«Երեւան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ →Արաբական Շրջան: վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ք: → ք։ |
No edit summary |
||
Տող 28.
Արգիշտին այստեղ կը բնակեցնէ 6600 հայ զինուորներ իրենց ընտանիքներով։ Մէկ դար անց Ռուսա Բ. արքան [[Հրազդան գետ (արեւմտահայերէն)|Հրազդան գետ]]ի ափին՝ Երեւանի հարաւային մասին մէջ, կը հիմնադրէ նոր բերդաքաղաք մը, որ Վանի թագաւորութեան Թէյշեբա աստուծոյ անունով կոչուեցաւ Թէյշեբաինի։ Այն նշանաւոր ռազմական կեդրոն էր տերութեան հիւսիսային հատուածին մէջ, ունէր միջնաբերդ, քաղաքային թաղամասեր։ Բերդէն հարաւ տնկուած էին խաղողի այգիներ։ Թէյշեբաինին սկիւթներու կողմէն [[Վանի թագաւորութիւն|Վանի թագաւորութեան]] կործանման տարիներուն՝ Ք.Ա. [[585]]-ին։
=== Աքեմենեան Շրջան ===
Տող 48 ⟶ 47՝
7-րդ դարուն [[Արաբներ (արեւմտահայերէն)|Արաբ]]ական թերակղզիին մէջ կը ստեղծուի Արաբական [[Խալիֆայութիւն|խալիֆայութիւն]]ը։ Այն կը հիմնուի արաբներու ընդունած նոր կրօնի՝ [[Իսլամ (արեւմտահայերէն)|իսլամ]]ի շնորհիւ, եւ շատ արագ կը դառնայ աշխարհի՝ մինչեւ այդ եղած պետութիւններէն ամենախոշորն ու զարգացածը։ [[658]] թուականին արաբները կը գրաւեն Երեւանը<ref>[http://armenianow.com/pdf/yerevan.pdf «Yerevan» ArmeniaNow.com, 2007, p. 7. Consulté le 21 mars 2008]</ref>։ Իսկ [[850]] թուականին Հայոց իշխան, ապագայ թագաւոր [[Աշոտ Բագրատունի (արեւմտահայերէն)|Աշոտ Բագրատունի]]ն կ՝ազատագրէ Երեւանը [[Դուին]]ի ամիրայի զօրքերէն եւ կը միացնէ իր կալուածներուն։ Այդ ժամանակ ալ կը կառուցուի Երեւանի նոր բերդը՝ [[Հրազդան Գետ (արեւմտահայերէն)|Հրազդան գետ]]ի ափին։ Երեւանը կը սկսի զարգանալ որպէս հայկական միջնադարեան քաղաք։
=== Թրքական Ցեղերու Շրջան ===
[[Պատկեր:Die Gartenlaube (1861) b 101.jpg|մինի|[[Երեւանի բերդ]]]]
11-րդ դարուն Մերձաւոր Արեւելք կը թափանցեն թրքական զանազան ցեղեր՝ [[Սելճուքներ|սելճուքներ]]ը, [[Մոնկոլներ|մոնկոլներ]]ը, [[Թաթարներ (արեւմտահայերէն)|թաթարներ]]ը, աւելի ուշ՝ թուրքմենները եւ օղուզները։ [[Զաքարեաններ (արեւմտահայերէն)|Զաքարեան]] իշխանները Վրաց թագաւորութեան շնորհիւ ժամանակաւորապէս կ'ազատագրեն Արեւելեան [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստանը]], բայց թրքական ցեղերը անջնջելի հետք կը ձգեն իրենց ետին. Հայաստանի խոշոր քաղաքները կ'ամայանան կամ կը կործանուին։
Թուրքմենական գարա-գոյունլու ցեղերը միաւորուած էին Ամիր-Սաատի իշխանութեան տակ։ Անոնք իրենց ցեղապետի անունով ետքը կոչուեցան սաատլուներ։ 14-րդ դարու վերջերուն անոնք հիմնեցին Երեւանի կուսակալութիւնը, որ Ամիր-Սաատի անունով հայերը կոչեցին Սաատի փոս կամ Սահաթափոս, իսկ օտարները՝ Չուխուր-Սաատ կամ Չուղուր-Սաատ<ref>Հ. Գ. Ժամկոչյան և ուրիշներ «Հայ ժողովրդի պատմությունը սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը»</ref><ref>Վ. Ա. Պարսամյան «Հայ ժողովրդի պատմություն» (IX-XIX դդ.), հատոր 2-րդ</ref>։ Այս անունը գործածական եղած է [[Պարսկաստան (արեւմտահայերէն)|պարսկական]] ու թրքական մատենագրութեան մէջ՝ թարգմանուելով որպէս «Երջանիկ հովիտ»։ Գարա-գոյունլուներուն փոխարինելու եկան ագ-գոյունլու ցեղերը։ Բառացի անոնց անունները կը թարգմանուէին որպէս «սեւ եւ սպիտակ [[Ոչխար (Արեւմտհաերէն)|ոչխար]]»։
== Ծանօթագրութիւններ ==
| |||