Պալթեան ծով[1]` Ատլանտեան ովկիանոսի ներցամաքային ծով Հիւսիւսային եւ Միջին Եւրոպայի ափերու մօտ։ Կը ողողէ Էսթոնիոյ, Լիթուանիոյ, Լաթուիոյ, Ռուսիոյ Դաշնութեան, Գերմանիոյ, Լեհաստանի, Դանիոյ, Շուէտի եւ Ֆինլանտայի ափերը։ Մակերեսը՝ 386 հազար կիլոմեթր քառակուսի։ Գերակշռող խորութիւնը 40-100 մ է, առաւելագոյնը՝ 470 մ.: Հիւսիսային ծովը կը միանայ Դանիական նեղուցներով։ Խոշոր կղզիները՝ Բոռհոլմ, Գոլթանդ, Էլանդ, Սաարեմաա, Հիյումաա, Ռիւգէն, Ալանդեան։ Խոշոր ծոցերը՝ Բոտնիկ, Ֆիննական, Ռիկայի։ Պալթեան ծովը կը թափուի Նեւա, Տաուկաւա, Նեման, Վիսլայ, Օտեր գետերը։

Պալթեան Ծով
շուէտ.՝ Östersjön Կաղապար:Լեզու sm լեհ.՝ Morze Bałtyckie գերմաներէն՝ Ostsee Կաղապար:Լեզու ee լիթ.՝ Baltijos jūra Կաղապար:Լեզու lv ռուս.՝ Балтийское море

{{{Նկարագրութիւն}}}
դասաւորում
Տեղագրութիւն Հիւսիւսային Եւրոպա
Ընդհանուր մակերեսը 415 հազ. քմ²
Ծաւալը 21.5 հազ. քմ³
Ամենամեծ խորութիւնը 470 մ
Միջին խորութիւնը 51 մ

Պալթեան ծովի արբանեակային լուսանկար (2000 թուական)

Հիմնական նաւահանգիստները՝ Սենթ Փեթերսպուրկ, Թալլին, Ռիկայ, Լիէպայեայ, Քլայփետայ, Քալինինկրատ, Կտանսք-Կտինեայ, Շչեցին, Ռոսթոք-Վառնեմիւնտէ, Լիւպեք, Քիլ, Քոփընհակըն, Մալմեօ, Սթոքհոլմ, Լուլէոյ, Թուրքու, Հելսինքի:

Անուանում Խմբագրել

Հին սլաւոնները Պալթեան ծովը անուանած են «Վարեակներու ծով» (ռուս.՝ Море Варяжское, վարեակներ անուանած էին սքանտինաւցիները, նորմանները), նորմանները՝ Austurweg «արեւելեան ճանապարհ», գերմանացիները այն այսօր անուանած են Ostsee «Արեւելեան ծով» (ի հակադրութիւն Հիւսիսային ծովու): «Պալթեան ծով» առաջացած է ուշ լատիներէն mare Balticum անունովը, որ ծագումնաբանութիւնը վերջնականապէս չէ ստուգաբանուած. կան քանի մը վարկածներ՝

  1. Պալթի կղզիի անունը (այդ կղզին յիշատակած է Պլինիոսը եւ նշած է որ հոն սաթ կ'արդիւնահանէին),
  2. Լիթուանացիները baltas կամ լատիշերէն balts «սպիտակ» բառին (նկատի ունենալով աւազոտ ափերու գոյնը),
  3. Լատիներէն balteus, շուէտներէն եւ դանիերէն balte «գօտի» բառէն («Երկիրը գօտեւորած» իմաստով):[2]

Պատկերասրահ Խմբագրել

Աղբիւրներ Խմբագրել

  1. Հովհաննես Բարսեղյան, Տերմինաբանական եւ ուղղագրական տեղեկատու, Երեւան էջ 47։
  2. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987)։ Աշխարհագրական անունների բառարան։ Երեւան: «Լույս»։ էջ էջ 57