Ուիքիփետիա

«Եփեսոսի Գ. Տիեզերական Ժողով» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Չ →‎Եփեսոսի Գ տիեզերական ժողովը եւ Հայոց եկեղեցին: clean up, replaced: [[Կատեգորիա: → [[Ստորոգութիւն: using AWB
No edit summary
Տող 1.
'''Եփեսոսի Գ. տիեզերական ժողով''', քրիստոնեայ եկեղեցուոյ տիեզերական ժողով, գումարուած է [[22 Յունիս]] [[431]] թուականին, բիւզանդական [[Թեոդոսիոս]] Բ. Փոքր կայսրի հրամանով [[Եփեսոս]] քաղաքին մէջ։
'''Եփեսոսի Գ տիեզերական ժողով''', քրիստոնեայ եկեղեցուոյ տիեզերական ժողով, գումարուած է [[22 Յունիս]] [[431]] թուականին բիւզանդական [[Թեոդոսիոս]] Բ Փոքր կայսրի հրամանով [[Եփեսոս]] քաղաքին մէջ։ Մասնակցած են 200 եպիսկոպոս։ Առիթը Կ. Պոլսի պատրիարք Նեստորի (428–431) վարդապետութիւնն էր եւ Քրիստոսի մարդկային ու աստուածային բնութիւններու շուրջ դաւանաբանական վէճը, որ եկեղեցուոյ պատմութեան մեջ մտած է «Քրիստոսաբանական մեծ վէճ» անունով։ Վէճին սկիզբ դրած էին Ալեքսանդրիայի աստուածաբանական դպրոցի ներկայացուցիչ, Ալեքսանդրիայի պատրիարք [[Կիւրեղ Ալեքսանդրացի]]ն եւ [[Անտիոք]]ի աստուածաբանական դպրոցի ներկայացուցիչ, Կ. Պոլսի պատրիարք Նեստորը։ 430-ին երկու կողմերը դիմեցին Հռոմին, նոյն թուականին Հռոմի մէջ գումարուած ժողովին Կղեստիանոս պապն իբրեւ Կիւրեղ Ալեքսանդրացու կողմնակից սպառնացած է բանադրել [[Նեստոր]]ին։ Անկէ ետք Կիւրեղ Ալեքսանդրացին Ալեքսանդրիայի մէջ ժողով գումարած է, դատապարտած Նեստորին եւ ժողովի որոշումին կցած իր 12 նշանաւոր նզովքները։ Անոր պատասխան Նեստորը հրապարակած է իր 12 հականզովքները։ Նեստորի կողմը անցած են Անտիոքի պատրիարք [[Յովհաննէս Անտիոքացի]]ն, Սամոսատի [[Անդրեաս]] եւ Կիւրոսի [[Թեոդորետ]] եպիսկոպոսները։ Յայտնի է Թեոդորետ եպիսկոպոսի հակակիւրեղեան նամակը։ Ալեքսանդրիայի դէմ ոտքի կանգնած է ողջ Անտիոքի դպրոցը։ Հակամարտութիւնը բոբրբոքուած է, եւ բիւզանդական կայսրը հրաուիրած է տիեզերական ժողով՝ հարթելու համար Ընդհանրական եկեղեցուոյ մէջ ծագած վէճերը։ Կիւրեղ Ալեքսանդրացին, որուն կողմը անցած էր Եփեսոսի [[Մեմնոն]] եպիսկոպոսը, չսպասելով Հռոմի եւ Ասորիքի եպիսկոպոսներու ժամանելուն, բացած է ժողովը, բանադրած Նեստորին եւ անոր կողմնակիցներէն՝ որպէս ՙհայհոյիչ Որդւոյն Աստուծոյ Յիսուսի Քրիստոսի եւ սուրբ Աստուածածին Մարիմայ՚։ Մի քանի օր ետք, 26 Յունիսին, տեղ հասած է Յովհաննէս Անտիոքացին Ասորիքի 34 եպիսկոպոսներու հետ միասին, տեղի ունեցած ժողովը յայտարարած է անօրինական, գումարած առանձին ժողով, դատապարտած Կիւրեղ Ալեքսանդրացուն ու Մեմնոնին եւ իր որոշումն ուղարկած Թեոդոսիոս II կայսրին։ Կայսրը թուղթով մը ընդունած է երկու ժողովներու վճիռներն ալ եւ աթոռներէն զրկած եւ՜ Նեստորին, եւ՜ Կիւրեղին, ինչպէս նաեւ՝ Եփեսոսի եպիսկոպոս Մեմնոնին։ Սակայն Կիւրեղի կողմնակիցները, չհամաձայնելով այդ որոշման հետ եւ վստահ իրենց յաղթանակին, ստիպած են կայսրին վերանայել իր վճիռը։ Կայսրի վերջնական որոշումին վրայ ազդած է Կիւրեղի կողմնակիցներու հզօրութիւնը, նաեւ այն, որ Հռոմն այդ ժամանակ կողմն էր Կիւրեղ Ալեքսանդրացուն եւ հանձնարարած էր բանադրել Նեստորին։ Թեոդոսիոս II-ը ի վերջոյ ընդունած է Կիւրեղ Ալեքսանդրացու նախագահած ժողովի որոշումները, այն հռչակած է տիեզերական, աքսորած Նեստորին, իսկ Կիւրեղին եւ Մեմնոնին կրկին բազմեցրած իրենց աթոռներէն։▼
Եփեսոսի Գ տիեզերական ժողովը Հավատոյ նոր հանգանակ չի հաստատեր, այլ հավանութիւն տուած է կիւրեղ Ալեքսանդրացու նզովքներուն՝ որպէս հաւատքի սահման եւ ուղղափառ դավանանք։ Ժողովի որոշումներն ընդհանրապէս անտիոքեան աստուածաբանութեան մերժումն էին, քան սոսկ Նեստորի վարդապետութեան դատապարտում։ Քրիստոս Որդին Աստուած է ըստ բնութեան, թէեւ եղաւ մարդ, եւ անոնք կը գործէին միաւորուած երկու բնութիւնները։ Քրիստոսի աստուածային եւ մարդկային բնութիւնները գոյութիւն չունին առանձին-առանձին, այլ միաւորուած են Աստուծոյ Բանին, անշփոթ, անխառն, անփոփոխ եւ անայլայլելի ձեւով։ Ոչ թէ երկու որդի եւ երկու Քրիստոս, մէկը՝ շնորհիւ որդեգրութեան՝ Աստուած, ճշմարիտ եւ երկրպագելի, միւսը՝ ծնունդով մարդ, ոչ երկրպագելի, ոչ թէ երկու առանձին, իրարմէ անջատ բնութիւններ, այլ՝ Աստուածամարդ՝ բնութիւններու անշփոթ եւ անբաժանելի միաւորութեամբ. մէկ Տէր, մէկ Յիսուս, մէկ դէմք եւ միացեալ աստուածամարդկային բնութիւն։ Ս. Կոյս Մարիամն Աստուածածին է եւ ոչ թէ սոսկ մարդածին ու Քրիստոսածին (հակառակ Նեստորի), որովհետեւ ան ոչ թէ սկզբնաւորեց Աստոածազգեստ մարդու, այլ՝ ծնեց Մարմնացեալ Բանին, այսինքն՝ մարդու կերպարանք տուաւ յաւիտենութիւնէն առաջ ծնուած Աստուծոյ Որդուն՝ Յիսուսին։ Ժողովը ընդունած է 6 կանոն՝ բոլորն ուղղուած Նեստորի եւ անոր համախոհներու դէմ։ Կանոններն արգիլած են որեւէ մէկ հոգեւորականի հաղորդութիւն ունենալ անոնց հետ կամ քարոզել նեստորականներու գրուածքներ, հակառակ դէպքին մէջ օրինազանցներուն կը սպառնար աստիճանազրկում եւ եկեղեցուէն արտաքսում։▼
 
Մասնակցած են 200 եպիսկոպոս։
== Եփեսոսի Գ տիեզերական ժողովը եւ Հայոց եկեղեցին ==▼
 
Առիթը Կ. Պոլսի պատրիարք Նեստորի (428–431) վարդապետութիւնն էր եւ Քրիստոսի մարդկային ու աստուածային բնութիւններու շուրջ դաւանաբանական վէճը, որ եկեղեցուոյ պատմութեան մեջ մտած է «Քրիստոսաբանական մեծ վէճ» անունով։ Վէճին սկիզբ դրած էին Ալեքսանդրիայի աստուածաբանական դպրոցի ներկայացուցիչ, Ալեքսանդրիայի պատրիարք [[Կիւրեղ Ալեքսանդրացի]]ն եւ [[Անտիոք]]ի աստուածաբանական դպրոցի ներկայացուցիչ, Կ. Պոլսի պատրիարք Նեստորը։
Հայ եկեղեցին չի մասնակցիր Եփեսոսի Գ տիեզերական ժողովին, սակայն նախորդ երկու տիեզերական ժողովներուն հետ միասին ընդունած է անոր տիեզերական հեղինակութիւնը։ [[Կորիւն]]ի, Մովսէս [[Խորենացի]]ի վկայութեամբ, [[Հայոց Սահակ Ա Պարթեւ]] կաթողիկոսը եւ [[Մեսրոպ Մաշտոց]]ը [[435]]-ին, [[Աշտիշատի ժողով]]ին մէջ ընդունած են Եփեսոսի Գ տիեզերական ժողովի 6 կանոններն ու որոշումները, որոնք Եփեսոսէն բերած էին Սահակ Ա Պարթեւի եւ Մեսրոպ Մաշտոցի աշակերտները՝ Աստուածաշունչի հայերէն թարգմանութեան օրինակի հետ միասին։▼
 
Հայ եկեղեցին Եփեսոսի Գ տիեզերական ժողովի եւ 200 հայրապետներու յիշատակը կը տօնուի Վարդավառի հինգերորդ կիրակիին նախորդող շաբաթ օրը կամ Վարդավառին յաջորդող առաջին շաբաթ օրը՝ օգոստոս ամսուն։▼
430-ին երկու կողմերը դիմեցին Հռոմին, նոյն թուականին Հռոմի մէջ գումարուած ժողովին Կղեստիանոս պապը՝ իբրեւ Կիւրեղ Ալեքսանդրացու կողմնակից, սպառնացած է բանադրել [[Նեստոր]]<nowiki/>ին։ Անկէ ետք Կիւրեղ Ալեքսանդրացին Ալեքսանդրիայի մէջ ժողով գումարած է, դատապարտած Նեստորին եւ ժողովի որոշումին կցած է իր 12 նշանաւոր նզովքները։ Անոր պատասխան Նեստորը հրապարակած է իր 12 հականզովքները։
 
Նեստորի կողմը անցած են Անտիոքի պատրիարք [[Յովհաննէս Անտիոքացի]]<nowiki/>ն, Սամոսատի [[Անդրեաս|Անդրէաս]] եւ Կիւրոսի [[Թեոդորետ]] եպիսկոպոսները։ Յայտնի է Թեոդորետ եպիսկոպոսի հակակիւրեղեան նամակը։ Ալեքսանդրիայի դէմ ոտքի կանգնած է ողջ Անտիոքի դպրոցը։ Հակամարտութիւնը բոբրբոքուած է եւ բիւզանդական կայսրը հրաւիրուած է տիեզերական ժողով՝ հարթելու համար Ընդհանրական եկեղեցուոյ մէջ ծագած վէճերը։
 
▲'''Եփեսոսի Գ տիեզերական ժողով''', քրիստոնեայ եկեղեցուոյ տիեզերական ժողով, գումարուած է [[22 Յունիս]] [[431]] թուականին բիւզանդական [[Թեոդոսիոս]] Բ Փոքր կայսրի հրամանով [[Եփեսոս]] քաղաքին մէջ։ Մասնակցած են 200 եպիսկոպոս։ Առիթը Կ. Պոլսի պատրիարք Նեստորի (428–431) վարդապետութիւնն էր եւ Քրիստոսի մարդկային ու աստուածային բնութիւններու շուրջ դաւանաբանական վէճը, որ եկեղեցուոյ պատմութեան մեջ մտած է «Քրիստոսաբանական մեծ վէճ» անունով։ Վէճին սկիզբ դրած էին Ալեքսանդրիայի աստուածաբանական դպրոցի ներկայացուցիչ, Ալեքսանդրիայի պատրիարք [[Կիւրեղ Ալեքսանդրացի]]ն եւ [[Անտիոք]]ի աստուածաբանական դպրոցի ներկայացուցիչ, Կ. Պոլսի պատրիարք Նեստորը։ 430-ին երկու կողմերը դիմեցին Հռոմին, նոյն թուականին Հռոմի մէջ գումարուած ժողովին Կղեստիանոս պապն իբրեւ Կիւրեղ Ալեքսանդրացու կողմնակից սպառնացած է բանադրել [[Նեստոր]]ին։ Անկէ ետք Կիւրեղ Ալեքսանդրացին Ալեքսանդրիայի մէջ ժողով գումարած է, դատապարտած Նեստորին եւ ժողովի որոշումին կցած իր 12 նշանաւոր նզովքները։ Անոր պատասխան Նեստորը հրապարակած է իր 12 հականզովքները։ Նեստորի կողմը անցած են Անտիոքի պատրիարք [[Յովհաննէս Անտիոքացի]]ն, Սամոսատի [[Անդրեաս]] եւ Կիւրոսի [[Թեոդորետ]] եպիսկոպոսները։ Յայտնի է Թեոդորետ եպիսկոպոսի հակակիւրեղեան նամակը։ Ալեքսանդրիայի դէմ ոտքի կանգնած է ողջ Անտիոքի դպրոցը։ Հակամարտութիւնը բոբրբոքուած է, եւ բիւզանդական կայսրը հրաուիրած է տիեզերական ժողով՝ հարթելու համար Ընդհանրական եկեղեցուոյ մէջ ծագած վէճերը։ Կիւրեղ Ալեքսանդրացին, որուն կողմը անցած էր Եփեսոսի [[Մեմնոն]] եպիսկոպոսը, չսպասելով Հռոմի եւ Ասորիքի եպիսկոպոսներու ժամանելուն, բացած է ժողովը, բանադրած Նեստորին եւ անոր կողմնակիցներէն՝ որպէս ՙհայհոյիչ«հայհոյիչ Որդւոյն Աստուծոյ Յիսուսի Քրիստոսի եւ սուրբՍուրբ Աստուածածին Մարիմայ՚։Մարիմայ»։ Մի քանի օր ետք, 26 Յունիսին, տեղ հասած է Յովհաննէս Անտիոքացին Ասորիքի 34 եպիսկոպոսներու հետ միասին, տեղի ունեցած ժողովը յայտարարած է անօրինական,. գումարած առանձին ժողով, դատապարտած Կիւրեղ Ալեքսանդրացուն ու Մեմնոնին եւ իր որոշումն ուղարկած Թեոդոսիոս II կայսրին։ Կայսրը թուղթով մը ընդունած է երկու ժողովներու վճիռներն ալ եւ աթոռներէն զրկած եւ՜եւ՛ Նեստորին, եւ՜եւ Կիւրեղին, ինչպէս նաեւ՝ Եփեսոսի եպիսկոպոս Մեմնոնին։ Սակայն Կիւրեղի կողմնակիցները, չհամաձայնելով այդ որոշման հետ եւ վստահ իրենց յաղթանակին, ստիպած են կայսրին վերանայելվերանայիլ իր վճիռը։ Կայսրի վերջնական որոշումին վրայ ազդած է Կիւրեղի կողմնակիցներու հզօրութիւնը, նաեւ այն, որ Հռոմն այդ ժամանակ կողմն էր Կիւրեղ Ալեքսանդրացուն եւ հանձնարարածյանձնարարած էր բանադրել Նեստորին։ Թեոդոսիոս II-ը ի վերջոյ ընդունած է Կիւրեղ Ալեքսանդրացու նախագահած ժողովի որոշումները,: այնԱն հռչակած է տիեզերական, աքսորած Նեստորին, իսկ Կիւրեղին եւ Մեմնոնին կրկին բազմեցրած իրենց աթոռներէն։
 
▲Եփեսոսի Գ. տիեզերական ժողովը ՀավատոյՀաւատոյ նոր հանգանակ չի հաստատեր, այլ հավանութիւնհաւանութիւն տուած է կիւրեղԿիւրեղ Ալեքսանդրացու նզովքներուն՝ որպէս հաւատքի սահման եւ ուղղափառ դավանանք։դաւանանք։ Ժողովի որոշումներն ընդհանրապէս անտիոքեան աստուածաբանութեան մերժումն էին, քան սոսկ Նեստորի վարդապետութեան դատապարտում։ Քրիստոս Որդին Աստուած է ըստ բնութեան, թէեւ եղաւ մարդ, եւ անոնք կը գործէին միաւորուած երկու բնութիւնները։ Քրիստոսի աստուածային եւ մարդկային բնութիւնները գոյութիւն չունին առանձին-առանձին, այլ միաւորուած են Աստուծոյ Բանին, անշփոթ, անխառն, անփոփոխ եւ անայլայլելի ձեւով։ Ոչ թէ երկու որդի եւ երկու Քրիստոս, մէկը՝ շնորհիւ որդեգրութեան՝ Աստուած, ճշմարիտ եւ երկրպագելի, միւսը՝ ծնունդով մարդ, ոչ երկրպագելի, ոչ թէ երկու առանձին, իրարմէ անջատ բնութիւններ, այլ՝ Աստուածամարդ՝ բնութիւններու անշփոթ եւ անբաժանելի միաւորութեամբ. մէկ Տէր, մէկ Յիսուս, մէկ դէմք եւ միացեալ աստուածամարդկային բնութիւն։ Ս. Կոյս Մարիամն Աստուածածին է եւ ոչ թէ սոսկ մարդածին ու Քրիստոսածին (հակառակ Նեստորի), որովհետեւ ան ոչ թէ սկզբնաւորեց Աստոածազգեստ մարդու, այլ՝ ծնեց Մարմնացեալ Բանին, այսինքն՝ մարդու կերպարանք տուաւ յաւիտենութիւնէն առաջ ծնուած Աստուծոյ Որդուն՝ Յիսուսին։ Ժողովը ընդունած է 6 կանոն՝ բոլորն ուղղուած Նեստորի եւ անոր համախոհներու դէմ։ Կանոններն արգիլած են որեւէ մէկ հոգեւորականի հաղորդութիւն ունենալ անոնց հետ կամ քարոզել նեստորականներու գրուածքներ, հակառակ դէպքին մէջ օրինազանցներուն կը սպառնար աստիճանազրկում եւ եկեղեցուէն արտաքսում։
 
Ս. Կոյս Մարիամն Աստուածածին է եւ ոչ թէ սոսկ մարդածին ու Քրիստոսածին (հակառակ Նեստորի), որովհետեւ ան ոչ թէ սկզբնաւորեց Աստոածազգեստ մարդու, այլ՝ ծնաւ Մարմնացեալ Բանին, այսինքն՝ մարդու կերպարանք տուաւ յաւիտենութենէն առաջ ծնած Աստուծոյ Որդուն՝ Յիսուսին։ Ժողովը ընդունած է 6 կանոն՝ բոլորն ուղղուած Նեստորի եւ անոր համախոհներու դէմ։ Կանոններն արգիլած են որեւէ մէկ հոգեւորականի հաղորդութիւն ունենալ, անոնց հետ կամ քարոզել նեստորականներու գրուածքներ, հակառակ դէպքին մէջ օրինազանցներուն կը սպառնար աստիճանազրկում եւ եկեղեցիէն արտաքսում։
 
▲== Եփեսոսի Գ. տիեզերականՏիեզերական ժողովըԺողովը եւ Հայոց եկեղեցին ==
 
▲Հայ եկեղեցին չի մասնակցիր Եփեսոսի Գ. տիեզերական ժողովին, սակայն նախորդ երկու տիեզերական ժողովներուն հետ միասին ընդունած է անոր տիեզերական հեղինակութիւնը։ [[Կորիւն]]<nowiki/>ի, Մովսէս [[Խորենացի]]<nowiki/>ի վկայութեամբ, [[Հայոց Սահակ Ա Պարթեւ|Հայոց Սահակ Ա. Պարթեւ]] կաթողիկոսը եւ [[Մեսրոպ Մաշտոց]]<nowiki/>ը [[435]]-ին, [[Աշտիշատի ժողով]]<nowiki/>ին մէջ ընդունած են Եփեսոսի Գ. տիեզերական ժողովի 6 կանոններն ու որոշումները, որոնք Եփեսոսէն բերած էին Սահակ Ա. Պարթեւի եւ Մեսրոպ Մաշտոցի աշակերտները՝ Աստուածաշունչի հայերէն թարգմանութեան օրինակի հետ միասին։միասին:
 
▲Հայ եկեղեցին Եփեսոսի Գ. տիեզերական ժողովի եւ 200 հայրապետներու յիշատակը կը տօնուի Վարդավառի հինգերորդ կիրակիինԿիրակիին նախորդող շաբաթՇաբաթ օրը կամ Վարդավառին յաջորդող առաջին շաբաթՇաբաթ օրը՝ օգոստոսՕգոստոս ամսուն։
 
{{ՔՀՀ}}
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Եփեսոսի_Գ._Տիեզերական_Ժողով» էջէն