«Իսլամ Եղբայրներ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ →‎Իսլամ Եղբայրները Եգիպտոսի Մէջ: clean up, replaced: գործունեություն → գործունէութիւն using AWB
Չ clean up, replaced: և → եւ (2) using AWB
Տող 2.
'''«Իսլամ եղբայրներ»''' ({{lang-ar|{{comment|الاخوان المسلمين|էլ Իխուան էլ Մուսլիմին}}}}), միջազգային կրօնական եւ քաղաքական կազմակերպութիւն, որ ստեղծուած է [[1928]]-ին [[Իսմայիլիա]]յի մէջ` իսլամական կրօնի ուսուցիչ [[Հասան Ալ-Պաննա]]յի կողմէ ([[Եգիպտոս]]): [[1933]]-ին կազմակերպութեան շտապ-կայանը տեղակայուած է [[Քահիրէ]]: Հասան Ալ-Պաննան շարժումը բնութագրեց այսպէս՝ «Սաֆալեան շարժում, ուղղափառ ճանապարհ, [[Սուֆիզմ|սուֆիստական]] իրականութիւն, քաղաքական կազմակերպութիւն, մարմնամարզային խումբ, գիտական եւ մշակութային համայնք, գիւղատնտեսական կազմակերպութիւն, ընկերվարական գաղափար»<ref>Մուսուլման եղբայրներ: http://ilgid.ru/politics/brothers.html</ref>: 1949-ին Հասան Ալ-Պաննայի մահէն ետք, արդէն 1950-ին շարժման գաղափարակիցներէն մէկը դարձաւ [[Սայիտ Քութուպ]]ը, զոր մահապատիժի ենթարկեցին 1966-ին<ref>[http://www.voanews.com/russian/news/world-news/egypt-protests-2011-02-11-115902184.html Եգիպտոսը առանց Մուպարաքի]</ref>: Կազմակերպութիւնը ունի բազմաթիւ հետեւորդները աշխարհի տարբեր երկիրներու մէջ։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի վերջաւորութեան ունէր գրեթէ 500 հազար անդամ: Ինչպէս կը նշէ «[[Ժենմին Ժիպաօ]]» թերթը (2013), կազմակերպութիւնը ունի մեծ տարածում։ Անիկա մեծ ուժերով կը գործէ Թունուզի, Լիպիոյ, Սուրիոյ եւ այլ արաբական երկիրներու մէջ:
 
Կազմակերպութեան կարգավիճակը միանշանակ չէ: Շարք մը երկիրներու մէջ անիկա օրինաւոր է է, իսկ անոր կապուած քաղաքական կուսակցութիւնները տեղեր կը գրաւեն տարբեր երկիրներու խորհրդարաններու մէջ ([[Վերածնունդի կուսակցութիւն (Թունուզ)|Վերածնունդի կուսակցութիւնը]] [[Թունուզ]]ի մէջ, [[Սուտանի ազգային քոնկրես|ազգային քոնկրեսը]] [[Սուտան]]ի մէջ, [[Իսլահ]]ը [[Եմէն]]ի մէջ եւ այլն): Միաժամանակ անիկա [[ահաբեկչական կազմակերպութիւն]] կո նկատուի [[Պահրէյն]]ի, [[Եգիպտոս]]ի,<ref name="russian.people.com.cn">[http://russian.people.com.cn/31520/8496910.html ''«Վերլուծական ակնարկ»'']: 27.12.2013</ref><ref>{{cite news|agency=[[AFP]]|url=http://www.dawn.com/news/1076098/egypt-pm-labels-brotherhood-terrorist-group-after-bomb-kills-14|title=Egypt PM labels Brotherhood 'terrorist' group after bomb kills 14|work=Dawn|date=24 December 2013|accessdate=18 January 2014}}</ref>, [[Ռուսաստան]]ի<ref>[http://www.fsb.ru/fsb/npd/terror.htm Կազմակերպությունների դաշնային միացյալ ցուցակ, այդ թվում արտաքին ևեւ միաջազգային կազմակերպությունների, որոնք Ռուսաստանի Դաշնության օրենսդրությամբ համարվում են ահաբեկչական] // [[ԱԴԾ]] պաշտոնական կայք</ref>, [[Սուրիա|Սուրիոյ]] եւ [[Սէուտական Արաբիա|Սէուտական Արաբիոյ]] մէջ։
 
== Իսլամ Եղբայրները Եգիպտոսի Մէջ ==
[[1954]]-ին Եգիպտոսի նախագահ [[Կամալ Ապտուլ Նասեր]]ի վրայ կատարուած ձախող մահափորձէ ետք «Իսլամ եղբայրներու» գործունէութիւնը Եգիպտոսի մէջ աւարտեցաւ, քանի մը կառավարութեան հակառակորդներ ձերբակալուեցան:
 
[[1984]]-ին «Իսլամ եղբայրները» մասնակցեցան խորհրդարանական ընտութիւններուն: Սակայն իրաւաբանական կարգավիճակ չունենալը անոնց կը ստիպէ հանդէս գալ արձանագրուած կուսակցութիւններու ցուցակով կամ որպէս «անկախ» թեկնածու: Օրինակ՝ 1984-ին «Եղբայրները» հանդէս եկան «Նոր Ուաֆտ» ազատական կուսակցութեան ցուցակով եւ Ազգային ժողովի մէջ (խորհրդարան) ունեցան 8 տեղ: 1987-ին անոնք արդէն միացան ընդդիմադիր «Նոր Ուաֆտ», ազատական-ընկերվարականներուն եւ Ընկերվարական-աշխատաւորական կուսակցութիւններուն ու ստեղծեցին «Իսլամական դաշինքը»: «Իսլամ եղբայրներու» թեկնածուներուն բաժին հասաւ 37 տեղ<ref>Ալեքսեյ ԿուդրյավցևԿուդրյավցեւ, «Եգիպտացի իսլամիստներ՝ ո՞վքեր են նրանք», Le Monde Diplomatique, ռւոսական պարբերական</ref>:
 
2005-ի Եգիպտոսի խորհրդարանական ընտութիւններուն «Իսլամ եղբայրները»՝ ընտրութիւններին մասնակցելով որպէս անկախ թեկնածու ստացան 88 տեղ (խորհրդարանի 20 %-ը)՝ դառնալով թիւով մեծագոյն ընդդիմադիր խմբակցութիւնը: 2010-ի նոյեմբերին կայացած ընտրութիւններուն ահաբեկչութիւններու եւ իշխանութիւններու ձեռնարկած քայլերու պատճառով, «Իսլամ եղբայրները» ստացան աւելի քիչ քուէ, քան 5 տարի առաջ: Եւ այդ մէկը մղեց, որ մարդիկ դուրս գան փողոց՝ ընծայելով իսլամ-արմատականներու բողոքի առիթի:<ref>[http://www.wienerzeitung.at/DesktopDefault.aspx?TabID=3856&Alias=wzo&cob=529715 Heftige Ausschreitungen in Ägypten]</ref>