ՄԱԿ-ի Փախստականներու Հարցերով Գերագոյն Յանձնակատարի Գրասենեակ
ՄԱԿ-ի Փախստականներու Հարցերով Գերագոյն Յանձնակատարի Գրասենեակ (ՄԱՓԳՅ) (անգլ.՝ United Nations High Commissioner for Refugees, UNHCR), ՄԱԿ-ի կազմակերպութիւններէն մէկը, որ կը զբաղի փախստականներու հարցերով[1]: Ան հիմնադրուած է
1951 թուականին Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմի հետեւանքով անօթեւան մնացած աւելի քան մէկ միլիոն մարդոց օգնելու նպատակով:
Փախստականներու գերագոյն յանձնակատարը միջազգային պաշտպանութիւն կը տրամադրէ փախստականներուն, իր կարեւորագոյն առաջադրանքներէն է Մարդու իրաւունքներու յարգանքը, ընդհուպ մինչեւ ապաստան գտնելու հնարաւորութիւնը իրագործուի[2]: Կազմակերպութեան Գերագոյն յանձնակատարն է Ֆիլիփօ Կրանտին է (Իտալացի դիւանագէտ):
ՄԱԿ-ի Փախստականներու Հարցերով Գերագոյն Յանձնակատարի Գրասենեակը ստեղծուած է 1950 (1951) թուականի 14 Դեկտեմբերին, ՄԱԿի Գլխաւոր Ժողովի կողմէ[1]: Գործակալութեանը յանձնարարուած էր ղեկավարել եւ համակարգել փախստականներուն պաշտպանելու եւ ամբողջ աշխարհին մէջ անոնց խնդիրներու լուծման միջազգային գործողութիւնները[1]: Գրասենեակը երկարատեւ լուծումներ կ'առաջարկէ փախստականներուն կամաւոր հայրենադարձութեան, ապաստան երկիրներուն մէջ կամ երրորդ երկիրներու մէջ վերահաստատման համար:
Պատմութիւն Խմբագրել
ՄԱԿ-ի Փախստականներու Հարցերով Գերագոյն Յանձնակատարի Գրասենեակը ստեղծուած է Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմի ժամանակ, երբ պատերազմի ընթացքին բազմաթիւ եւրոպացիներ բռնի ուժով տեղահանուեցան[3]: Ան հիմնադրուած է 1951 թուականին Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հետեւանքով անօթեւան մնացած աւելի քան մէկ միլիոն մարդոց օգնելու նպատակով: Գրասենեակը սկիզբէն ունէր երեք տարուան հովանաւորութիւն, ինչ որ աւելի ուշ երկարաձգուեցաւ իրար յոջորդող հինգ տարի ժամկէտով մինչեւ 2003 թուականը, երբ ՄԱԿ-ի Ընդհանուր Ժողովը որոշեց օժտել կառոյցը «մինչեւ փախստականներու խնդիրը վերջնականապէս լուծում ստանայ»[2]հովանաւորութեամբ:
Նպատակներ Խմբագրել
- Անոր հիմնական նպատակն է պաշտպանել փախստականներու իրաւունքները եւ բարեկեցութիւնը:
- Փախստականներուն պաշտպանել եւ ամբողջ աշխարհի մէջ միջազգային գործողութիւններով լուծել անոնց խնդիրները[1]:
- Թոյլ չտալ, որ երբեւիցէ մէկուն իր կամքին հակառակ վերադարձնեն երկիր մը, ուր հիմքեր կան վախնալու, ուր կրնայ ենթարկուիլ հալածանքի[2]:
- Օգնել այն մարդոց, որոնք նոյնիսկ որեւէ երկրի քաղաքացիութիւն չունին[3]
Փաստեր Խմբագրել
Մինչեւ 2010 թուականի վերջը ՄԱԿ-ի Փախստականներու Հարցերով Գերագոյն Յանձնակատարի Գրասենեակը արդէն հոգ կը տանէր շուրջ 36.5 միլիոն հոգիի, այդ թուականին՝ փախստականներու, վերադարձուած անձերու, սեփական երկրին մէջ տեղահանուածներու եւ քաղաքացիութիւն չունեցող մարդոց համար[2]:
ՄԱՓԳՅ-ի գրասենեակը՝ Զուիցերիոյ Ժընեւ 2, CH-1211, փոստարկղ 2500, հեռ՝ (41-22) 739, 8111:
Սկսած 1950 թուականէն, գործակալութիւնը օգնած է տասնեակ միլիոնաւոր մարդոց նորովի սկսիլ իրենց կեանքը[3]:
Գրասենեակի 2010 թուականի հաստատած երկամեայ ծախսի ծրագիրը կը կազմէր 3,2 միլիար տոլար[2]:
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
Արտաքին յղումներ Խմբագրել
- ՄԱՓԳՅ-ի պաշտօնական կայք
- Ընդհանուր տեղեկութիւններ (անգլերէն)
- Կառավարում եւ կառուցուածք (անգլերէն)
- Գերագոյն յանձնակատար (անգլերէն)
- ՄԱՓԳՅ-ի պատմութիւնը (անգլերէն)