Արեգ Տանակուլեան

Արեգ Տանակուլեան (25 Յունուար 1977(1977-01-25), Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), միջուկային անվտանգութեան ոլորտի հայ գիտնական։ Ֆիզիկոս: Փրոֆ. Արեգ Տանակուլեան իր գիտական թիմի հետ արժանացած է «Arms Control Person of the Year» մրցանակին։

Արեգ Տանակուլեան
Ծնած է 25 Յունուար 1977(1977-01-25) (47 տարեկան)
Ծննդավայր Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն  Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Ուսումնավայր Մասաչուսեթսի արհեստագիտական հիմնարկ
Մասնագիտութիւն ֆիզիքոս, փրոֆեսոր

Կենսագրութիւն Խմբագրել

Տանակուլեան ծնած է Երեւան: 1993-ին ան իր ընտանիքին հետ գաղթած է Պոսթըն, ԱՄՆ: Իր ծնողքը՝ Երեւանի ֆիզիքայի հիմնարկի աշխատակիցներ Սամուէլ Տանակուլեան եւ Սվեթլանա Հարութիւնեան են:

Արեգ Տանակուլեանը յաճախած է Երեւանի Արտաշէս Շահինեանի անուան ֆիզիքամաթեմաթիքական յատուկ դպրոցին մէջ։ 1993 թուականին դպրոցը աւարտելէ յետոյ իր ընտանիքը տեղափոխուած է Պոսթըն Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ։ Արեգը ուսումը շարունակած է Մասաչուսեթսի գիտաճարտարագիտական հիմնարկին մէջ եւ 1999 թուականին ստացած է գիտութիւններու Պսակաւոր աստիճան[1]:

Արեգ Տանակուլեանը զբաղուած է հիմնական միջուկային ֆիզիքայով, իսկ վերջին տասը տարիներուն՝ կիրառական միջուկային ֆիզիքայով։ Մասաչուսեթսի գիտաճարտարագիտական հիմնարկի փրոֆեսոր է[1][2][3]։

Արեգ Տանակուլեանի եւ անոր թիմի աշխատանքը իր մէջ կը ներառէ նիւթրոնային փունջերու օգտագործմամբ միջուկային սպառազինութեան ստուգման արդի նորարարութեան եւ նորամուծութեան գործընթացի մշակումը։

Արեգ Տանակուլեան իր գիտական թիմի հետ Մասաչուսեթսի գիտաճարտարագիտական հիմնարկի միջուկային գիտնական ճանաչումին շահեցաւ 2019 թուականի զէնքի վերահսկման տարուայ մարդ:

Մրցանակ «Arms Control Person of the Year 2019» թուական - Սպառազինութիւններու վերահսկողութեան տարուայ անհատ Խմբագրել

Մասաչուսեթսի գիտաճարտարագիտական հիմնարկի փրոֆեսոր Արեգ Տանակուլեանը իր գիտական թիմի հետ արժանացած է Arms Control Person of the Year մրցանակին։ Ան առաջ անցնելով Ֆրանսայի նախագահ Էմանուել Մաքրոնէն, Շուէտի արտաքին գործերու նախարարութիւնէն եւ միւս 7 մրցակիցներէն»

2019-ի Դեկտեմբերի 12-էն մինչեւ 2020-ի Յունուարի 9-ը տեղի ունեցած քուէարկութեան ընթացքին, որուն մասնակցեր են 100 երկիրներու ներկայացուցիչներ, Arms Control Person of the Year մրցանակին կը հաւակնէին Ֆրանսայի նախագահ Էմանուէլ Մաքրոնը, Շուէտի ԱԳ նախարարը, ԱՄՆ երեսփոխաններ եւ ծերակուտականներ։

«Arms Control Association»-ը տարուայ մարդ կը հռչակեն այն անձանց կամ կազմակերպութիւններուն, որոնք զինամթերքի վերահսկման, տարածման կանխարգելման, զինաթափման կամ զէնքի սպառնալիքներու մասին իրազեկուածութեան բարձրացման արդիւնաւէտ տարբերակներ են կ'առաջարկեն։

Արեգ Տանակուլեանը իր գիտական թիմին հետ 9 Յունուար 2020-ին նիւթրոնային ճառագայթներու միջոցով միջուկային զինաթափման ստուգման նորարարական գործընթաց մշակելու համար Սպառազինութիւններու վերահսկողութեան ընկերակցութեան (անգլերէն՝ Arms Control Association) կազմակերպած ամենամեայ մրցոյթին ճանչցուած է 2019 թուականի տարուայ անհատ (անգլերէն՝ Arms Control Person of the Year)[4][5][6]։

  Մրցանակը ստանալը կարևոր է այնքանով, որ այն ցոյց կու տայ՝ աշխարհը կը տեսնէ գիտութեան կարևորութիւնը մեր երեխաներու անվտանգ և խաղաղ ապագան կերտելու համար, ինչպէս նաև հայ գիտնականներու ներդրումը այդ շատ կարեւոր գործին մէջ[4]
- Արեգ Տանակուլեան
 


Գիտական աշխատանքներ Խմբագրել

Շարք մը գիտական աշխատանքներու համահեղինակ է[7]՝

  • Ezra M. Engel & Areg Danagoulian, A physically cryptographic warhead verification system using neutron induced nuclear resonances (2019)
  • Areg Danagoulian, Compton-scattering cross section on the proton at high momentum transfer (2007)
  • Physical cryptographic verification of nuclear warheads (2019)
  • Initial results from a multiple monoenergetic gamma radiography system for nuclear security (2016)
  • Prompt neutrons from photofission and its use in homeland security applications (2010)
  • Spectroscopic neutron radiography for a cargo scanning system (2016)
  • Experimental demonstration of multiple monoenergetic gamma radiography for effective atomic number identification in cargo inspection (2018)
  • Experimental demonstration of an isotope-sensitive warhead verification technique using nuclear resonance fluorescence (2018)
  • Real compton scattering on proton at high momentum transfers (2005)
  • Nuclear disarmament verification via resonant phenomena (2018)
  • High-accuracy Geant4 simulation and semi-analytical modeling of nuclear resonance fluorescence (2018)

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

Աղբիւրներ Խմբագրել