«Համաստեղ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Ծնած է [[Խարբերդ]]ի մօտ, ուր ստացած է իր նախակրթութիւնը։ Ապա յաճախած է Մեզրէի Կեդրոնական վարժարանը, որուն ընթացքը լրացուցած է [[1911]]-ին։ Տարի մը ուսուցչութեամբ կըընելէ պարապի, եւետք, [[1913]]-ի վերջերը, կըմեկնած մեկնիէ Միացեալ Նահանգներ, պանդուխտ հօրը մօտ։

[[1917]]-ին իր առաջին փորձերը կուտուած տայէ «Հայրենիք»ին. օրաթերթին, սակայն Համաստեղ աւելի ուշ կըյայտնուած յայտնուիէ, երբ, Ռուբէն Դարբինեանի խմբագրութեամբ [[1922]]-էն սկսեալ լոյս կը տեսնէ «Հայրենիք» ամսագիրը, ու գիւղագիրը հոն կու տայ արձակ իր կարեւոր էջերը՝ պատմուածքներ։ [[1921]]-էն իսկ, «Հայրենիք» օրաթերթի մէջ հրատարակուած իր քանի մը պատկերներով եւ պատմուածքներով Համաստեղ իր հողին վրայ էր. իր գրականութեան նկարագիրը ամրօրէն ու վճռաբար գտած։

Մինչեւ [[1955]], Համաստեղ կու տայ պատմուածքներու իր անտարակուսելի որակը, որ մեր գրականութեան այսօր փոխանցուած է այսօր, երկու առանձին հատորներով՝ «Գիւղը» ([[1924]]), «Անձրեւը» ([[1929]]), ինչպէս նաեւ «Քաջն Նազար եւ Տասներեքտասներեք պատմուածքներ» ([[1955]])։

[[1931]]-ին «Հայրենիք» ամսագրի մէջ կը սկսի հրատարակութեանհրատարակել «Սպիտակ Ձիաւորը» վէպինվէպը, որուն երկու երրորդը լոյս ընծայելէտեսնելէ ետք երեք տարուան ընթացքին՝ յանկարծ կը կասի։ [[1952]]-ին միայն կ՝ աւարտէկ՚աւարտէ եւ կը հրատարակէ երկու ստուար հատորներով, որոնք վիպական մեր գրականութեան մէջ Համաստեղը մօտիկ կը բերեն դիւցազնական խոյանքներէ թելադրուած գործի մը նուաճումին։ Պատմուածքներու երեք հատորներէ եւ «Սպիտակ Ձիաւորըձիաւորը» երկհատոր վէպէն անկախ՝անկախ, [[1957]]-ին կու տայ «Աղօթարան» ([[1957]], արձակ բանաստեղծութիւն), «Այծետոմար» ([[1960]], չափածոյ պատում) եւ «Առաջին Սէրսէր» ([[1966]], յետ մահու հրատարակուած) գործհրըգործերը, արձակ ու քերթուած։ Թերթերու եւ պարբերականներու մէջ ունի ցանուցիր էջեր։

Ան կը ճանչցուի, որպէս «Մեծ Գիւ­ղա­գի­ր»ը։ Համաստեղ ամէնէն տիրական դէմքն է պատմուածքին՝ 1920–1970 յիսնամեակի մեր գրականութեան մէջ։