1991 թուական
(Վերայղուած է 1991-էն)
1991 թուական, ոչ նահանջ տարի, 20րդ դարու 91րդ տարին է
1991-ը անկախութիւններու շքերթի տարի է. Եուկոսլավիայէն իրենց անկախութիւնը կը հռչակեն Խրուաթիան (Քրոաթիա) եւ Սլովենիան, Խորհրդային Միութենէն՝ Վրաստանը, Ազրպէյճանը, Ուքրանիան, Հայաստանը, Ուզպեքստանը, Ղազախստանը, Ղրղզստանը, Թիւրքմենստանը, իսկ անկախութիւն կը ստանան երեք պալթեան երկիրները՝ Էսթոնիան, Լաթվիան եւ Լիթուանիան
Դէպքեր
ԽմբագրելԱստոյգ ամսաթիւով
Խմբագրել- Կը հիմնադրուի Կեդրոնական Պալքան Ազգային Պուրակը։
Յունուար
Խմբագրել- 5 Յունուար՝ վրացական զօրքերը կը գրոհեն Հարաւային Օսեթիան։
Փետրուար
Խմբագրել- 5 Փետրուար՝ Միշիկանի դատարանը Ճեք Գէորգեանը կը զրկէ բժշկական արտոնագիրէն։
Մարտ
Խմբագրել- 19 - 26 Մարտ՝ Լեհաստանի նախագահ Լեհ Վալէսան այդ երկրի առաջին ղեկավարը կ՛ըլլայ որ պաշտօնապէս Ա․Մ․Ն․ կ՛այցելէ։
- 31 Մարտ՝ Վրաստանի Գերագոյն Խորհուրդը կը յայտարարէ երկրին անկախութիւնը։
Ապրիլ
ԽմբագրելՄայիս
Խմբագրել- 21 Մայիս՝ Հնդկաստանի նախկին վարչապետ Ռաճիւ Կանտի կը սպաննուի ինքնասպանի մը ռումբի պայթիւմէն։
- 26 Մայիս՝ Թայլանտի Պանկքոք քաղաքին մօտերը կը խորտակուի օդանաւ մը․ 223 զոհ։
Յունիս
Խմբագրել- 12 Յունիս՝ Պորիս Ելցին կ՛ ընտրուի Ռուսիոյ դաշնութեան նախագահ։
- 20 Յունիս՝ Գերմանիոյ մէջ Պունտսթակը կ՛ ընդունի որոշում մը՝ մայրաքաղաքը Պոննէն Պերլին տեղափոխել։
- 25 Յունիս՝ Խրուաթիան եւ Սլովենիան Եուկոսլավիայէն իրենց անկախութիւնը կը հռչակեն։
Աւգոստոս
Խմբագրել- 20 Օգոստոս՝ Էսթոնիան կը վերականգնէ իր անկախութիւնը։
- 21 Օգոստոս՝ Լաթվիան կը վերականգնէ իր անկախութիւնը։
- 21 Օգոստոս՝ Ուքրանիան կը վերականգնէ իր անկախութիւնը։
- 30 Օգոստոս՝ Ազրպէյճանը իր անկախութիւնը կը հռչակէ։
- 31 Օգոստոս՝ Ղրղզստանը եւ Ուզպեքստանը իրենց անկախութիւնը կը հռչակեն։
Սեպտեմբեր
Խմբագրել- 2 Սեպտեմբեր՝ Միացեալ նահանգները կը ճանչցան Էսթոնիոյ, Լաթվիոյ եւ Լիթուանիոյ անկախութիւնները եւ այդ երկիրներուն մէջ դեսպանութիւններ կը բանայ։
- 3 Սեպտեմբեր՝ Ռուսիոյ դաշնութեան մէջ Էքաթերինպուրկ քաղաքը կը վերականգնէ իր պատմական անունը խորհրդային կարգերէն հաստատուած՝ Սվերտլովսքին փոխարէն։
- 6 Սեպտեմբեր՝ Ռուսիոյ դաշնութեան մէջ Սանթ Փիթրսպուրկ քաղաքը կը վերականգնէ իր պատմական անունը խորհրդային կարգերէն հաստատուած՝ Լենինկրատին փոխարէն։
- 21 Սեպտեմբեր՝ Հայաստանը կը հռչակէ իր անկախութիւնը Խորհրդային միութենէն
Հոկտեմբեր
Խմբագրել- 14 Հոկտեմբեր՝ Պիրմայի ընդդիմութեան առաջնորդ Աուն Սան Սու Չին կ՛ արժանանայ Նոպէլեան Մրցանակին։
- 27 Հոկտեմբեր՝ Թիւրքմենստանը իր անկախութիւնը կը հռչակէ։
Նոյեմբեր
Խմբագրել- 18 Նոյեմբեր՝ ազրպէյճանական ՄԻ-8 ուղղաթիռը կը խորտակուի Արցախի տարածքին մէջ։
- 26 Նոյեմբեր՝ Ազրպէյճանի Ազգային մեճլիսը կ՛ ընդունի որոշում մը՝ ԼՂԻՄ-ը լուծարել եւ որոշ բնակավայրերուն թրքական անուններ տալ։
Դեկտեմբեր
Խմբագրել- 8 Դեկտեմբեր՝ Ռուսիոյ, Պելառուսի եւ Ուքրանիայի ղեկավարները Պելավեժեան անտառին մէջ կը կնքեն համաձայնագիր Խորհրդային Միութեան լուծման եւ Անկախ պետութիւններու համագործակցութիւն ստեղծելու մասին։
- 12 Դեկտեմբեր՝ Նիճերիան իր մայրաքաղաքը Լակոսէն Ապուճայ կը փոխադրէ։
- 16 Դեկտեմբեր՝ Ղազախստանը իր անկախութիւնը կը հռչակէ։
- 25 Դեկտեմբեր՝ Ռուսիոյ ԽԴԸՀ-ը պաշտօնապէս կը վերանուանուի՝ Ռուսիոյ Դաշնութիւն։
Ծնունդներ
Խմբագրել
Տե՛ս նաեւ՝ Ստորոգութիւն:1991 ծնունդներ
Էտ շիրըն
ծն.Փետրուար 17
ծն.Փետրուար 17
Արթուր Ալէքսանեան
ծն.Հոկտեմբեր 21
ծն.Հոկտեմբեր 21
Փետրուար
Խմբագրել- 17 Փետրուար Էտ Շիրըն Edward Christopher Sheeran անգլիացի հեղինակ-կատարող
- 21 Փետրուար Ռիատ Մըհրեզ Riyad Mahrez ալճերիացի ոտնագնդակի մարզիկ
Մայիս
Խմբագրել- 21 Մայիս Անթուան Կրիզման Antoine Grizmann ֆրանսացի ոտնագնդակի մարզիկ
Յունիս
Խմբագրել- 11 Յունիս Տան Հաուըլ Daniel James "Dan" Howell անգլիացի ռատիոյի խօսնակ
Յուլիս
Խմբագրել- 1 Յուլիս Լուքաս Վազքէզ Lucas Vázquez Iglesias սպանացի ոտնագնդակի մարզիկ
Օգոստոս
Խմբագրել- 16 Օգոստոս Իվաննա Լինչ Evanna Loingsigh իրլանտացի դերասանուհի
Մահեր
Խմբագրել Տե՛ս նաեւ՝ Ստորոգութիւն:1991 մահեր
Արցախի պատերազմին զոհուած
Խմբագրել- 25 Մարտ Կրիշա Իսախանեան (ծն.1952, Թալիշ)
- 30 Ապրիլ Թաթուլ Կրպէեան (ծն.1965, Արէգ)
Ապրիլ
Խմբագրել- 3 Ապրիլ Անդրանիկ Պաղտասարեան (ծն.1918, Գորիս) հայ աշխարհագէտ
Մայիս
Խմբագրել- 4 Մայիս Մուհամմետ Ապտըլ Ուահապ (ծն.1908) եգիպտացի երգիչ եւ երգահան
- 11 Մայիս Ֆրետերիք Ֆէյտի Frédéric-Armand Feydit (ծն.1902) ֆրանսահայ հայագէտ
Յուլիս
Խմբագրել- 27 Յուլիս Յովհաննէս Ղուկասեան (ծն.1919, Թաւրիզ) բանաստեղծ, արձակագիր
Օգոստոս
Խմբագրել- 27 Օգոստոս Մարթին Քարատաղեան Martín Karadagián (ծն.1922, Պուէնոս Այրես) արժանթինցի ըմբշամարտիկ
Սեպտեմբեր
Խմբագրել- 10 Սեպտեմբեր Տիրան Աճէմեան (ծն.1902, Հալէպ) դերասան, ծաղրանկարիչ
- 15 Սեպտեմբեր Տոլորես Զօհրապ-Լիպման[1] (ծն.1896, Կ.Պոլիս) գրող, մարդասէր
Դեկտեմբեր
Խմբագրել- 29 Դեկտեմբեր Էտուարտ Աղայեան (ծն.1913, Մեղրի) հայ լեզուաբան
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ Արեւմտահայ գրող Գրիգոր Զօհրապի դուստրը