կ'ոռոգուին [[Սուեսի ջրանցք]]ին շրջանը, իսկ Մահմուտիա ջրանցքով՝ [[Ալեքսանդրիա]] քաղաքը եւ անոր շրջակայքը։ Նեղոսի երկայնքը շուրջ 6700 Քմ. է (գիրքերու մէջ յաճախ կը գրուի 6671 Քմ. )։ Վիքթորիա լիճէն մինչեւ միջերկրական ծով 5600 Քմ. է։ Նեղոսի հովիտը աշխարհի ամենամեծ գետային հովիտներէն է։ Անիկա կազմաւորուած է մեծ ծովային խորշի մը մէջ՝ անընդհատ լեցուելով գետային ջուրերով եւ ունի ծաղիկի տեսք։
== Նեղոսին ջրամբարները ==▼
Մինչեւ ջրամբարներու կառուցումը Նեղոս գետը ուժեղ հեղեղումներ կ' ունենար։ Ասուանի ջրամբարէն տարեկան դուրս եկած ջուրը կը կազմէր 62 միլիոն մ³ , որոնց մեծ մասը տիղմի տեսքով «կը նստի» դաշտերու, ցանքերուն եւ ջրամբարներուն մէջ։ Նեղոս յատկապէս կարեւոր է Եգիպտոսի համար, որովհետեւ Նեղոսի տելթային 10-15 քիլոմեթրնոց հատուածին մէջ կ'ապրի երկրին բնակչության 97 %-ը։ Ասուանի մեծ ջրամբարի կառուցումը թոյլ տուած է կարգաւորել Նեղոսի հոսքը, ուժեղ հեղեղումներու վնասը վերացնել նաեւ թոյլ կու տայ մեծցնել ոռոգուող տարածքները։ Սուտանի մէջ Նեղոսի ջուրերը աւելի մեծ կարեւորութիւն ունին Ճեզիրայի շրջանին համար, քանի որ այս շրջանը կը զբաղի բամպակի արտադրութեամբ։ Բացի Ասուանի մեծ ջրամբարէն, Նեղոսի վրա գոյություն ունին նաեւ այլ մեծ եւ փոքր ջրամբարներ/ Ասուան-5/5 Քմ.³, Նասերի ջրամբարը, Ժապալլ Աուլիան՝ Սպիտակ Նեղոսի վրայ (2.5 Քմ.³ եւ այլն)։▼
== Տեղումներու յաճախականութիւն ==
Գետին հովիտին հասարակած մասին մէջ տեղումներու երկու ձեւ կը նշմարուի՝ գարնանային (Մարտ-Մայիս) եւ աշնանային (Սեպտեմբեր-Նոյեմբեր), որմով ալ պայմանաւորուած է այս շրջաններու գետերու մեծ ջրառատութիւնը գարնանային եւ ձմեռնային եղանակներուն։ Սուտանի եւ Կապոյտ Նեղոսի աւազանին մէջ Յուլիսէն Սեպտեմբեր ամիսներուն կ'անձրեւէ։ Սուտանի մէջ Նեղոս վարար հոսք կ'ունենայ ամրան եւ ջուրին գոլորշիացման պատճառով շատ ջուր ալ կը սպառէ։ Նեղոսին սնուցման գործին մէջ գլխաւոր դեր կը կատարէ Կապոյտ Նեղոսը, որ ամրան Նեղոսի ջուրերուն 60-70 %-ը կը մատակարարէ։ Այս բոլորին հետ համընթաց՝ Կեդրոնական եւ Հիւսիսային Սուտանի մէջ եւ Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետութեան մէջ Նեղոսի ջուրերուն բարձրացումը կը կատարուի ամառնային և աշնանային եղանակներուն։ Այսպէս ստորին Եգիպտոսի մէջ ջուրերու բարձրացում տեղի կ'ունենայ Յուլիսէն Հոկտեմբեր ամիսներուն։ [[Ասուանի ջրամբար|Ասուանի ջրամբարին]] միջին ծախսը 2600 մ.³ վայրկեան է, ամենաշատը՝ մինչև 15000 մ³, ամենաքիչը՝ մօտաւորապէս 500 մ.³ վայրկեան։
▲== Նեղոսին ջրամբարները ==
▲Մինչեւ ջրամբարներու կառուցումը Նեղոս գետը ուժեղ հեղեղումներ կ' ունենար։ Ասուանի ջրամբարէն տարեկան դուրս եկած ջուրը կը կազմէր 62 միլիոն մ³ , որոնց մեծ մասը տիղմի տեսքով «կը նստի» դաշտերու, ցանքերուն եւ ջրամբարներուն մէջ։ Նեղոս յատկապէս կարեւոր է Եգիպտոսի համար, որովհետեւ Նեղոսի տելթային 10-15 քիլոմեթրնոց հատուածին մէջ կ'ապրի երկրին բնակչության 97 %-ը։ Ասուանի մեծ ջրամբարի կառուցումը թոյլ տուած է կարգաւորել Նեղոսի հոսքը, ուժեղ հեղեղումներու վնասը վերացնել նաեւ թոյլ կու տայ մեծցնել ոռոգուող տարածքները։ Սուտանի մէջ Նեղոսի ջուրերը աւելի մեծ կարեւորութիւն ունին Ճեզիրայի շրջանին համար, քանի որ այս շրջանը կը զբաղի բամպակի արտադրութեամբ։ Բացի Ասուանի մեծ ջրամբարէն, Նեղոսի վրա գոյություն ունին նաեւ այլ մեծ եւ փոքր ջրամբարներ/ Ասուան-5/5 Քմ.³, Նասերի ջրամբարը, Ժապալլ Աուլիան՝ Սպիտակ Նեղոսի վրայ (2.5 Քմ.³ եւ այլն)։
== Պատկերասրահ ==
| |||