«Գիւմրի» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

|հայերեն անվանի մէջ = ԳյումրիԿիւմրի

|պատկերի նկարագրի մէջ = ԳյումրիԿիւմրի

|ղեկավար = [[ՍամվելՍամուէլ ԲալասանյանՊալասանեան]]

|պաշտոնական լեզու = ՀայերենՀայերէն

|հոլովված անվանի մէջ = ԳյումրինԿիւմրին

'''ԳյումրիԿիւմրի''' (մինչևմինչեւ [[1837]]-ը՝ ԳյումրիԿիւմրի, [[1837]]-[[1924]] թվականներուն՝թուականներուն՝ [[Ալեքսանդրապոլ]], [[1924]]-[[1991]] թվականներուն՝թուականներուն՝ [[Լենինական]], բնակչությանբնակչութեան քանակով ու մշակութային նշանակութեամբ [[Հայաստան]]ի Հանրապետութեան երկրորդ քաղաքն է, կը գտնուի [[հյուսիսհիւսիս]]-արևմտյանարեւմտեան կողմը՝ [[Շիրակի մարզ|Շիրակ]] մարզին մէջ, [[Ախուրյան (գետ)|ԱխուրյանԱխուրեան]] գետի ձախ ափին, [[ԵրևանԵրեւան]]էն 126 կմք.մ. հեռավորութեանհեռաւորութեան վրա։վրայ։ Տարածքը՝ 3626 հա, [[2012]] թվականներիթուականներու դրութեամբ ունեցած է 145,9 հազար բնակիչ<ref name="Հայաստան Հանրագիտարան">{{գիրք

|հեղինակ = Հայկական Հանրագիտարան հրատարակչությունհրատարակչութիւն

|պատասխանատու =[[ՀովհաննեսՅովհաննէս ԱյվազյանԱյվազեան]]

|վայր = ԵրևանԵրեւան

|հրատարակչություն = ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱԳԻՏԱՐԱՆ ՀՐԱՏԱՐԱԿՉՈՒԹՅՈՒՆՀՐԱՏԱՐԱԿՉՈՒԹԻՒՆ

}}</ref>, ծովիծովու մակարդակէն բարձր է ավելիաւելի քան 1500 մ։մ.։ Քաղաքի կարգավիճակկարգավիճակն ունի [[1840]] թ․-էն։

ԱրևմտեանԱրեւմտեան մասը բարձրադիր է՝ կազմուած երկու սեղանաձևսեղանաձեւ բարձրունքներէ։ Ռելիեֆը հարթավայրային է, քիչ մասնատուած, ծածկվածծածկուած 300 - 350 մ. հաստութեամբ լճագետային ու հրաբխային նստուածքներով։ [[Կլիմա]]ն ցամաքային է, համեմատաբար տաք ամառներով ու ցուրտ ձմեռներով։ Տարեկան միջին ջերմաստիճանը 7 °C է, հունվարինը՝Յունուարինը՝ - 8 °C (նվազագոյնը՝նուազագոյնը՝ - 35 °C), հուլիսինը՝Յուլիսինը՝ 20 °C (առավելագոյնը՝առաւելագոյնը՝ 34 °C)։ Տարեկան տեղումները 500 մմմ.մ. են։ Կը գտնուի 8-9 բալանոցպալանոց սեյսմիկսէյսմիկ գոտիիգօտիի վրայ։ Վերջին ուժեղ [[Սպիտակի երկրաշարժ|երկրաշարժը]] տեղի ունեցած է [[1988]] թվականի [[դեկտեմբերի 7]]-ին։ Նախորդ երկրաշարժը տեղի ունեցած է [[1926]] թվականի [[հոկտեմբերի 22]]-ին։

ՀովազըՅովազը Բագրատունիներու զինանշանն է։ ՎերջիններիսՎերջիններուս նստավայրը եղած է [[Շիրակի մարզ|Շիրակ]]ի մարզին մէջ։

Կամարը, [[Արագած]] սարը ևեւ եկեղեցին կ՛արտահայտէնկ՛արտայայտեն ԳյումրիԿիւմրի քաղաքին բնորոշ բնությանբնուեան ևեւ ճարտարապետական տարրերը։

ԼուսավորիչիԼուսաւորիչի կանթեղ, ըստ լեգենդի ԼուսավորիչիԼուսաւորիչի կանթեղն կայրի Արագածի գագաթներու միջև։միջեւ։

Շաղուլը կը խորհրդանշէ արհեստները ևեւ ճշտապահութիւնը։

Ցորենի հասկերը կը խորհրդանշէնխորհրդանշեն լիութիւնը։

Գիրքը ու քնարը կը հանդիսանան կրթությանկրթութեան ու գիտությանգիտութեան, արվեստիարուեստի ու մշակույթիմշակոյթի խորհրդանիշներ։

Քաղաքի խորհրդանիշը կը համարուի նաևնաեւ մուշուրբան։ [[21]]-րդ դարուն Գյումրեցիներուն քով սովորութիւն դարձած է հյուրերուն մուշուրբա նվիրելը (մուշուրբան պղինձե ջրաման է, որուն մէջ ջուրը կը պահէ իր սառնութիւնը)։ [[2013]] թվականին Գյումրիի մէջ կանգնեցվածէ Մուշուրբայի արձանը։<ref name=mushurba>{{cite web|url=http://operativ.am/?p=24581/%D4%B6%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AC%D5%AB-%D5%A7,-%D5%B8%D6%80-%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%B6-%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%BE-%D4%B3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4%D6%80%D5%B8%D6%82-%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%B8%D5%B2-%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7%D5%A8 |title=Զարմանալի է, որ մուշուրբան դարձավ Գյումրիի խորհրդանիշերէն մեկը։ |date= |accessdate=2013 Հուլիսի 113}}</ref>