«Գալուստ Կիւլպէնկեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։
Տող 30.
'''Գալուստ Կիւլպէնկեան''' ([[23 Մարտ]] [[1869]], [[Կոստանդնուպոլիս (արեւմտահայերէն)|Կոստանդնուպոլիս]] – [[20 Յուլիս]] [[1955]], Լիզպոն), Փորթուկալահայ գործարար եւ բարեգործ։ Մեծ դեր ունեցած է Միջին Արեւելքի [[նաւթ]]ի պաշարները Արեւմուտքի շահագործման հասանելի դարձնելու աշխատանքին մէջ։
 
Կիւլպէնկեան ծնած է Սարգիս եւ Տիրուհի Կիւլպէնկեաններու ընտանիքէն ներս՝ [[Սկիւտար |Սկիւտար]], Արեւմտեան Հայաստան։ Հայրը՝ Սարգիս աղան, վստահ էր, որ որդին պիտի շարունակէ իր գործը եւ զբաղի ճարտարարուեստթեամբ, սակայն որդին հօրը նախատեսած ճամբով չգնաց. ընտրեց նաւթագետ-հանքաբանի մասնագիտութիւնը։ Գալուստ կրթութիւն ստանալով եւրոպական յայտնի համալսարաններու մէջ՝ կը տիրապետէր ութ լեզուի<ref>{{cite web|author=www.hayernaysor.am|title=Գալուստ Կիւլպէնկեան|url=http://hayernaysor.am/%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF-%D5%A3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A2%D5%A5%D5%B6%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6/|date=24/11/2013}}</ref><ref>{{cite web|author=www.forbes.am|title=Գալուստ Կիւլպէնկեան. «Սեւ ոսկու» աշխարհի հայ տիրակալը|url=http://www.forbes.am/am/leadership/skills/J98711L2P3A466LM|date=18/05/2014}}</ref>։
 
== Կենսագրութիւն ==
Տող 53.
1920 թուականէն մինչեւ 1940 թուականը, Աա իր հովանիին տակ առած է Թուրքիոյ, [[Սուրիա|Սուրիոյ]], Լիբանանի, Յորդանանի եւ Իրաքի հայկական դպրոցներն ու բժշկական կեդորնները, ձեռնարկած է [[Միջին Արեւելք]]ի բազմաթիւ եկեղեցիներու կառուցումը։ [[1936]] թուականին Կիւլպէնկեան 400 հազար տոլարի օգնութիւն տուած է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինին՝ թանգարանի վերակառուցման եւ պարիսպներու վերականգնման նպատակով։
 
Ամբողջ կեանքի ընթացքին Կիւլպէնկեան երազած էր Հայաստան գալ ու իր ամբողջ կարողութիւնը կտակել [[Հայաստան]]ին։
 
Կենանքի վերջին հանգրուանին՝ Փորթուկալի մէջ, ան ապրեցաւ ընդամէնը տասներեք տարի։ Անոր վերջնական կտակին համաձայն՝ «Գալուստ Կիւլպէնկեան» հիմնադրամը պէտք է գտնուէր Լիզապոնի մէջ եւ ղեկավարուէր փորթուկալական օրէնքներով, բայց միաժամանակ պէտք է նպաստէ համայն մարդկութեան յառաջընթացին՝ ինչպէս Նոպելեան հիմնադրամը։ Երեք հարիւր միլիոն ոսկի՝ մօտ 840 մլն. տոլար, մնաց Փորթուկալի մէջ եւ այնտեղէն հիմնադրամը շարունակեց իր բարեգործական ծրագրերն աշխարհի տարբեր երկրներու մէջ։ Խորհրդային տարիներէն առ այսօր Կիւլպէնկեան հաստատութիւնը կ՛օգնում [[Մատենադարան|Երեւանի Մատենադարան]]ին։ «Գիտութեան մարդ եւ երազող պարտէզի մը մէջ՝ իմ ուզածիս համաձայն. ահա երկու բաներ կեանքիս մեծ նպատակները, որոնց չկրցայ հասնիլ...»
 
2012 թուականի Յունուարին յայտարարուած է, որ ան՝ յետմահու, կը զրկուի [[Էլիզապէթ Բ.]]-ի կողմէ տրուած [[KBE]] մրցանակէն, որ ստացած էր 1951 թուականին<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-16736495 "Queen's honours: People who have turned them down named" at bbc.co.uk]</ref><ref>http://www.cabinetoffice.gov.uk/sites/default/files/resources/document2012-01-24-075439.pdf</ref>:։
 
== Տես նաեւ ==
Տող 70.
 
{{DEFAULTSORT:Գյուլբենկյան, Գալուստ}}
[[Կատեգորիա:1869 ծնունդներ (արւմտ․) ]]
[[Կատեգորիա:1955 մահեր (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:Հայ գործարարներ (արւմտ․)]]