Առանց Արեւի (ֆիլմ)

«Առանց Արեւի» (ֆր.՝ Sans Soleil), Քրիս Մարքերի վաւերագրական ֆիլմը (1983), անուանուած է ի պատիւ Մոտեսթ Մուսորկսքիի համանուն ձայնային ցիկլի:

Առանց արեւի Sans soleil
Բեմադրիչ Chris Marker[1]
Արտադրիչ Chris Marker
Գրագէտ Chris Marker
Հիմնուած 1983
Տեւողութիւն
100 վայրկեան
Երկիր Ֆրանսա Ֆրանսա
Լեզու ֆրանսերէն

Բովանդակութիւն

Խմբագրել

Փոքր մասերու բաժնուած «ըստ Վերտովի» տեսանիւթը (ինչպէս ճիշդ բեմադրիչի կողմէ նկարուած, այնպէս եւ VideoBank-էն ստացուած) կ՛ուղեկցի կանացի ձայն, որ դատողութիւններ կ՛ընէ ազատ թեմաներու դիմելով մահացած բեմադրիչին (մտածածին):

Պատկերագրական շարքը հիմնականին կը ձեւաւորուի Թոքիոյի ապագայապաշտական կեանքի տեսարաններէն եւ Կուինիա Պիսաույի նախագիծերէն (ըստ բեմադրիչի՝ «Ափրիկէի ամենամոռցուած երկիրը»)[2]: Անձնակազմէն դուրս ձայնը կը բացատրէ, որ այս երկու աշխարհագրական բեւեռները կը մօտեցնէ հակուածութիւնը հոգեկանին, հաւատը դէպի աշխարհի ամէն բանի շնչաւորուածութիւն:

Անսպասելի, երբեմն տարաբանական միաւորումը անհամատեղելի, առաջին հայեացքէն, իմաստային շարքերը բնորոշ են ոչ միայն անձնակազմէն դուրս բնագիրին, այլ նաեւ մոնտաժային մասերուն[4]:[3]:Օրինակ, մեթրոյին մէջ ննջող ուղեւորներու դէմքերը համակցուած ճափոնական շարժանկարչութենէն վերցուած տեսարաններու հետ: Ժամանակ առ ժամանակ բեմադրիչը կը խորասուզուի լիրիկական շեղումներու մէջ ինչպէս հիչկոկեան «Գլխապտոյտ» ֆիլմի հերոսներու երթուղիի կրկնութիւնը Սան Ֆրանսիսքոյի փողոցներով[4]:

Համբաւ

Խմբագրել

Մարքերի կողմէ մշակուած ֆիլմի ցուցադրութեան ձեւը մեծ պահանջարկ ստացաւ յաջորդ սերունդներու վաւերագրականներու կողմէն, յատկապէս ամերիկեան (Էրրոլ Մորրիս, Մայքլ Մուր)[5]: «Առանց Արեւի» ֆիլմը ընդունուած է համարել վաւերագրական այդ ժանրի գագաթնակէտը[6]: Քննադատ Սէմ Ատամսը Մարքերի ֆիլմը անուանած է «ֆիլմի միջոցներով մտածելու ընթացքը պատկերելու ամենայաջողուած փորձ»[5]:

Պատմութեան մէջ լաւագոյն ֆիլմի համար քուէարկութեան ժամանակ 846 քննադատներ (Sight & Sound, 2012) «Առանց Արեւի» ֆիլմի համար տուած են նոյնքան ձայներ, որքան Ռիտլի Սկոտի «Սայրի վազորդ» եւ Տէյվիտ Լինչի «Կապոյտ Թաւիշ» ֆիլմերու համար[7]:

2007-ին Մարքերի ֆիլմը թողարկուեցաւ անգլերէն լեզուով (փոքր տարբեր Ֆրանսական բնօրինակէն) DVD ֆորմատով Criterion Collection ընկերութեան կողմէ («Թռիչքուղի» ֆիլմի հետ մէկ սկաւառակի վրայ)[8]:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. http://www.imdb.com/title/tt0084628/
  2. Статья Дж. Розенбаума
  3. Обзор М. Трофименкова
  4. Очерк Дж. Хобермана
  5. 5,0 5,1 Рецензия Дэйва Кера в The New York Times
  6. «Sans Soleil | BFI | British Film Institute»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2012-09-05-ին։ արտագրուած է՝ 2018-10-10 
  7. «Sight & Sound 2012 critics top 250 films | BFI | British Film Institute»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2012-11-25-ին։ արտագրուած է՝ 2018-10-10 
  8. La Jetée/Sans Soleil - The Criterion Collection

Արտաքին յղումներ

Խմբագրել