«Հայկ Նահապետ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 11.
 
== Հայկ եւ Բել ==
Հայկ թագաւորիՀայկի կեանքիկեանքին յայտնի դրուագներէն է անոր պատերազմը բաբելոնեան առաջնորդ ԲելիԲելին դէմ։ Բաբելոնեան աշտարակաշինութեան խառնաշփոթի ընթացքին Տիտանեան Բելը ինքնԲել իրենինքզինք կը հռչակէ աշխարհակալ եւ կը պարտադրէ, այլոր մարդիկ պաշտելպաշտեն իրեն։զինք։ Սակայն ՀայկըՀայկ չի ճանչնար Բելի ինքնակոչ իշխանութիւնը իր հարազատներուն եւ ցեղակիցներուն վրայ։ Ըստ Մովսէս Խորենացիին՝Խորենացիի՝ ԲաբելոնինԲաբելոնի մէջ իր անդրանիկ զաւակի՝զաւակին՝ ԱրամանեակիԱրամանեակին (Արմէն) ծնելէն ետք Հայկը երեք հարիւր այլ ցեղակից ընտանիքներու հետ միասին կը վերադառնանվերադառնայ Հայկ։Հարք։ Հայրենիք ժամանելուն պէս, ՀայկըՀայկ բնակութիւն կը հաստատէ Տուրուբերանի Հարք գաւառին մէջ։ Հարք անունը կը մեկնաբանուի որպէս «հայրեր», «հայրենիք»։ Այդ ընթացքին ԲելըԲել, դառնալով [[Ասորեստան|Ասորեստանի]]ի տիրակալ դառնալով, մեծ բանակով կը ներխուժէ Հայկ։Հայկի վրայ։ Հայկի թոռ ՔատմոսըՔատմոս, որ բնակութիւն կըհաստատած հաստատէրէր Հայկական լեռնաշխարհի հարաւին մէջ՝հարաւը՝ [[Կորճայք]]ի, ԱրարադԱրարատ լեռանլերան ստորոտին վրայ, կը զգուշացնէ ՀայկինՀայկը Բելի արշաւանքիարշաւանքէն։ վերաբերեալ։ ՀայկըՀայկ իր բազմաթիւ զաւակներով եւ թոռներով ՀայկաշենէնՀայկաշէնէն կը մեկնի (Վանայ լիճին հիւսիսային ափի եզրով) դէպի [[Վան]] քաղաքը։ Վանէն հարաւ ինկած [[Հայոց Ձոր]] կոչուող գէտիգետի հովիտին մէջ ՀայկըՀայկ եւ ԲելըԲել իրենց բանակներով դուրս կու գան միմյանցիրարու դէմ։ ՀայկնՀայկ իր բանակը կը դասաւորուիտեղադրէ եռանկիւնաձեւ գէտիգետի հիւսիսային (աջ) ափին, աջէն եւ ձախէն տեղադրելով իր աւագ որդին եւ թոռանը՝թոռը՝ ԱրամանեակինԱրամանեակն եւու Քատմոսին։Քատմոսը։ Սակայն ԲելըԲել, տեսնելովբաղդատելով իր զորքիզօրքին ակնյայտ քանակական առավելութիւնըքանակը, Հայկի փոքրաթիւ ռազմիկներուն համեմատհետ, կը հրամայէ իր զինւորներունզինուորներուն ամբոխով անցնիլ գէտըգետը եւ հարձակիլյարձակիլ Հայկի եւ իր զորախումբիզօրախումբին վրայ։ ԲելըԲել կը խուսափի մարտէն, փոխարենըփոխարէնը բարձրանալով բլուրի մը վրայ, ուրտեղէնուրկէ կը հետեւի մարտին։
 
Ճակատամարտի ամենաթեժ պահինպահուն, ՀայկըՀայկ կը նկատէ ԲելինԲելը բլուրիբլուրին վրայ, կ’անցնիկ'անցնի գետը եւ եռաթեւ նետով կը նետահարէ անոր։զինք։ Քանի որ Հայկի նետը երկաթէ ծայր ունէր, իսկ ԲելիԲելին լաթերըհանդերձները՝ պղինձէ էինպղինձեայ, ՀայկիՀայկին արձակած նետը կ’անցնիկ'անցնի ԲելիԲելին լաթերունհանդերձներուն միջովմիջէն եւու զինք կը մեխէ անոր գետնին։զգետնեն։ Տեսնելով Բելի մահը՝ անոր զորքըզօրքը սարսափահար փախուստի կը դիմէ։ Հայկ կը հրամայէ ռազմադաշտին մօտ կառուցել ամրոց մը, որ կ'անուանի Հայկաբերդ։ Այդ ամրոցին մնացորդները կը պահպանուին մինչեւ օրս։ Բելի դիակը Հայկ կը հրամայէ տանիլ Հարք եւ, թաղելով Հայկաշէնէն ոչ հեռու, բլուր դարձնել անոր գերեզմանը՝ ի զգուշացում բոլոր օտարներուն, որոնք կը յանդգնին յարձակիլ Հայկին հայրենիքին վրայ։ Այս յաղթանակէն ետք երկար տարիներ ապրելով, Հայկին արեւը (հոգին) կը համբարնայ երկինք եւ կը դառնայ Օրիոն համաստեղութիւնը, որ հայերը կ'անուանեն Հայկի համաստեղութիւն։
Հայկը կը հրամայէ ռազմադաշտի մոտ կառուցել ամրոց, որ կ’անուանի Հայկաբերդ։ Այդ ամրոցի մնացորդները կը պահպանուին մինչեւ օրս։ Բելի դիակը Հայկը կը հրամայէ տանիլ Հարք եւ, թաղելով Հայկաշենէն ոչ հեռու, բլուր դարձնել անոր գերեզմանը՝ ի զգուշացնել բոլոր օտարներուն, ով կը յանդգնի հարձակիլ Հայկի հայրենիքի վրայ։ Այս հաղթանակէն ետք ապրելով երկար տարիներ, Հայկի արեւը (հոգին) կը համբարձուի երկինք եւ կը դառնայ Օրիոն համաստեղութիւնը, որ հայերը կ’անուանեն Հայկի համաստեղութիւն։
 
== Առասպելաբանութիւն ==