«Մշակիչ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ ուղղագրութիւն, replaced: հաճախ → յաճախ (11), և → եւ (6) using AWB
Տող 4.
'''Մշակիչ''', '''Բրոսեսըր''' ([[անգլերէն]]՝ ''Processor'') կամ '''Կեդրոնական մշակիչ հանգոյցը (ԿՄՀ)''' (անգլերէն՝ ''Central Processing Unit (CPU)'') կը հանդիսանայ [[համակարգիչ]]ի սարքավորումներէն մեկը եւ կ՛իրականացնէ մեքենայական հրահանգները։ Համակարգիչներուն մէջ սկսած է օգտագործուիլ 1960-ական թուականներուն։ Բրոսեսըրին ձեւը, ճարտարապետութիւնը եւ իրականացումը փոխուած են, բայց հիմնական գործողութիւնը մեծ մասամբ մնացած է նոյնը։
 
Ժամանակին բրոցեսըրները բավական չափով փոքր են, ուղղանկիւն (հաճախյաճախ քառակուսի) եւ ունին բազմաթիւ մետաղէ միացութիւններ։
Բրոցեսըրները, որոնք կը կատարուին այս տեսակի սարքավորումներուն բնորոշ բոլոր գործողութիւնները եւ իրականացած են [[Միկրոսխեմա|միգրոսխեմայի]] տեսքով կը կոչվուին միգրոբրոսեսըրներ։
 
== Բրոսեսըր ==
 
Բրոսեսըրը համակարգիչի հիմնական միգրոսխեմայ է, որ կը կատարէ թիւաբանական եւ տրամաբանական գործողութիւններու մեծ մասը, կ՛ապահովէ կապը համակարգիչի տարբեր սարքավորումներու հետ։ Այն նոյնպես կազմուած է վանդակներով, ինչպես հիշողութիւնը, միայն իր ճամբով կրնան փոխել տուեալները։ Վանդակները կը կոչուին ռեճիստրներ։ Ղեկավարելով տուեալներու մուտքը դեպի այս կամ այն ռեճիստր, կը ղեկավարէ տուեալներու մշակումը։ Համակարգիչի այլ սարքերու հետ (առաջին հերթին օբերադիվ հիշողութիւն) Բրոսեսըրը կապված է մի քանի շինաներով։ Հիմնականներն են - տուեալների շինայ, որոնցով կը կատարուի օբերադիվ հիշողութիւնին Բրոսեսըրի ռեճիստր եւ հակառակը տուեալներու կրկնօրինակին։ Intel Pentium-ը տուեալներու շինան 64 կարգանի է, այսինքն կապուած է 64 գիծերու, մշակման համար մէկ անգամ մտնել 8 պայթ, - հասցեներու շինայ, որ 32 կարգերու է։ Գծել լարել կայ, կը նշանակէ ունինք 1 թուանշանը, իսկ եթէ լարում չունինք՝ ունինք 0 թուանշանը։ 32 հատ 0 եւ 1-երուն խումբը կու տայ մեկ կոնկրետի վանդակի հասցէ, որ կը միանայ Բրոսեսըրը տուեալ պահելու համար, - հրամաններու շինայ, որ կարող է պահել 32, 64, 128 պայթեր։ Հրամաններու խումբը, որ կրնայ կատարել րոսեսըրը, կը կոչուի Բրոսեսըրի հրամաններու համակարգ։ Եթէ երկու բրոսեսըր ունին հրամաններու նոյն համակարգը, անոնք կը կոչուին համատեղելի։ Սահմանափակ համատեղելիյութիւն ունեցող բրոսեսըրներու խումբը կազմում է բրոսեսըրներու ընտանիք։ Օրինակ՝ Intel 286, 386, 486 եւ այլն։ Նորերը կը հասկանան հիներուն։ Բրոսեսըրի հիմնական բնութագրիչ բարամեդրերէն են. կարգայնութիւնը - քանի պայթ տուեալ կրնայ ընդունիլ եւ մշակել ռեճիստրի մէջ միաժամանակ (32, 64, 128)։ Բրոսեսըրի աշխատանքը կը կատարուի նոյն սկզբունքով, ինչպէս՝ ժամացոյցները։ Իւրաքանչիւր հրաման կը կատարէ որոշ քանակի գործեր։ Համակարգիչի մէջ դագդային ազդանշան ծնած է հատուկ միգրոսխեմայի միջոցով, որ չիփսէթով կազմուած է։ Որքան մեծ է բրոսեսըր մտնող տակտերի հաճախութիւնըյաճախութիւնը, այնքան մեծ է արտադրողականութիւնը։ Ասիկա կը բնութագրէ աշխատանքին տակտային հաճախութիւնը։յաճախութիւնը։ Հաճախութեանյաճախութեան ներքին բազմապատկման գործակիցնալ հանդիսացած է Բրոսեսըրի յաջորդ բնուրագրիչ բարամեդրը։ Բրոսեսըրի մոյս բնուդագրիչ բարամեդրը քեշ հիշողութեան չափն է։ Բրոսեսըրի ներսի տուեալները կը փոխանակեն աւելի արագ կը կատարուին, քան այլ սարքավորումներու հետ, օրինակ օբերադիվ հիշողութեան հետ։ Որպէսզի պակասի օբերադիվ հիշողութեան քանակը, Բրոսեսըրի ներսը կ՛ստեղծուի քեշ հիշողութիւն՝ գերօբերադիվ հիշողութիւն։ Երբ Բրոսեսըրին պետք է տրուի, սկիզբը կը դիմէ քեշ հիշողութեան, այնտեղ եթէ չգտնէ արդեն՝ օբերադիվ հիշողութիւնը ոչնչացած է։ Հաջողած դիմումները կոչուած են «քէշի մէջ ընկնել»։ Որքան մեծ են իրենց չափերը, այնքան մեծ է հաջողուած դիմումներու քանակը։
Ժամանակակից պրոցեսորները բավականաչափ փոքր են, ուղղանկյուն (հաճախյաճախ քառակուսի) ևեւ ունեն բազմակի մետաղական միացություններ։ Պրոցեսորները, որոնք կատարում են այս տիպի սարքավորումներին բնորոշ բոլոր գործողությունները ևեւ իրականացված են միկրոսխեմայի տեսքով կոչվում են միկրոպրոցեսորներ։
 
Socket Պրոցեսորի (CPU) տեղադրելու տեղն է մայր բլատայի վրայ։ Կը տարբերի է ոտքերու քանակով։ Օրինակ, socket 478, socket 939, socket AM/AM2 եւ այլն։ Բրոսեսըրները համատեղելի են միայն նոյնատիպ «socket» ունեցող մայրական բլատայի (motherboard) հետ։
 
Intel Celeron Intel գորբորացիայի կողմէն ստեղծուած «Pentium» Բրոսեսըրների թոյլ տարբերակն է։ Կ՛արտադրեն 266 Mhz-են մինչևմինչեւ 2800 Mhz հաճախութիւններովյաճախութիւններով, տարբեր socket–ներու համար (socket478, FC-PGA2, PPGA, …), տարբեր տեխ. Բրոսեսներով (250 nm – 130 nm), շինայի արագութիւնները (bus speed) 66-400 Mhz.։ Այս Բրոսեսըրները 32-պիթային(bit) են։ Ամենարագագործ Բրոսեսըրներն են՝ socket 478 - Intel Celeron 2,8 Ghz (400Mhz (bus), 128 Kb Cache), socket LGA775 - Celeron D365 3.6 Ghz (533Mhz (bus), 256Kb Cache)։
 
Intel Celeron D Intel գորբորացիայի կողմէն ստեղծուած Pentium Բրոսեսըրների չորրորդ սերունդի թոյլ տարբերակն է։ Ունին 775 հենք։ Արտադրողականութիւնը կը գերազնցէ Celeron-ի մնացած բոլոր Բրոսեսըրներին։ Արտադրել են 2,13 Ghz-էն մինչեւ 3.6 Ghz հաճախութիւններովյաճախութիւններով, սկիզբի socket 478-ի, հետոյ socket LGA775-ի համար, 90 nm տեխ. Բրոսեսներով, շինայի արագությունը (bus speed) 533 Mhz.։ Նշման թիւերը՝ 310-էն 365։ Այս Բրոսեսըրները 32-պիթային են։ Ամէնաարագ Բրոսեսըրն է Intel Celeron D 365, 3,6 Ghz, 533Mhz (bus), 512 Kb Cache, socket LGA775։ Արտադրութիւնէն դուրս եկած են։
Ներկայիս կ՛արտադրեն նոր Celeron D Բրոսեսըր Intel Core2Duo 65 nm դեգնոլոժիայի հիման վրայ, որոնք կը մրցին իրենց արտադրողականութեամբ նույնիսկ Pentium 4 սերունդի հետ։ Նշուած են իբրեւ Celeron 420, 430, 440 - 2.0 GHz (800 MHz (bus) 512Kb, socket LGA775)։ 2008 թ. փետրուարի 23-ին կ՛արտադրէ նաեւ երկբջիջ Celeron (Dual Core) E1200, E1300, E1400 - 2.0 GHz (800 MHz (bus) 2*256Kb, socket LGA775) մոտելները, որոնք ըստ «test»-երու շատ քիչ կը զիչին Intel Dual Core «series»ի Բրոսեսըրներուն, զգալի գերազանցելով P4 Բրոսեսըրներուն։
 
Intel Pentium 4 Intel գորբորացիայի կողմէն ստեղծուած Pentium Բրոսեսըրների չորրորդ սերունդը։ Ունի տարբեր ենթասերունդներ։ կ՛արտադրեն 1,3 Ghz-ից մինչևմինչեւ 3,8 Ghz հաճախութիւններովյաճախութիւններով, LGA775, socket478 ևեւ socket423 socket–ների համար, տարբեր Բրոսեսներով (180 nm – 90 nm), շինայի արագությունները (bus speed) 400/533/800 Mhz.։ Նշման թիւերը՝ 505-ից 672։ Այս Բրոսեսըրները կ՛արտադրեն 32 պիթային տարբերակով (վերջինները՝ 64bit)։ Ամէնաարագ Բրոսեսըրներէն մեկն է Intel Pentium 4 670 3,8 Ghz, 800Mhz (bus), 2 Mb Cache, socket LGA775։
Արտադրվել են P4 Բրոսեսըրները երեք սերնդով՝
ա. Intel գորբորացիայի կողմէն ստեղծուած Pentium Northwood «series»ի Բրոսեսըրները ունին 478 ոտք։ Հիմնական բարամեդրերն են՝ 333 MHz-ից 533 MHz շինայի արագութեան, 512Kb L2 քեշ, 32 բիտ)։ Արտադրութենէն դուրս կը մղուին 2003 թուականին։
բ. Intel բրոսեսըր Pentium Prescott «series»ի Բրոսեսըրները ունին 478 եւ LGA 775 ոտք։ Հիմնական բարամեդրերն են՝ 533 MHz-ից 800 MHz շինայի արագութիւն, 1024-2048Kb L2 քէշ, 32-64 պիթ, տեխ. բրոսեսը (90 nm)։ 478 socket-ը Արտադրութենէն դուրս կը մղուին 2006 թուականի Յունուարին։ Որոշ դէպքերէն LGA 775s բրոսեսըրները կը կոչուին Pentium 5, չնայած, օֆիշըլ P5 բրոսեսըր չարտադրեր։
գ. Intel բրոսեսըր Pentium բռենդի Pentium D (Dual Core) Բրոսեսըրները երկբջիջ են, մեկ գրիսդալի վրայ տեղաբաշխուած է երկու Բրոսեսըր։ Ունեն 775 հենք։ Կ՛արտադրեն 2,66 Ghz-ից մինչևմինչեւ 3,6 Ghz հաճախութիւններովյաճախութիւններով, LGA775 socket–ի համար, 90 nm եւ 65 nm տեխ. Բրոսեսըրներով, շինայի արագութիւնները (bus speed) 533/800 Mhz.։ Նշման թիւերը՝ 805-էն 960։ Այս Բրոսեսըրները 32 եւ 64 -պիթային են։ Ամէնաարագ Բրոսեսըրն է Intel Pentium D 960 3,6 Ghz, 800Mhz (bus), 4 (2x2) Mb Cache, socket LGA775։
 
Intel Dual Core Intel գորբորացիայի կողմէն Centrino դեգնոլոժիայի հիմքի վրայ ստեղծված Բրոսեսըրներու նոր սերունդ։ Երկբջիջ են, մեկ գրիստալի վրայ տեղաբաշխուած է երկու բրոսեսըր։ Ունին 775 հենք։ Կ՛արտադրեն 1,6 Ghz-ից մինչեւ 2.6 Ghz հաճախութիւններովյաճախութիւններով, LGA775 socket–ի համար, 65 nm տեխ. Բրոսեսներով, շինայի արագութիւնները (bus speed) 800 Mhz.։ Նշման թիւերը՝ Е2140-ից Е2220։ Այս Բրոսեսըրները 64-պիթային են։ L2 քէշը ընդամէնը 1MB է (2*512Kb), բայց L1 քէշը մեծ է՝ 128Kb (2*64Kb)։ Չնայածջ արագութիւններուն «test»երի ժամանակ ցույց կու տան բարձր արդիւնավետութիւն։
 
Intel Core 2 Duo Intel գորբորացիայի կողմէն Centrino դեգնոլոժիայի հիմքի վրայ ստեղծված Բրոսեսըրներու նոր սերունդ։ Երկբջիջ կամ քառաբջիջ են, մեկ կրիստալի վրայ տեղաբաշխուած է երկու կամ չորս բրոսեսըր։ Ունին 775 հենք։ Կ՛արտադրեն 1,8 Ghz-էն մինչեւ 3.3 Ghz հաճախութիւններովյաճախութիւններով, LGA775 socket–ի համար, 65 եւ 45 nm տեխ. բրոսեսներով, շինայի արագութիւնները (bus speed) 800/1066/1333/1600 Mhz.։ Նշման թիւերը՝ Е4300-ից QX9770։ Այս Բրոսեսըրները 64-պիթային են։ Ներկայ ժամանակ ամենաարագ Բրոսեսըրն է ըստ «test»երի Intel Core 2 Quad QX9770 3.2 Ghz, 1600Mhz (bus), 12 (4x2) Mb Cache, 45 nm Yorkfield Quad Core Extension
 
Բրոսեսըրների ստեղծման պատմություն։
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Մշակիչ» էջէն