Գերմանիոյ ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի Համաշխարհային ժառանգութեան վայրերու ցանկ

Միացեալ Ազգերու Կրթութեան, Գիտութեան եւ Մշակոյթի Կազմակերպութիւն (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, UNESCO|ԵՈՒՆԵՍՔՕՀամաշխարհային ժառանգութեան ցանկին մէջ Գերմանիայի վայրերը քանակով 41-ն են, որը կը կազմէ ընդհանուր քանակը 3,9 %-ը (1073՝ 2017 թուականի դրութեամբ)։ 38 վայրեր ընդգրկուած են մշակութային չափանիշներով, այդ քանակի՝ 13-ը կը համարուին մարդկային ստեղծագործական գլուխգործոց, մնացած 3-ը՝ բնական չափանիշներով։ Բացի ատկից 2016 թուականի դրութեամբ եւս 18 վայր ներկայացուած է առաջադրուած ցանկին մէջ[1]։

Գերմանիան վաւերացուցած է Համաշխարհային ժառանգութեան պաշտպանութեան միութիւնը 1976 թուականի Օգոստոսի 23-ին[2]։ Գերմանիայի առաջին վայրը ընդգրկուեր է ցանկին մէջ 1978 թուականին, Համաշխարհային ժառանգութեան յանձնաժողովի 2-րդ նիստին։

Տուեալ աղիւսակին տեղերը ընդգրկուած են Համաշխարհային ժառանգութեան կողմէն դասակարգուած ձեւով։

# Պատկեր Անուանում Տեղադրութիւն Ստեղծման տարեթիւ Ցանկի մէջ ընդգրկուելու տարեթիւ Չափանիշներ
1   Աախենի տաճար
(գերմաներէն՝ Aachener Dom)
Քաղաք՝ Աախեն
Երկրամաս՝ Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա
8-րդ դար-9-րդ դար 1978 3 i, ii, iv, vi
2   Շպայերի տաճար
(գերմաներէն՝ Dom zu Speyer)
Քաղաք՝ Շպայեր
Երկրամաս՝ Ռայնլանդ Պֆալց
11-րդ դար 1981 168 ii
3   Եպիսկոպոսների Վյուրցբուրգյան նստավայրը Վյուրցբուրգ քաղաքում
(գերմաներէն՝ Würzburger Residenz mit Hofgarten und Residenzplatz)
Քաղաք՝ Վյուրցբուրգ
Երկրամաս՝ Բավարիա
18-րդ դար 1981 169 i, iv
4   Վիսի ուխտավայր եկեղեցի
(գերմաներէն՝ Wallfahrtskirche auf der Wies)
Գյուղ՝ Վիս
Շրջան՝ Շտայնգադեն
Երկրամաս՝ Բավարիա
18-րդ դար 1983 271 i, iii
5   Աուգուստուսբուրգ պալատ և Ֆալկենլուստ ամրոց Բրյուլ քաղաքում
(գերմաներէն՝ Schlösser Augustusburg und Falkenlust in Brühl)
Քաղաք՝ Բրյուլ
Երկրամաս՝ Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա
18-րդ դար 1984 288 ii, iv
6   Հիլդեսհայմի Մայր տաճար եւ Միքայել Հրեշտակապետի եկեղեցի Հիլդեսհայմ քաղաքում
(գերմաներէն՝ Dom St. Mariae und Michaeliskirche in Hildesheim)
Քաղաք՝ Հիլդեսհայմ
Երկրամաս՝ Ստորին Սաքսոնիա
11-րդ դար 1985 187 i, ii, iii
7   Տրիեր քաղաքի տեսարժան վայրեր
(գերմաներէն՝ Römische Baudenkmäler, Dom und Liebfrauenkirche in Trier)
Քաղաք՝ Տրիեր
Երկրամաս՝ Ռայնլանդ Պֆալց
1—3-րդ դար 1986 367 i, iii, iv, vi
8   Հանզայական քաղաք՝ Լյուբեկ
(գերմաներէն՝ Historische Hansestadt Lübeck)
Քաղաք՝ Լյուբեկ
Երկրամաս՝ Շլեզվիգ Հոլշտայն
15—16-րդ դար 1987 272 iv
9   Պոտսդամի եւ Բեռլինի պալատներ եւ այգիներ
(գերմաներէն՝ Schlösser und Gärten von Potsdam und Berlin)
Քաղաք՝ Պոտսդամ եւ Բեռլին
Երկրամաս՝ Բրանդենբուրգ եւ Բեռլին
1730-1916 1990, 1992, 1999 532 i, ii, iv
10   Լորշի վանք
(գերմաներէն՝ Abtei und Altenmünster des Klosters Lorsch)
Քաղաք՝ Լորշ
Երկրամաս՝ Հեսսեն
8-9-րդ դար 1991 515 iii, iv
11   Ռամմելսբերգի հին հանքավայրեր, Գոսլար պատմական քաղաք եւՋրառու կառույցներ Հարցի լեռներում
(գերմաներէն՝ Bergwerk Rammelsberg und die Altstadt von Goslar)
Քաղաք՝ Գոսլար
Երկրամաս՝ Ստորին Սաքսոնիա
15-19-րդ դար 1992 623 i, iv
12   Բամբերգ քաղաք
(գերմաներէն՝ Altstädte von Bamberg)
Քաղաք՝ Բամբերգ
Երկրամաս՝ Բավարիա
12-18-րդ դար 1993 624 ii, iv
13   Մաուլբրոնի վանական համալիր
(գերմաներէն՝ Zisterzienserabtei Kloster Maulbronn)
Քաղաք՝ Մաուլբրոն
Երկրամաս՝ Բադեն-Վյուրթեմբերգ
12-րդ դար 1993 546 ii, iv
14   Եկեղեցի, ամրոց Կվեդլինբուրգ քաղաքում
(գերմաներէն՝ Stiftskirche und Altstadt Quedlinburg)
Քաղաք՝ Կվեդլինբուրգ
Երկրամաս՝ Սաքսոնիա-Անհալթ
- 1994 535 iv
15   Ֆյոլկլինգենի երկաթուղային գործարան
(գերմաներէն՝ Eisenhütte in Völklingen)
Քաղաք՝ Ֆյոլկլինգեն
Երկրամաս՝ Սաար
19-20-րդ դար 1994 687 ii, iv
16   Մեսսել քարհանքի գտածոներ
(գերմաներէն՝ Grube Messel)
Շրջան՝ Դարմշտադտ Դիբուրգ
Երկրամաս՝ Հեսսեն
մ․ թ․ 57—36 մլն․ տարի առաջ 1995 720 viii
17   Քյոլնի տաճար
(գերմաներէն՝ Kölner Dom)[3]
Քաղաք՝ Քյոլն
Երկրամաս՝ Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա
13-19-րդ դար 1996 292 i, ii, iv
18   Բաուհաուզ դպրոցի ճարտարապետական հուշարձաններ Վայմար եւ Դեսսաու քաղաքներում
(գերմաներէն՝ Bauhaus-Stätten: Bauhaus Dessau, Kunstschule und Kunstgewerbeschule Weimar, Musterhaus Am Horn)
Քաղաք՝ Վայմար եւ Դեսսաու
Երկրամաս՝ Թյուրինգիա եւ Սաքսոնիա-Անհալթ
20-րդ դար 1996 729 ii, iv, vi
19   Մարտին Լյութերի հիշատակության վայրեր՝ Այսլեբեն եւ Վիտտենբերգ
(գերմաներէն՝ Lutherstädte Eisleben und Wittenberg)
Քաղաք՝ Այսլեբեն եւ Վիտտենբերգ
Երկրամաս՝ Սաքսոնիա-Անհալթ
15-16-րդ դար 1996 783 iv, vi
20   «Դասական Վայմար»
(գերմաներէն՝ Klassisches Weimar)
Քաղաք՝ Վայմար
Երկրամաս՝ Թյուրինգիա
18-19-րդ դար 1998 846 iii, vi
21   Թանգարանային կղզի Բեռլինում
(գերմաներէն՝ Museumsinsel in Berlin)
Քաղաք՝ Բեռլին
Երկրամաս՝ Բեռլին
19-20-րդ դար 1999 896 ii, iv
22   Վարթբուրգ դղյակ
(գերմաներէն՝ Wartburg bei Eisenach)
Քաղաք՝ Այզենախ
Երկրամաս՝ Թյուրինգիա
11-րդ դար 1999 897 iii, vi
23   Դեսսաու-Վյորլից պարտեզ թագավորություն
(գերմաներէն՝ Dessau-Wörlitzer Gartenreich)
Քաղաք՝ Դեսսաու եւ Վյորլից
Երկրամաս՝ Սաքսոնիա-Անհալթ
18-րդ դար 2000 534 ii, iv
24   Ռայխենաու վանական կղզի
(գերմաներէն՝ Klosterinsel Reichenau im Bodensee)
Կղզի Բոդենի լճում
Երկրամաս՝ Բադեն-Վյուրթեմբերգ
8-11-րդ դար 2000 974 iii, iv, vi
25   Հին Ցոլֆերայն ածխահանք
(գերմաներէն՝ Zeche Zollverein und Kokerei Zollverein)
Քաղաք՝ Էսսեն
Երկրամաս՝ Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա
20-րդ դար 2001 975 ii, iii
26   Հռենոս գետի հովիտ
(գերմաներէն՝ Kulturlandschaft Oberes Mittelrheintal zwischen Bingen/Rüdesheim und Koblenz)
Բինգեն Հռենոսի վրա եւ Կոբլենց քաղաքների միջեւ ընկած հատված (65 կմ)
Երկրամաս՝ Ռայնլանդ Պֆալց
- 2002 1066 ii, iv, v
27   Վիսմար и Շտրալզունդ քաղաքների պատմական կենտրոններ
(գերմաներէն՝ Die historischen Altstädte Stralsund und Wismar)
Քաղաքներ՝ Վիսմար եւ Շտրալզունդ
Երկրամաս՝ Մեկլենբուրգ-Առաջավոր Պոմերանիա
14-18-րդ դար 2002 1067 ii, iv
28   Բրեմենյան քաղաքապետարանի շենքն ու Ռոլանդի արձանը Շուկայի հրապարակում
(գերմաներէն՝ Bremer Rathaus und Bremer Roland)
Քաղաք՝ Բրեմեն
Երկրամաս՝ Բրեմեն
15-րդ դար 2004 1087 iii, iv, vi
29   Մուսկաու պարկ
(գերմաներէն՝ Fürst-Pückler-Park Bad Muskau)
Մոտակա քաղաք՝ Բադ Մուսկաու
Երկրամաս՝ Սաքսոնիա
( Լեհաստանի   հետ համատեղ)
19-րդ դար 2004 1127 i, iv
30   Հռոմեական կայսրության սահմանակից պաշտպանական կառույցներ
(գերմաներէն՝ Obergermanisch-Rätischer Limes)
550 կմ երկարությամբ տարածք, որը ձգվում է Գերմանիայի հյուսիսարեւելյան հատվածով դեպի Դանուբ գետ
( Միացյալ Թագավորության   հետ համատեղ )
2-րդ դար 1987, 2005 430 i, ii, iii, iv, vi
31   Ռեգենսբուրգի հին քաղաք
(գերմաներէն՝ Altstädte von Regensburg)
Քաղաք՝ Ռեգենսբուրգ
Երկրամաս՝ Բավարիա
11-13-րդ դար 2006 1155 ii, iii, iv
32   Մոդեռնիզմի ժամանակաշրջանի բնակելի համալիրներ Բեռլինում
(գերմաներէն՝ Siedlungen der Berliner Moderne)
Քաղաք՝ Բեռլին 20-րդ դար 2008 1239 ii, iv
33   Վատտեն ծով
(գերմաներէն՝ Wattenmeer der Nordsee)
Երկրամասեր՝ Ստորին Սաքսոնիա, Շլեզվիգ Հոլշտայն
(Նիդեռլանդների   եւ Դանիայի   հետ համատեղ)
- 2009, 2014 1314 viii, ix, x
34   Հաճարենու կուսական անտառներ Կարպատներում եւ Շորֆհայդեում
(գերմաներէն՝ Urwaldartige Buchenwälder Deutschlands)
Երկրամասեր՝ Բրանդենբուրգ, Հեսսեն, Մեքլենբուրգ-Առաջավոր Պոմերանիա Թյուրինգիա
( Սլովակիայի   եւ Ուկրաինայի   հետ համատեղ )
- 2007
ընդլայնվել է 2011
1133 ix
35   Ֆագուս ֆաբրիկա
(գերմաներէն՝ Fagus-Werk in Alfeld)
Քաղաք՝ Ալֆելդ
Երկրամաս՝ Ստորին Սաքսոնիա
1911-1914 2011 1368 ii, iv
36   Ալպերի շրջակայքի նախապատմական բարձրասյուն բնակավայրեր
(գերմաներէն՝ Prähistorische Pfahlbauten um die Alpen)
(18 կետ)
Երկրամասեր՝ Բավարիա, Բադեն-Վյուրթեմբերգ
( Ֆրանսայի  , Շվեյցարիայի  , Ավստրիայի  , Իտալիայի  , Սլովենիայի   հետ համատեղ )
մ․ թ․ ա․ 5-րդ հազարամյակ-մ․ թ․ ա․ 1-ին հազարմյակ 2011 1363 iii, v
37   Մարկգրաֆյան օպերային թատրոն
(գերմաներէն՝ Markgräfliches Opernhaus in Bayreuth)
Քաղաք՝ Բայրոյթ
Երկրամաս՝ Բավարիա
1744-1748 2012 1379 i, iv
38   Վիլհելմսխյոհե լեռնային այգի
(գերմաներէն՝ Bergpark Wilhelmshöhe)
Քաղաք՝ Կասել
Երկրամաս՝ Հեսսեն
1696-1866 2013 1413 iii, vi
39   Կորվեյ աբբայություն
(գերմաներէն՝ Abtei und Schloss Corvey)
Քաղաք՝ Հյոքստեր
Երկրամաս՝ Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիա
822 2014 1447 ii, iii, iv
40   Շպայխերշտադտ եւ Չիլեհաուս պահեստային թաղամասներ Համբուրգում
(գերմաներէն՝ Speicherstadt und Chilehaus mit dem Kontorhausviertel in Hamburg)
Քաղաք՝ Համբուրգ 1883-1928
1922-1924
2015 1467 i, iii, iv
41   Շառլ Էդուար լը Կորբյուզիեի ճարտարապետական ժառանգություն, նշանակալի ներդրում մոդեռնիզմում
(գերմաներէն՝ Das architektonische Werk Le Corbusiers))
ընդհանուր 17 օբյեկտ 7 երկրներում
Քաղաք՝ Շտուտգարտ
Երկրամաս՝ Բադեն-Վյուրթեմբերգ
( Արգենտինայի, Բելգիայի, Հնդկաստանի, Ֆրանսայի, Շվեյցարիայի, Ճապոնիայի հետ համատեղ)
20-րդ դար 2016 1321 i, ii, vi

Վայրերու աշխարհագրական դասաւորուածութիւն

Խմբագրել
Գերմանիա դեռ չունի տեղորոշման քարտեզներ.

Կատեգորիա:Էջեր, որոնց անհրաժեշտ է տեղորոշման քարտեզ

# Պատկեր Անվանում Տեղադրություն Ստեղծման տարեթիվ Ցանկում ընդգրկվելու տարեթիվ Չափանիշներ
1   Դրեզդենի Էլբե հովիտ
(ներառյալ Դրեզդենի կենտրոնը)
(գերմաներէն՝ Dresdner Elbtal)[4]
Քաղաք՝ Դրեզդեն
Երկրամաս՝ Սաքսոնիա
- 2004-2009 1156 ii, iii, iv, v

Առաջադրուած վայրերու ցանկ

Խմբագրել

Աղիւսակի մէջ տեղերը ընդգրկուած են ըստ հերթականութեան։ Այս ցանկին մէջ այն վայրերն են, որոնք ներկայացուած են Գերմանիայի կառավարութեան կողմէն՝ որպէս առաջադրուած վայրեր։

# Պատկեր Անուանում Տեղադրութիւն Ստեղծման տարեթիւ Ցանկի մէջ ընդգրկուելու տարեթիւ Չափանիշներ
1   Հերման Ֆրանկեի ֆոնդի շինութիւնը Հալլեում
(գերմաներէն՝ Franckesche Stiftungen in Halle an der Saale)
Քաղաք՝ Հալլե
Երկրամաս՝ Սաքսոնիա-Անհալթ
1695-1748 1999 1368 iii, iv, vi
2   Նաումբուրգի տաճար, Զալե եւ Ունստրուտ գետերի լանդշաֆտ
(գերմաներէն՝ Naumburger Dom und die Landschaften entlang der Saale und der Unstrut)
Քաղաք՝ Նաումբուրգ
Երկրամաս՝ Սաքսոնիա-Անհալթ
1213-1260 1999 1369 i, iii, iv
3    Վիկինգների դարաշրջանի յիշատակութեան վայրեր
(գերմաներէն՝ Danewerk/Haithabu)
ա) Դանևիրկե
բ) Հեդեբյու
Երկրամաս՝ Շլեզվիգ Հոլշտայն 7-րդ դարից սկսած 2011 5591 iii
4   Օրե լեռների մշակութային լանդշաֆտ
(գերմաներէն՝ Mining Kulturlandschaft Erzgebirge)
Երկրամաս՝ Սաքսոնիա 16-րդ դարէն սկսած 2012 5776 ii, iii, iv, v, vi
5    Եվրոպայի հանրահայտ առողջավայրեր
(գերմաներէն՝ Baden-Baden/Bad Kissingen/Bad Ems/Bad Homburg vor der Höhe/Wiesbaden/Bad Pyrmont)
ա) Բադեն-Բադեն
բ) Բադ Կիսինգեն
գ) Բադ-Էմս
դ) Բադ-Հոմբուրգ
ե) Վիսբադեն
զ) Բադ-Պիրմոնտ
Երկրամասեր՝ Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Բավարիա, Ռայնլանդ Պֆալց, Հեսսեն, Ստորին Սաքսոնիա 19-րդ դարից սկսած 2014 5934 ii, iii, iv, vi
6   Ալտոնեի հրէական գերեզմանատուն
(գերմաներէն՝ Jüdischer Friedhof Altona Königstraße)
Քաղաք՝ Համբուրգ 1616 թ․-ից սկսած 2015 5973 ii, iii, iv, vi
7   Ալպյան եւ Մերձալպյան մարգագետնային եւ ճահճային լանդշաֆտներ (պատմական մարդածին լանդշաֆտներ)
(գերմաներէն՝ Alpine und voralpine Wiesen- und Moorlandschaften)
Երկրամաս՝ Բավարիա մ․ թ․ 3700 տարի առաջ 2015 5974 v
8   Քաղաքներ՝ Շպայեր, Վորմս եւ Մայնց
(գերմաներէն՝ SchUM-Städte Speyer, Worms und Mainz)
Երկրամաս՝ Ռայնլանդ Պֆալց 10-րդ դարից սկսած 2015 5975 ii, iii, vi
9   Շվերինյան պալատ
(գերմաներէն՝ Residenzensemble Schwerin
Երկրամաս՝ Մեկլենբուրգ-Առաջավոր Պոմերանիա 19-րդ դար 2015 5976 iii, vi
10   Բաուհաուզ եւ ատոր հետ կապուած տեղեր Վայմարում, Դեսսաուում եւ Բերնաու (Բրանդենբուրգ)
(գերմաներէն՝ Das Bauhaus und seine Stätten in Weimar, Dessau und Bernau)
ա) Դեսսաու
բ) Բերնաու (Բրանդենբուրգ)
Երկրամասեր՝ Սաքսոնիա-Անհալթ, Բրանդենբուրգ 20-րդ դար 2015 5980 ii, iv, vi
11   Նկարիչներու բնակավայր Դարմշտադտում
(գերմաներէն՝ Künstlerkolonie Mathildenhöhe Darmstadt)
Քաղաք՝ Դարմշտադտ
Երկրամաս՝ Հեսսեն
1901—1914 2015 5981 ii, iv
12   Հին Ժողովարանն Էրֆուրտում
(գերմաներէն՝ Alte Synagoge und Mikwe in Erfurt)
Քաղաք՝ Էրֆուրտ
Երկրամաս՝ Թյուրինգիա
11-րդ դարից սկսած 2015 5982 iii, iv, vi
13   Պավարիայի թագաւոր Լյուդվիկի II-ի պալատներ՝ Նոյշվանշտայն, Լինդերհոֆ, Թագաւորական ամրոց Շախենի վրա, Հերենկիմզե
(գերմաներէն՝ Gebaute Träume – Die Schlösser Neuschwanstein, Linderhof und Herrenchiemsee des Bayerischen Königs Ludwig II)
ա) Նոյշվանշտայն
բ) Լինդերհոֆ
գ) Թագաւորական ամրոց Շախենի վրա
դ) Հերենկիմզե
Երկրամաս՝ Բավարիա 19-րդ դար 2015 5983 i, iii, iv, vi
14   Հիդրոտեխնիկա եւ հիդրոէլեկտրականություն, ըմպելի եւ դեկորատիվ շատրվաններ Աուգսբուրգում
(գերմաներէն՝ Wasserbau und Wasserkraft, Trinkwasser und Brunnenkunst in Augsburg)
Քաղաք՝ Աուգսբուրգ
Երկրամաս՝ Բավարիա
19-րդ դար 2015 5984 ii, v
15   Քարանձաւներ, որտեղ կան Սառցե դարաշրջանի արվեստի նմուշներ
(գերմաներէն՝ Höhlen der ältesten Eiszeitkunst)
Երկրամաս՝ Բադեն-Վյուրթեմբերգ 43 000-33 000 տարի առաջ 2015 5985 i, iii, iv, v
16   Մարտին Լյութերի յիշատակութեան վայրեր Սաքսոնիա-Անհալթում, Սաքսոնիայում, Բավարիայում եւ Թյուրինգիայում
(գերմաներէն՝ Luthergedenkstätten in Sachsen-Anhalt, Sachsen, Bayern und Thüringen )
Երկրամասեր՝ Սաքսոնիա-Անհալթ, Սաքսոնիա, Բավարիա, Թյուրինգիա 15-16-րդ դար 2015 5986 ii, v
17   Հռոմէական կայսրութեան սահմաններ
(գերմաներէն՝ Grenzanlagen des Römischen Reichs)
Երկրամաս՝ Պավարիա
( Աւստրիայի հետ համատեղ)
2-րդ դար 2015 6002 ii, iii, iv
18   Հեդեբյու եւ Դանևիրկե հնագիտական լանդշաֆտ
(գերմաներէն՝ Haithabu und Danewerk, eine archäologische Grenzlandschaft)
ա) Դանևիրկե
բ) Հեդեբյու
Երկրամաս՝ Շլեզվիգ Հոլշտայն 6-12-րդ դար 2016 6083 iii, iv

Վայրերու աշխարհագրական դասաւորուածութիւն

Խմբագրել
Գերմանիա դեռ չունի տեղորոշման քարտեզներ.
Կատեգորիա:Էջեր, որոնց անհրաժեշտ է տեղորոշման քարտեզ

Տես նաև

Խմբագրել

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. «Tentative» (անգլերեն)։ UNESCO World Heritage Centre։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-01-26-ին։ արտագրուած է՝ օգոստոսի 4 2016 
  2. «The States Parties - Germany»։ unesco.org։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-01-25-ին։ արտագրուած է՝ օգոստոսի 4 2016 
  3. В период с 2004 по 2006 год находился в списке всемирного наследия, находящегося под угрозой, но был исключён из него по причине отказа властей от высотной застройки в районе собора. См. «Cologne Cathedral (Germany) ... removed from List of World Heritage in Danger» (անգլերեն)։ UNESCO World Heritage Centre։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-01-26-ին։ արտագրուած է՝ 28.12.2009 
  4. Объект исключён по причине строительства моста Вальдшлёсхенбрюкке через Эльбу. См. «Dresden is deleted from UNESCO’s World Heritage List» (անգլերեն)։ UNESCO World Heritage Centre։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-01-13-ին։ արտագրուած է՝ 28.12.2009 

Արտաքին յղումներ

Խմբագրել